Công ty tôi đang có trường hợp như sau, người lao động cho vay lãi suất cao ở bên ngoài hiện đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi cho vay với lãi suất cao cho cá nhân ngoài công ty. Như vậy thì công ty tôi có thể tiến hành xử lý kỷ luật sa thải đối với nhân viên này không?
Cho vay lãi suất cao là gì?
Theo quy định tại Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về lãi suất trong hợp đồng vay tài sản như sau:
"Lãi suất
- Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.
Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.
- Trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ."
Theo đó, các bên được thỏa thuận lãi suất trong hợp đồng vay tài sản tuy nhiên lưu ý không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, tương đương mức lãi suất không quá 1,666%/tháng. Nếu vượt quá mức này thì đây được xem là hành vi cho vay với lãi suất cao (hay cho vay nặng lãi).
Người lao động có được cho vay với lãi suất cao không?
Theo quy định tại Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hợp đồng vay tài sản như sau:
"Hợp đồng vay tài sản
Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định."
Theo quy định trên, hợp đồng cho vay tài sản là sự thỏa thuận của các bên, nếu việc người lao động cho vay không ảnh hưởng đến việc thực hiện các nhiệm vụ của NLĐ theo hợp đồng và nội dung việc làm thì NLĐ vẫn có thể cho vay bình thường
Tuy nhiên nếu cho lãi với lãi suất cao, người lao động sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính như sau:
Theo quy định tại Điểm đ, Khoản 4 Điều 12 Nghị định 144/2021/NĐ-CP:
“Vi phạm các quy định về quản lý ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự
- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
..
+ Kinh doanh dịch vụ cầm đồ cho vay tiền có cầm cố tài sản nhưng lãi suất cho vay vượt quá tỷ lệ lãi suất theo quy định của Bộ luật Dân sự;
+ Không đăng ký ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự mà cho vay tiền có cầm cố tài sản hoặc không cầm cố tài sản nhưng lãi suất cho vay vượt quá tỷ lệ lãi suất theo quy định của Bộ luật Dân sự;"
Theo đó, nếu lãi suất mà NLĐ cho vay trên 20%/năm nhưng chưa đến mức 100%/năm thì cá nhân đó sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính là phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
Có thể xử lý kỷ luật đối với người lao động có hành vi cho vay lãi suất cao?
Theo quy định tại Điều 117 và Điều 118 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
“Kỷ luật lao động
Kỷ luật lao động là những quy định về việc tuân theo thời gian, công nghệ và điều hành sản xuất, kinh doanh do người sử dụng lao động ban hành trong nội quy lao động và do pháp luật quy định.
Nội quy lao động
- Người sử dụng lao động phải ban hành nội quy lao động, nếu sử dụng từ 10 người lao động trở lên thì nội quy lao động phải bằng văn bản.
- Nội dung nội quy lao động không được trái với pháp luật về lao động và quy định của pháp luật có liên quan. Nội quy lao động bao gồm những nội dung chủ yếu sau đây:
+ Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi;
+ Trật tự tại nơi làm việc;
+ An toàn, vệ sinh lao động;
+ Phòng, chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc; trình tự, thủ tục xử lý hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc;
+ Việc bảo vệ tài sản và bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động;
+ Trường hợp được tạm thời chuyển người lao động làm việc khác so với hợp đồng lao động;
+ Các hành vi vi phạm kỷ luật lao động của người lao động và các hình thức xử lý kỷ luật lao động;
+ Trách nhiệm vật chất;
+ Người có thẩm quyền xử lý kỷ luật lao động.
…”
Theo quy định trên, việc xử lý kỷ luật người lao động diễn ra khi người lao động có vi phạm về thời gian, công nghệ và điều hành sản xuất, kinh doanh do người sử dụng lao động ban hành trong nội quy lao động và do pháp luật quy định. Theo đó, nội dung trong nội dung lao động gồm các hành vi vi phạm kỷ luật lao động và các hình thức xử lý kỷ luật lao động.
Như vậy, Nếu nội quy công ty mình có quy định việc NLĐ bị xử lý kỷ luật khi cho vay với lãi suất cao hoặc xử lý kỷ luật khi NLĐ bị xử phạt vi phạm hành chính thì công ty mới có thể xử lý kỷ luật NLĐ cho vay với lãi suất cao.
