Chào bạn.
Trừ ban kiểm soát, tổ chức của doanh nghiệp thường bao gồm 3 thành phần: Chủ sở hữu, quản trị, điều hành.
Tuỳ theo quy mô mà doanh nghiệp có thể có đủ 3 bộ phận hoặc chỉ có 2 hoặc 1 (3 trong 1). Ví dụ:
-DNTN: có 1 bộ máy thực hiện cả 3 nhiệm vụ của chủ sở hữu, quản trị và điều hành.
-Cty TNHH: chủ sở hữu và quản trị thành 1 là HĐTV và điều hành là Giám đốc (tổng giám đốc);
- Cty Cổ phần thường tách bạch 3 bộ phận: Chủ sở hữu (Đại hội đồng cổ động); quản trị (HĐQT) và điều hành (giám đốc). Nếu quy mô nhỏ thì chủ sở hữu và quản trị là 1.
Để bảo đảm quyền lợi cho người chủ sở hữu, cho hoạt động của DN được hiệu quả thì bộ máy của công ty phải gọn nhẹ và phân công rành mạch, rõ ràng để tránh bị chồng chéo, dể phân định trách nhiệm khi gây thiệt hại.
Việc phân định chức năng quyền hạn phải được quy định rõ ràng trong điều lệ và quy chế nội bộ của công ty như quy chế tổ chức hoạt động của HĐQT và chủ tịch HĐQT; quy chế tổ chức hoạt động của ban giám đốc và giám đốc; quy chế tổ chức và hoạt động của các phòng, bạn).
Khi điều lệ và quy chế nội bộ quy định thẩm quyền thuộc về ai thì chỉ người đó mới có quyền thực hiện và quyết định. Thực hiện không đúng quyền hạn và nghĩa vụ là vi phạm, nếu gây thiệt hại phải bồi thường.
Tuy nhiên, khi thực hiện với những đối tác bên ngoài công ty thì phải thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật: người ngoài họ không cần biết ai là chủ, ai là chủ tịch, ai là giám đốc...mà chỉ cần biết ai là người đại diện cho doanh nghiệp ghi trên giấy đăng ký kinh doanh (Doanh nghiệp); người đại diện cho doanh nghiệp phải là người đại diện theo pháp luật (thường là giám đốc hoặc chủ tịch HĐQT nếu điều lệ có quy định là chủ tịch) hoặc được người đại diện theo pháp luật uỷ quyền.
Người đại diện theo pháp có thể là một hoặc một số người tuỳ theo điều lệ.
Luật doanh nghiệp:
Điều 13. Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp
1. Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp, đại diện cho doanh nghiệp với tư cách nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật
Tuy nhiên, người đại diện theo pháp luật chỉ thực hiện công việc trong phạm được cho phép (đại diện), nên nếu việc đại diện của họ thực hiện công việc ngoài phạm vi quyền hạn của mình (giám đốc, Chủ tịch) thì phải có văn bản kèm theo của "người" có thẩm quyền quyết định đồng ý thực hiện: nghị quyết Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên.
Tóm lại, phải thực hiện công việc đúng thẩm quyền được giao, nhưng đều thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật hoặc được người đại diện theo pháp luật uỷ quyền.
HĐLĐ cũng như mọi hợp đồng khác đều do người đại diện theo pháp luật thực hiện; nếu vượt quá thẩm quyền của người đại diện theo pháp luật (giám đốc, chủ tịch) thì phải có văn bản (quyết định, nghị quyết) của "người" có thẩm quyền đồng ý.
Đối với ý kiến của bạn:
(Nhân tiện mình bàn luôn về Nghị định số 05 này nhé:
Điều 3. Người giao kết hợp đồng lao động
1. Người giao kết hợp đồng lao động bên phía người sử dụng lao động là người thuộc một trong các trường hợp sau:
a) Người đại diện theo pháp luật quy định tại điều lệ của doanh nghiệp, hợp tác xã;
b) Người đứng đầu cơ quan, đơn vị, tổ chức theo quy định của pháp luật;
c) Chủ hộ gia đình;
d) Cá nhân trực tiếp sử dụng lao động.
Doanh nghiệp là một tổ chức (tổ chức kinh tế), chiếu theo Nghị định này thì người giao kết hợp đồng của doanh nghiệp không chỉ là người đại diện theo pháp luật (điểm a) mà còn có thể là người đứng đầu (điểm b).
Theo tôi thì bạn hiểu như vậy là chưa chính xác vì cần phân biệt chủ thể thường và chủ thể đặc biệt khi áp dụng pháp luật:
Tổ chức có thể là tổ chức hành chính; tổ chức chính trị; tổ chức xã hội; tổ chức nghề nghiệp; tổ chức kinh tế...
Theo luật doanh nghiệp thì doanh nghiệp cũng là một tổ chức nhưng có đặc điểm riêng:
Điều 4. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
7. Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh.
Như vậy theo quy định của luật DN thì DN là một chủ thể riêng biệt được điều chỉnh riêng thì phải áp dụng quy định riêng biệt chứ không được tuỳ nghi như bạn nghĩ "là người đại diện theo pháp luật (điểm a) mà còn có thể là người đứng đầu (điểm b)."
Trong doanh nghiệp không có khái niệm người đứng đầu nên không thể tuỳ tiện áp dụng như ý kiến của bạn.
