Bị phơi nhiễm HIV khi cứu người, không cấp thuốc ARV là hợp lý nhưng chưa thấu tình!

Vừa qua, vào ngày 30/6/2017 tại tỉnh Kon Tum đã xảy ra vụ tai nạn nghiêm trọng khiến 12 người bị thương và 4 người tử vong. Một trong bốn nạn nhân tử vong bị nhiễm HIV. Trong quá trình cấp cứu, có 17 y bác sĩ và 7 người dẫn đã tiếp xuất trực tiếp với máu của người bị nhiễm nên có nghi ngờ bị phơi nhiễm HIV.

Điều đáng lưu ý là trên mạng xã hội lan truyền thông tin rằng người dân tham gia cấp cứu được yêu cầu phải trả tiền khi đến bệnh viện đề nghị xin thuốc dự phòng phơi nhiễm HIV. Điều này đã gây ra làn sóng bức xúc lớn trong dư luận. Hầu hết mọi người cho rằng hành động cứu người là đáng nên làm và việc người dân tham gia cấp cứu bị phơi nhiễm HIV mà không được cấp thuốc miễn phí là điều không thể chấp nhận.

Theo quy định hiện hành, thuốc điều trị phơi nhiễm HIV chỉ được được cấp miễn phí cho những người bị phơi nhiễm HIV do tai nạn rủi ro nghề nghiệp. Cụ thể, theo Quyết định 265/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ:

“Điều 2. Người bị phơi nhiễm với HIV hoặc bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp thuộc các đối tượng sau đây được hưởng chế độ theo quy định tại Điều 3 của Quyết định này:

1. Cán bộ, công chức, viên chức làm việc trong các cơ sở y tế dân y và lực lượng vũ trang, cơ sở chữa bệnh được thành lập theo quy định tại Điều 26 của Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính, hoặc cơ sở cai nghiện ma túy;

2. Cán bộ, chiến sĩ thuộc các lực lượng vũ trang nhân dân làm việc tại trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng hoặc trong khi thi hành công vụ theo sự phân công của Thủ trưởng cơ quan, đơn vị;

3. Cán bộ, công chức là thành viên tổ công tác cai nghiện quy định tại Điều 13 của Nghị định số 56/2002/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2002 của Chính phủ về tổ chức cai nghiện tại gia đình và cộng đồng;

4. Cán bộ, công chức chuyên trách phòng, chống tệ nạn xã hội;

5. Học sinh thực tập tại các cơ sở y tế do Nhà nước quản lý và người có hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật về lao động được quy định tại khoản 1 và khoản 2 của Điều này.”

Do đó, những người dân tham gia cấp cứu không thuộc đối tượng được cấp miễn phí thuốc điều trị phơi nhiễm HIV.

Tuy nhiên, chúng ta đồng ý việc không cấp thuốc miễn phí là đúng quy định nhưng lại thiếu tình người. Việc cứu người là hành động tốt đẹp nhưng lại không được đáp đền, điều đó gây nên sự bức xúc và làm giảm lòng tin vào những điều tốt đẹp. Do đó, vừa qua Cục Phòng, chống HIV/AIDS đã chỉ đạo Sở Y tế Kon Tum tiến hành cấp miễn phí thuốc ARV để điều trị cho cán bộ y tế và cả 7 người dân tham gia cấp cứu và có tiếp xúc trực tiếp với máu của nạn nhân này.

Như vậy, từ tình huống thực tế này giúp chúng ta phát hiện ra những bất cấp của pháp luật, thiết nghĩ cần bổ sung quy định những trường hợp đặc biệt được điều trị phơi nhiễm HIV miễn phí, như trường hợp cứu người vừa xảy ra.

Mình cũng đồng ý là pháp luật không thể dự liệu được tất cả các tình huống có thể xảy ra trong thực tế. Tuy nhiên, như một số quy định thường thấy, nên có những điều khoản "dự phòng" để có thể khắc phục khi phát sinh những trường hợp khác.

Mình cũng đồng ý với suy nghĩ của bạn, trong lúc nguy cấp thì nhanh chóng đưa người đi bệnh viện là quan trọng nhất, người dân cũng chưa kịp nghĩ đến việc sẽ bị phơi nhiễm HIV. Dù sao thì việc xử lý của cơ quan có thẩm quyền trong trường hợp này cũng đã hợp tình.

Nhiều người cũng lên án việc cơ quan y tế ban đầu không cấp thuốc miễn phí cho người dân cứu người, nhưng thực ra điều đó là đúng quy định, với quyền hạn của nhân viên y tế thì họ không thể làm vượt quy định khi chưa có sự cho phép của cấp trên. Đáng lẽ là họ nên xin ý kiến cấp trên trước khi quyết định như vậy.

Mình nghĩ suy rộng hơn nữa thì nếu bất kỳ một vấn đề gì không được quy định rõ ràng, đến khi xảy ra ngoại lệ thì phải trông chờ sự vào cuộc của dư luận xã hội. Nếu các cơ quan có thẩm quyền "nghe" thì không sao, còn họ dửng dưng thì e rằng dân mình cứ "chịu khổ".

Những người áp dụng luật cứ khăng khăng làm đúng luật, họ không bao giờ suy nghĩ việc đó trong bất cứ trường hợp nào có thể  làm khác đi. Như một vụ việc trước đây mình từng biết là xét hộ nghèo và hộ cận nghèo, có vài hộ gia đình chỉ vì thiếu 500 đồng để xét vào hộ cận nghèo cán bộ cũng đã ko suy nghĩ và loại những hộ gia đình đó ra kho0ir danh sách, và cho là những hộ gđ đó đã thoát nghèo. Đúng là trên đời này chuyện gì cũng có thể xảy ra được.

Chào bạn

Theo mình thì quy định Pháp luật đưa ra là khá hợp lý về việc cấp thuốc ARV, tuy nhiên cũng không nên cái gì liên quan là đưa vào Luật, nếu đưa vào thì mọi thứ sẽ trở nên cứng nhắc và sách vở cả. Vậy nên cũng thông cảm cho các trường hợp người dân tham gia nhưng không được cấp ARV nhưng sau đó lại lại cấp, Quy định là quy định nhưng suy cho cùng nó là do con người đặt ra, sửa hay làm khác quy định là chuyện dễ hiểu (tuỳ trường hợp)

Qua câu chuyện này tôi lại muốn bàn đến một khía cạnh khác, đó là người dân Việt nam vẫn còn khá thụ động trong việc tiếp cận qui định của pháp luật, cũng như cơ quan nhà nước còn khá yếu kém trong công tác tuyên truyền pháp luật, để khi phát sinh vấn đề mới nảy sinh mâu thuẫn, cảm thấy qui định chưa thỏa đáng. Đồng ý quan điểm của bài viết là việc xử lý vụ việc này hợp lý nhưng chưa thấu tình nhưng giá ta có thể thấy được điều đó từ lúc soạn thảo pháp luật để ý kiến, đóng góp thì hẳn đã có những sửa đổi phù hợp và sự việc đáng tiếc đã không xảy ra. Qua vụ việc này, vấn đề quan trọng hơn cả không phải là việc giải thích lại luật đã có để mong đợi sự thông cảm cho những dự trù thiếu sót của nhà làm luật mà cần phải làm sao tuyên truyền sâu rộng pháp luật hơn nữa từ lúc dự thảo cho đến lúc thi hành.

Quy định là một chuyện nhưng trong một số trường hợp, một số tình huống nếu cứ khăng khăng nhất quyết tuân theo thì sẽ là sự máy móc. Trong trường hợp như chủ top có nêu, việc phát thuốc cho người dân là không có trong quy định nhưng nếu cần thiết thì cũng nên có cơ chế nới rộng cho việc này.

Luật luôn đi sau thực tiễn mà, người làm luật chắc chắn không thể nào dự liệu được tất cả các tình huống xảy ra trên thực tế. Do đó, tư thực tiễn mà sửa đổi, bổ sung làm hoàn thiện quy định pháp luật. Người có thẩm quyền do đó cũng nên áp dụng linh hoạt, đừng nên quá cứng nhắc mà bỏ qua các tình huống bị luật pháp bỏ sót.

Trong khi luật quy định: Những người có mặt tại nơi xảy ra vụ tai nạn có trách nhiệm sau đây: "Giúp đỡ, cứu chữa kịp thời người bị nạn"... Nhưng lại có thêm quy định: Những người không thuộc lực lượng chức năng không được hưởng miễn phí khi điều trị phơi nhiễm HIV. Vậy có phải khi thấy tai nạn thì những người ở gần đó nên  ngó lơ cho rồi... Đừng nói tại sao con người ngày càng không có tình người.