Hiện nay việc nhận con nuôi là điều không quá xa lạ với nhiều người, trong đó nhận con nuôi là trẻ em nước ngoài cũng nhận được sự quan tâm. Nếu trẻ em là người nước ngoài được công dân Việt Nam nhận làm con nuôi thì sẽ mang quốc tịch Việt Nam hay sẽ giữ lại quốc tịch mà trẻ em đó đang mang?
1. Quốc tịch của con nuôi là trẻ em nước ngoài
Theo Điều 37 Luật Quốc tịch Việt Nam 2008, quốc tịch của con nuôi là trẻ em nước ngoài được quy định như sau:
- Trẻ em là người nước ngoài được công dân Việt Nam nhận làm con nuôi thì có quốc tịch Việt Nam, kể từ ngày được cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam công nhận việc nuôi con nuôi.
- Trẻ em là người nước ngoài được cha mẹ mà một người là công dân Việt Nam, còn người kia là người nước ngoài nhận làm con nuôi thì được nhập quốc tịch Việt Nam theo đơn xin nhập quốc tịch Việt Nam của cha mẹ nuôi và được miễn các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 19 của Luật Quốc tịch Việt Nam 2008, cụ thể:
• Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của pháp luật Việt Nam;
• Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật Việt Nam; tôn trọng truyền thống, phong tục, tập quán của dân tộc Việt Nam;
• Biết tiếng Việt đủ để hoà nhập vào cộng đồng Việt Nam;
• Đã thường trú ở Việt Nam từ 5 năm trở lên tính đến thời điểm xin nhập quốc tịch Việt Nam;
• Có khả năng bảo đảm cuộc sống tại Việt Nam.
2. Điều kiện của công dân Việt Nam nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi
Công dân Việt Nam nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi phải có đủ điều kiện theo quy định tại Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010 và quy định pháp luật của nước trẻ em nước ngoài được nhận làm con nuôi thường trú. (theo khoản 2 Điều 29 Luật Nuôi con nuôi 2010)
Điều kiện đối với công dân Việt Nam nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi theo quy định tại Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010:
- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
- Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên;
- Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi;
- Có tư cách đạo đức tốt.
Trường hợp công dân Việt Nam là cha dượng hoặc mẹ kế, cô, cậu, dì, chú, bác ruột thì không cần đáp ứng điều kiện hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên và điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở.
3. Hồ sơ của công dân Việt Nam nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi
Theo Điều 40 Luật Nuôi con nuôi 2010, công dân Việt Nam nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi phải lập hồ sơ theo quy định tại Điều 17 của Luật Nuôi con nuôi 2010, cụ thể hồ sơ gồm có:
- Đơn xin nhận con nuôi;
- Bản sao Hộ chiếu, Giấy chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ có giá trị thay thế;
- Phiếu lý lịch tư pháp;
- Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân;
- Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp; văn bản xác nhận hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người nhận con nuôi thường trú cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 14 của Luật Nuôi con nuôi 2010.
Sau khi chuẩn bị hồ sơ, công dân Việt Nam gửi hồ sơ này tại Bộ Tư pháp. Bộ Tư pháp xem xét, cấp giấy xác nhận người nhận con nuôi có đủ điều kiện nuôi con nuôi theo quy định của pháp luật Việt Nam trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Trường hợp cần thiết, Bộ Tư pháp yêu cầu Sở Tư pháp nơi người đó thường trú xác minh thì thời hạn có thể kéo dài, nhưng không quá 60 ngày. Sau khi hoàn tất các thủ tục nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi, công dân Việt Nam có trách nhiệm làm thủ tục ghi chú việc nuôi con nuôi tại Sở Tư pháp và Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó thường trú. (Điều 40 Luật Nuôi con nuôi 2010)
Như vậy, trẻ em là người nước ngoài được công dân Việt Nam nhận làm con nuôi sẽ mang quốc tịch Việt Nam. Nếu trẻ em là người nước ngoài được cha mẹ mà một người là công dân Việt Nam, còn người kia là người nước ngoài nhận làm con nuôi thì được nhập quốc tịch Việt Nam theo đơn xin nhập quốc tịch Việt Nam của cha mẹ nuôi.
