Cơ sở quy định về hai tội này là Điều 141, 142 Bộ luật Hình sự 2015, được sửa đổi bổ sung bởi Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017.
Về cơ bản như bạn nói thì tùy vào độ tuổi của nạn nhân mà xác định tội cho đúng. Nhìn chung khi nhắc đến tội hiếp dâm mọi người hay nghĩ đến hành vi “dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục trái với ý muốn của họ”. Theo quy định pháp luật cũng quy định rõ về hành vi này đối với cả hai tội. Tuy nhiên đối với hiếp dâm trẻ em (hiếp dâm người dưới 16 tuổi), có một trường hợp có thể cả hai hoàn toàn tự nguyện quan hệ nhưng vẫn bị tội nay đó là trường hợp giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.
Tùy hành vi, trường hợp phạm tội cụ thể mà người phạm tội sẽ phải chịu hình phạt cụ thể, ở đây hai tội hành vi, trường hợp không giống nhau bởi tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi (hiếp dâm trẻ em) sẽ có hình phạt nghiêm khắc và nặng hơn đối với trường hợp phạm tội hiếp dâm thông thường. Hiếp dâm trẻ em có thể bị tử hình, hiếp dâm mức phạt nặng nhất chỉ là tù chung thân bởi hành vi hiếp dâm trẻ em không thể chấp nhận được và cần phải nghiêm trị thích đáng.