Công nghệ bán dẫn là một trong những chiến lược phát triển kinh tế quan trọng mà nước ta hướng tới, đặt mục tiêu đạt được quy mô doanh thu 100 tỷ USD/năm vào năm 2050.
(1) Công nghệ bán dẫn là gì?
Bạn có biết, từ chiếc điện thoại thông minh, máy vi tính, cho đến các thiết bị chẩn đoán y tế tiên tiến đều là kết quả của sự phát triển không ngừng của ngành công nghệ bán dẫn không?
Theo đó, ngành công nghệ bán dẫn là một lĩnh vực công nghệ cao, chuyên sản xuất và phát triển các thành phần linh kiện điện tử dựa vào tinh thể bán dẫn, được ứng dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực của đời sống như điện thoại thông minh, máy tính, ô tô, thiết bị y tế,…
Sự phát triển của công nghệ bán dẫn đã cách mạng hóa ngành công nghiệp điện tử và là nền tảng cho sự tiến bộ của nhiều lĩnh vực như viễn thông, máy tính, tự động hóa và Internet of Things (IoT).
Hiểu nôm na, bán dẫn là những vật liệu có tính chất điện dẫn nằm giữa kim loại và chất cách điện. Các vật liệu bán dẫn phổ biến bao gồm silicon (Si), gallium arsenide (GaAs), indium phosphide (InP) và silicon carbide (SiC). Hiện nay, silicon là vật liệu chủ yếu được sử dụng do tính khả thi về chi phí, độ bền, và khả năng chế tạo linh kiện quy mô lớn.
Công nghệ bán dẫn đang được phát triển theo xu hướng miniaturization (thu nhỏ kích thước linh kiện) cho phép các chip ngày càng nhỏ gọn nhưng mạnh mẽ hơn.
Mặc dù công nghệ bán dẫn đã đạt được nhiều thành tựu, nhưng cũng đối mặt với một số thách thức có thể kể đến như chi phí sản xuất cao do sự đòi hỏi về độ tinh vi và phức tạp của các linh kiện điện tử ngày càng cao; các vấn đề liên quan đến chuyển đổi xanh, bảo vệ môi trường cũng cần phải cân nhắc trong quá trình sản xuất và sử dụng chất bán dẫn.
Tuy vậy, không thể phủ nhận công nghệ bán dẫn chính là là nền tảng cho các thiết bị điện tử hiện đại, là động lực cho sự phát triển của nhiều lĩnh vực khác nhau trong xã hội.
Sự tiến bộ trong công nghệ bán dẫn sẽ tiếp tục định hình tương lai của công nghệ thông tin, viễn thông và nhiều lĩnh vực khác, đồng thời mở ra những cơ hội mới cho sự phát triển bền vững và đổi mới sáng tạo.
(2) Việt Nam đặt mục tiêu doanh thu công nghiệp bán dẫn đạt 100 tỷ USD vào năm 2050
Ngày 21/9/2024 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Quyết định 1018/QĐ-TTg ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn 2050.
Theo đó, Chính phủ đặt ra công thức để phát triển ngành công nghệ bán dẫn là:
C = SET + 1
Trong đó:
C: Chip
S: Specialized (Chuyên dụng, Chip chuyên dụng);
E: Electronics (Điện tử, Công nghiệp điện tử);
T: Talent (Nhân tài, Nhân lực);
+1: Việt Nam (Việt Nam là điểm đến mới an toàn của chuỗi cung ứng toàn cầu về công nghiệp bán dẫn).
Để thực hiện mục tiêu này, Chính phủ đề ra kế hoạch thực hiện gồm giai đoạn như sau:
Giai đoạn 1 (2024 - 2030)
Trong giai đoạn này, mục tiêu là thu hút đầu tư FDI có chọn lọc, với kế hoạch hình thành ít nhất 100 doanh nghiệp thiết kế, một nhà máy chế tạo chip bán dẫn quy mô nhỏ và 10 nhà máy đóng gói, kiểm thử sản phẩm bán dẫn. Đồng thời, sẽ phát triển một số sản phẩm bán dẫn chuyên dụng cho các ngành lĩnh vực cụ thể.
- Doanh thu: Quy mô doanh thu của ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam dự kiến đạt trên 25 tỷ USD/năm, với giá trị gia tăng từ 10 - 15%.
- Ngành điện tử: Doanh thu của ngành công nghiệp điện tử tại Việt Nam sẽ vượt 225 tỷ USD/năm, với giá trị gia tăng cũng từ 10 - 15%.
- Nhân lực: Quy mô nhân lực trong ngành công nghiệp bán dẫn đạt trên 50.000 kỹ sư và cử nhân, với cơ cấu và số lượng phù hợp để đáp ứng nhu cầu phát triển.
Giai đoạn 2 (2030 - 2040)
Giai đoạn này sẽ tập trung vào việc phát triển ngành công nghiệp bán dẫn thông qua sự kết hợp giữa tự cường và FDI. Mục tiêu là hình thành ít nhất 200 doanh nghiệp thiết kế, hai nhà máy chế tạo chip bán dẫn, và 15 nhà máy đóng gói, kiểm thử sản phẩm bán dẫn. Đồng thời, sẽ từng bước tự chủ về công nghệ thiết kế và sản xuất sản phẩm bán dẫn chuyên dụng.
- Doanh thu: Ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam dự kiến đạt quy mô doanh thu trên 50 tỷ USD/năm, với giá trị gia tăng từ 15 - 20%.
- Ngành điện tử: Doanh thu ngành công nghiệp điện tử sẽ vượt 485 tỷ USD/năm, với giá trị gia tăng từ 15 - 20%.
- Nhân lực: Quy mô nhân lực trong ngành công nghiệp bán dẫn sẽ đạt trên 100.000 kỹ sư và cử nhân, với cơ cấu và số lượng phù hợp để đáp ứng nhu cầu phát triển.
Giai đoạn 3 (2040 - 2050)
Trong giai đoạn cuối này, mục tiêu là hình thành ít nhất 300 doanh nghiệp thiết kế, ba nhà máy chế tạo chip bán dẫn, và 20 nhà máy đóng gói, kiểm thử sản phẩm bán dẫn. Ngành công nghiệp sẽ làm chủ nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực bán dẫn.
- Doanh thu: Dự kiến quy mô doanh thu của ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam sẽ vượt 100 tỷ USD/năm, với giá trị gia tăng từ 20 - 25%.
- Ngành điện tử: Doanh thu ngành công nghiệp điện tử sẽ đạt trên 1.045 tỷ USD/năm, với giá trị gia tăng từ 20 - 25%.
- Nhân lực: Quy mô nhân lực trong ngành công nghiệp bán dẫn sẽ có cơ cấu và số lượng phù hợp, đáp ứng nhu cầu phát triển.
Trên cơ sở các nội dung trên tại Quyết định 1018/QĐ-TTg, Thủ tướng cũng đề ra 05 nhiệm vụ chính cần thực hiện để phát triển ngành công nghệ bán dẫn là:
1- Phát triển chip chuyên dụng
2- Phát triển Công nghiệp điện tử
3- Phát triển nguồn nhân lực và thu hút nhân tài trong lĩnh vực bán dẫn
4- Thu hút đầu tư trong lĩnh vực bán dẫn
5- Một số nhiệm vụ và giải pháp khác
Cuối cùng, mục tiêu hướng đến là hoàn thiện hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam, đảm bảo tính tự chủ và có năng lực dẫn đầu trong một số công đoạn và phân khúc của chuỗi sản xuất.
(Nguồn: Theo Cổng Thông tin điện tử Chính phủ)
