Tình huống phát sinh là có hợp đồng thầu đang thực hiện. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện thì cơ quan thanh tra phát hiện chủ đầu tư có hành vi làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu thì xử lý hợp đồng như thế nào?
Hủy thầu khi làm sai lệch hồ sơ trong quá trình lựa chọn nhà thầu
Liên quan vấn đề này, tại Khoản 4 Điều 16 Luật Đấu thầu 2023 có nêu rõ các hành vi gian lận trong đấu thầu như sau:
- Làm giả hoặc làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu trong đấu thầu;
- Cố ý cung cấp thông tin, tài liệu không trung thực, không khách quan trong hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ đăng ký thực hiện dự án đầu tư kinh doanh, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất nhằm làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư.
Theo đó, hành vi làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu trong lựa chọn nhà thầu của chủ đầu tư được xem là gian lận trong đấu thầu. Đối chiếu các trường hợp hủy thầu tại Điều 17 Luật Đấu thầu 2023 đối với lựa chọn nhà thầu như sau:
- Tất cả hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu;
- Thay đổi về mục tiêu, phạm vi đầu tư trong quyết định đầu tư đã được phê duyệt làm thay đổi khối lượng công việc, tiêu chuẩn đánh giá đã ghi trong hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu;
- Hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu không tuân thủ quy định của Luật Đấu thầu 2023, quy định khác của pháp luật có liên quan dẫn đến nhà thầu được lựa chọn không đáp ứng yêu cầu để thực hiện gói thầu;
- Tổ chức, cá nhân khác ngoài nhà thầu trúng thầu thực hiện hành vi bị cấm quy định tại Điều 16 Luật Đấu thầu 2023 dẫn đến sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu.
Theo đó, hành vi làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu của chủ đầu tư thuộc một trong các trường hợp hủy thầu khi đang trong quá trình lựa chọn nhà thầu.
Hủy thầu khi làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu lúc đã ký hợp đồng
Đối với vấn đề này, tại Khoản 21 Điều 131 Nghị định 24/2024/NĐ-CP về lựa chọn nhà thầu có nêu rõ trường hợp trong quá trình thực hiện hợp đồng, người có thẩm quyền quyết định không công nhận kết quả lựa chọn nhà thầu khi có bằng chứng chủ đầu tư có hành vi quy định tại Điều 16 Luật Đấu thầu 2023 hoặc có hành vi vi phạm quy định của pháp luật có liên quan dẫn đến không bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế hoặc làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu mà không do lỗi của nhà thầu trúng thầu thì người có thẩm quyền quyết định xử lý như sau:
- Yêu cầu chủ đầu tư thu hồi các khoản tạm ứng (nếu có) và chấm dứt hợp đồng với nhà thầu. Nhà thầu được hoàn trả giá trị bảo đảm thực hiện hợp đồng và được đền bù các chi phí liên quan đến việc chấm dứt hợp đồng do lỗi của chủ đầu tư theo thỏa thuận nêu trong hợp đồng. Chủ đầu tư chịu trách nhiệm đền bù thiệt hại cho nhà thầu theo quy định trong hợp đồng;
- Phần công việc chưa thực hiện được tách thành gói thầu mới để tổ chức lựa chọn nhà thầu theo quy định. Trường hợp cần thiết có thể xem xét, phê duyệt lại giá gói thầu;
- Trường hợp gói thầu đã thực hiện, hoàn thành trên 70% khối lượng công việc của hợp đồng và việc xử lý tình huống theo quy định tại điểm a và điểm b khoản này không mang lại hiệu quả kinh tế thì người có thẩm quyền quyết định việc cho phép tiếp tục duy trì hợp đồng với nhà thầu trúng thầu.
Cơ quan thanh tra có thể thông tin đến chủ thể có thẩm quyền tại địa phương căn cứ quy định trên để xử lý hợp đồng đang ký kết cũng như phần công việc còn lại, đảm bảo các nguyên tắc cơ bản của đấu thầu là cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
