1. Điều kiện để cá nhân trở thành ngưòi thừa kế được quy định tại Điều 635 Bộ luật dân sự năm 2005 như sau:
“Nếu là thừa kế theo di chúc thì: người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế.”
Ví dụ, A có khối tài sản trị giá 500 triệu đồng. A lập di chúc trong đó chia cho bố, mẹ mỗi người được hưởng 50 triệu đồng, vợ và con của A mỗi người được hưởng 1/2 khôí di sản còn lại. Nhưng bố, mẹ của A chết ngày 20-10-2006, A chết ngày 08-10-2007, thì bố, mẹ của A không được hưởng di sản của A.. Bởi vì, chỉ người còn sống vào thời điểm mở thừa kế mới có năng lực hưởng quyền thừa kế di sản của A. Phần di sản chia cho bố, mẹ A theo di chúc sẽ được chia theo quy định của pháp luật.
“Người thừa kế là cá nhân còn có thể là người sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết.”
“Nếu là thừa kế theo pháp luật thì ngoài điều kiện như đối với cá nhân được thừa kế theo di chúc, cá nhân trở thành người thừa kế theo pháp luật khi cá nhân đó thuộc hàng thừa kế mà pháp luật quy định hoặc là người thừa kế thế vị.”
2. Điều kiện để một pháp nhân, cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc
Theo quy định tại Điều 635 Bộ luật dân sự năm 2005 là: cơ quan, tổ chức phải còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế. Điều đó có nghĩa là, tại thời điểm mở thừa kế, cơ quan, tổ chức được chỉ định trong di chúc vẫn đang hoạt động bình thường, chưa bị giải thể hoặc bị tuyên bố phá sản.
Một pháp nhân, một tổ chức chỉ có thể được coi là người thừa kế theo di chúc mà không bao giờ được thừa kế theo pháp luật. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng, nếu tại thời điểm mở thừa kế, pháp nhân hay tổ chức đó được sáp nhập, hay hợp nhất với pháp nhân, hay tổ chức khác để tạo thành pháp nhân mới (trong trường hợp hợp nhất) hay không hình thành pháp nhân mới (trong trường hợp sáp nhập), thì quyền và nghĩa vụ của pháp nhân hợp nhất, pháp nhân được sáp nhập sẽ được chuyển cho pháp nhân mới hoặc pháp nhân được sáp nhập (theo quy định tại các Điều 94, 95 Bộ luật dân sự năm 2005), thì đến thời điểm mở thừa kế, pháp nhân mới được hợp nhất, pháp nhân được sáp nhập là người thừa kế theo di chúc di sản mà người chết để lại.
