Trong thời gian qua nhiều người dân liên tục nhận được các cuộc gọi tự xưng là công an yêu cầu cập nhật CCCD thông qua đường link lạ, app dịch vụ công giả, qua đó tìm cách lừa đảo và chiếm đoạt tài sản. Bài viết sau đây sẽ hướng dẫn mọi người cách nhận biết các cuộc gọi lừa đảo.
Cách nhận biết lừa đảo giả danh công an?
Thông tin thêm về thủ đoạn lừa đảo:
Các đối tượng tự xưng cán bộ công an, gọi điện thoại đến hỏi thông tin, vận động công dân cập nhật, bổ sung thông tin đồng bộ định danh điện tử mức độ 2.
Sau đó đối tượng yêu cầu người dân kết bạn Zalo, gửi link và hướng dẫn tải app dịch vụ công về máy. Khi người dân đăng ký thông tin, trong quá trình cài đặt app, kẻ gian yêu cầu người dùng chụp ảnh CCCD, nhận diện ảnh, xác minh tài khoản ngân hàng của họ.
Từ đó các đối tượng dùng tài khoản ngân hàng của nạn nhân để chuyển tiền sang các tài khoản do chúng chỉ định để chiếm đoạt tài sản.
Có được cập nhật tài khoản định danh điện tử mức 2 qua điện thoại không?
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 14 Nghị định 59/2022/NĐ-CP, đăng ký tài khoản định danh điện tử mức độ 2 như sau:
- Đối với công dân đã được cấp thẻ Căn cước công dân gắn chíp điện tử:
+ Công dân đến Công an xã, phường, thị trấn hoặc nơi làm thủ tục cấp thẻ Căn cước công dân để làm thủ tục cấp tài khoản định danh điện tử.
+ Công dân xuất trình thẻ Căn cước công dân gắn chíp điện tử, cung cấp thông tin về số điện thoại hoặc địa chỉ thư điện tử và đề nghị bổ sung thông tin được tích hợp vào tài khoản định danh điện tử.
+ Cán bộ tiếp nhận nhập thông tin công dân cung cấp vào hệ thống định danh và xác thực điện tử; chụp ảnh chân dung, thu nhận vân tay của công dân đến làm thủ tục để xác thực với Cơ sở dữ liệu căn cước công dân và khẳng định sự đồng ý đăng ký tạo lập tài khoản định danh điện tử.
+ Cơ quan quản lý định danh điện tử thông báo kết quả đăng ký tài khoản qua ứng dụng VNeID hoặc tin nhắn SMS hoặc địa chỉ thư điện tử.
- Cơ quan Công an tiến hành cấp tài khoản định danh điện tử mức độ 2 cùng với cấp thẻ Căn cước công dân với trường hợp công dân chưa được cấp Căn cước công dân gắn chíp điện tử.
Theo quy định tại Quyết định 9039/QĐ-BCA-C06 về thủ tục đăng ký tài khoản định danh điện tử mức độ 2 đối với công dân Việt Nam, công dân phải trực tiếp đến Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội để thực hiện đăng ký tài khoản định danh điện tử.
Đồng thời hiện nay pháp luật nói chung và Nghị định 59/2022/NĐ-CP quy định về định danh và xác thực điện tử nói riêng, không có quy định nào bắt buộc công dân phải đăng ký tài khoản định danh điện tử (trừ một số địa phương có yêu cầu bắt buộc đăng ký tài khoản định danh điện tử mức độ 2 với cán bộ, công chức, viên chức,...).
Như vậy, hiện nay không bắt buộc phải cập nhật CCCD định danh điện tử mức 2. Người dân đăng ký định danh điện tử mức 2 cũng chỉ được đăng ký trực tiếp, không được đăng ký trên app điện thoại.
Thêm vào đó, lực lượng công an cũng như các lực lượng tư pháp, khi mời người dân làm việc thì bằng giấy mời, có trụ sở làm việc cụ thể, không nhắn tin, điện thoại, gửi giấy mời qua điện thoại để mời.
Tóm lại, nếu người dân nhận được cuộc gọi từ các đối tượng sau:
+ Tự xưng là cán bộ, công an, lực lượng chức năng;
+ Yêu cầu cung cấp thông tin, đăng nhập đường link lạ;
+ Gửi đường link app dịch vụ công (app này là giả, có giao diện tương đối giống với app thật nên người dân không xem kỹ sẽ bị nhầm lẫn), yêu cầu đăng nhập cập nhật CCCD, tài khoản ngân hàng,... để đăng ký định danh điện tử mức 2
Thì các đối tượng này là lừa đảo, người dân phải hết sức bình tĩnh và không làm theo lời đối tượng. Nếu có vướng mắc, hãy liên hệ trực tiếp với cơ quan công an nơi thường trú để được cập nhật thông tin.
Giả danh công an lừa đảo chiếm đoạt tài sản bị xử lý thế nào?
Xử lý hình sự
Theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi điểm a, c Khoản 3 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định về mức phạt cho tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản như sau:
Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
- Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
- Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các Điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 Bộ luật Hình sự 2015, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
- Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
- Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ;
Mức phạt cao nhất của tội này có thể bị phạt tù chung thân.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01-05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Xử lý hành chính
Căn cứ theo quy định tại Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định như sau:
Phạt tiền từ 2.000.000 triệu đến 3.000.000 đồng đối với hành vi - Dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản hoặc đến thời điểm trả lại tài sản do vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng, mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;
Như vậy, nếu đối tượng có hành vi giả danh công an (dùng thủ đoạn gian dối) để lừa đảo, yêu cầu người dân cung cấp thông tin cá nhân để chiếm đoạt tài sản dưới 2 triệu đồng thì sẽ bị phạt hành chính từ 2-3 triệu đồng. Trên 2 triệu đồng hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng thuộc các trường hợp theo Bộ luật Hình sự 2015 thì bị xử lý hình sự.
