Quyết toán thuế TNCN là một thủ tục hành chính quan trọng đối với cá nhân có thu nhập chịu thuế, vậy cá nhân có bị bắt buộc phải quyết toán thuế TNCN không?
(1) Quyết toán thuế TNCN là gì?
Theo quy định tại khoản 10 Điều 3 Luật Quản lý thuế 2019, khai quyết toán thuế là việc xác định số tiền thuế phải nộp của năm tính thuế hoặc thời gian từ đầu năm tính thuế đến khi chấm dứt hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế hoặc thời gian từ khi phát sinh đến khi chấm dứt hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế.
Như vậy, có thể hiểu quyết toán thuế TNCN là việc người nộp thuế kê khai, xác định số tiền thuế phải nộp trong năm tính thuế hoặc từ khi phát sinh việc đóng thuế đến khi chấm dứt việc đóng thuế với Cơ quan thuế.
Ngoài ra, nếu người nộp thuế có khoản thuế còn thiếu chưa đóng hoặc nộp thừa thừa thì cũng kê khai quyết toán thuế TNCN để làm căn cứ tính thuế, hoàn thuế.
(2) Cá nhân có bị bắt buộc phải quyết toán thuế TNCN không?
Theo quy định tại điểm d khoản 6 Điều 8 Nghị định 126/2020/NĐ-CP, đối tượng khai quyết toán thuế TNCN bao gồm:
- Tổ chức, cá nhân trả thu nhập từ tiền lương, tiền công: khai quyết toán thuế và quyết toán thay cho các cá nhân có ủy quyền do tổ chức, cá nhân trả thu nhập chi trả, không phân biệt có phát sinh khấu trừ thuế hay không phát sinh khấu trừ thuế.
- Cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công trực tiếp khai quyết toán thuế TNCN với Cơ quan thuế trong một số trường hợp không được ủy quyền
Như vậy, cá nhân có quyền ủy quyền cho tổ chức, cá nhân đang trả lương cho mình thực hiện việc quyết toán thuế TNCN.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, cá nhân bắt buộc phải tự mình khai quyết toán thuế TNCN trực tiếp tại Cơ quan thuế.
Cụ thể, tại điểm d3 khoản 6 Điều 8 Nghị định 126/2020/NĐ-CP và Điểm 1 Mục I Công văn 636/TCT-DNNCN, cá nhân phải tự mình khai quyết toán thuế TNCN trực tiếp tại Cơ quan thuế trong các trường hợp sau:
- Có số thuế phải nộp thêm hoặc có số thuế nộp thừa đề nghị hoàn hoặc bù trừ vào kỳ khai thuế tiếp theo
- Cá nhân có mặt tại Việt Nam tính trong năm dương lịch đầu tiên dưới 183 ngày, nhưng tính trong 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam là từ 183 ngày trở lên
- Cá nhân là người nước ngoài kết thúc hợp đồng làm việc tại Việt Nam khai quyết toán thuế với cơ quan thuế trước khi xuất cảnh. Riêng với trường hợp này, nếu chưa làm thủ tục quyết toán thuế với Cơ quan thuế thì thực hiện ủy quyền cho tổ chức trả thu nhập hoặc tổ chức, cá nhân khác quyết toán thuế theo quy định về quyết toán thuế đối với cá nhân.
- Cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công đồng thời thuộc diện xét giảm thuế do thiên tai, hoả hoạn, tai nạn, bệnh hiểm nghèo ảnh hưởng đến khả năng nộp thuế
Tổng hợp lại, cá nhân có quyền ủy quyền cho tổ chức, cá nhân trả lương hoặc tổ chức, cá nhân khác thực hiện việc quyết toán thuế TNCN theo quy định pháp luật, tuy nhiên khi thuộc vào các trường hợp nêu trên đây thì cá nhân bắt buộc phải tự mình quyết toán thuế trực tiếp tại cơ quan thuế.
(3) Các trường hợp cá nhân không phải thực hiện quyết toán thuế trực tiếp
Theo điểm d3 khoản 6 Điều 8 Nghị định 126/2020/NĐ-CP và Điểm 1 Mục II Công văn 636/TCT-DNNCN, cá nhân có thu nhập từ tiền lương tiền công trong các trường hợp sau đây không phải quyết toán thuế TNCN:
- Cá nhân có số thuế TNCN phải nộp thêm sau quyết toán của từng năm từ 50.000 đồng trở xuống
- Cá nhân có số thuế TNCN phải nộp nhỏ hơn số thuế đã tạm nộp mà không có yêu cầu hoàn thuế hoặc bù trừ vào kỳ khai thuế tiếp theo;
- Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công ký hợp đồng lao động từ 03 tháng trở lên tại một đơn vị, đồng thời có thu nhập vãng lai ở các nơi khác bình quân tháng trong năm không quá 10 triệu đồng và đã được khấu trừ thuế TNCN theo tỷ lệ 10% nếu không có yêu cầu thì không phải quyết toán thuế đối với phần thu nhập này
- Cá nhân được NSDLĐ mua bảo hiểm nhân thọ (trừ bảo hiểm hưu trí tự nguyện), bảo hiểm không bắt buộc khác có tích lũy về phí bảo hiểm mà NSDLĐ hoặc doanh nghiệp bảo hiểm đã khấu trừ thuế TNCN theo tỷ lệ 10% trên khoản tiền phí bảo hiểm tương ứng với phần NSDLĐ mua hoặc đóng góp cho người lao động thì người lao động không phải quyết toán thuế TNCN đối với phần thu nhập này.
