Gần đây nhiều nhà môi giới chứng khoán có hành vi liên tục mời gọi người dân tham gia đầu tư trái phiếu doanh nghiệp với lãi suất cao hơn là gửi tiết kiệm ngân hàng. Việc nhà đầu tư là cá nhân chưa tìm hiểu kỹ trái phiếu doanh nghiệp hoạt động như thế nào và các quy định pháp luật về trái phiếu ra sao có thể dẫn đến nhiều rủi ro.
Khác với cổ phiếu, một khi đã đầu tư trái phiếu thì nhà phát hành sẽ không thể đảm bảo hoàn thành nghĩa vụ trả nợ cho nhà đầu tư như đã cam kết, bên cạnh đó cũng không thể bán trái phiếu ngay khi lợi nhuận đang có giá hợp lý. Tất cả rủi ro trên sẽ bị gạt qua một bên khi nhà đầu tư nghe đến lãi suất cao vượt trội, vậy trái phiếu là gì? Và cá nhân có được đầu tư trái phiếu hay không?
Trái phiếu doanh nghiệp là gì?
Theo khoản 1 Điều 4 Nghị định 153/2020/NĐ-CP giải thích thuật ngữ trái phiếu doanh nghiệp như sau: là loại chứng khoán có kỳ hạn từ 01 năm trở lên do doanh nghiệp phát hành, xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của doanh nghiệp phát hành.
Để giải thích rõ hơn thì trái phiếu doanh nghiệp được hiểu là loại chứng khoán nợ của doanh nghiệp doanh nghiệp phát hành trái phiếu đối với nhà đầu tư. Doanh nghiệp phát hành phải trả tiền gốc và lãi cho nhà đầu tư theo từng kỳ hạn.
Thông thường khi công ty phá sản thì người nắm giữ tài sản trái phiếu có quyền quyết định việc thanh toán đối với các cổ đông nắm giữ trái phiếu. Như vậy, người nắm giữ trái phiếu sẽ không tham gia vào điều hành công ty và rủi ro không được hoàn trả nợ cũng rất cao.
Đối tượng được đầu tư trái phiếu doanh nghiệp
Như đã thông tin ở trên, hiện nay nhiều người có dòng vốn nhàn rỗi nhưng không muốn gửi tiết kiệm vì lãi suất ít, cũng không muốn đầu tư kinh doanh vì kiếm lời cũng rất lâu. Thay vào đó họ bị hấp dẫn bởi những lời mời gọi từ việc đầu tư trái phiếu.
Hiện hành có quy định về đối tượng được đầu tư trái phiếu tại điểm a khoản 1 Điều 8 Nghị định 153/2020/NĐ-CP đó là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp theo quy định của pháp luật chứng khoán.
Theo đó, nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là nhà đầu tư có năng lực tài chính hoặc có trình độ chuyên môn về chứng khoán. Đa phần các nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là các công ty đầu tư có am hiểu về thị trường chứng khoán và có nguồn vốn lớn ổn định có thể xoay xở được khi thua lỗ.
Qua quy định trên cũng không hề nhắc đến việc cá nhân có thể mua trái phiếu hay không. Vì vậy, ở đây cá nhân sẽ không được đầu tư trái phiếu vì không thể đảm bảo nguồn vốn ổn định được cho dù cá nhân đó rất am hiểu thị trường.
Pháp luật không quy định vậy tại sao cá nhân được phép tham gia?
Một mánh khóe để lách luật hiện nay của môi giới trong việc chào hàng trái phiếu, là họ sẽ mời gọi các cá nhân này làm hồ sơ hợp tác liên doanh với công ty chứng khoán chuyên nghiệp. Sau đó, cá nhân này có thể tham gia đầu tư trái phiếu trên danh nghĩa là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.
Việc này tạo ra nhiều rủi ro cho nhà đầu tư cá nhân, vì trái phiếu mà cá nhân mua là loại trái phiếu riêng lẻ khác với trái phiếu được chào bán ra thị trường chứng khoán được Ủy bán Chứng khoán nhà nước cấp giấy chứng nhận.
Trái phiếu riêng lẻ chỉ có nhà đầu tư và nhà phát hành tự giải quyết với nhau, ngoài ra doanh nghiệp phát hành không chịu trách nhiệm hoàn trả toàn bộ tổn thất.
Như vậy, hiện nay pháp luật vẫn chưa có quy định rằng cá nhân được phép mua trái phiếu qua đó nhằm đảm bảo quyền lợi của người dân vì trái phiếu mang đến nhiều rủi ro, không có bên thứ ba công nhận đảm bảo việc thanh toán trả nợ nếu có phát sinh.
Người dân cũng cần chú ý chỉ khi là nhà đầu tư được cấp giấy chứng nhận chuyên nghiệp thì mới được phép tham gia trái phiếu và khi giao kết hợp đồng cần tìm hiểu rõ các quy định về phạm vi nghĩa vụ trả nợ của doanh nghiệp.
Cập nhật bởi nguyenhoaibao12061999 ngày 30/08/2022 11:31:18 SA
