Vào dịp lễ hội như Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương, người dân thường đến tham quan, dâng hương tại các lễ hội, các cơ sở tôn giáo. Nhằm bày tỏ lòng thành kính, nhiều người đã để tiền vào các thùng công đức để cúng dường, hỗ trợ việc tu sửa cơ sở tôn giáo hoặc cầu mong bình an.
Vậy số tiền trong thùng công đức đó sẽ do ai quản lý và được sử dụng ra sao?
(1) Tiền công đức, cúng dường
Tiền công đức chỉ mới được quy định chi tiết trong vài năm gần đây, cụ thể tại khoản 1 Điều 3 04/2023/TT-BTC giải thích tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội bao gồm các khoản hiến, tặng cho, tài trợ của tổ chức, cá nhân cho việc bảo vệ, phát huy giá trị di tích và hoạt động lễ hội dưới hình thức: bằng tiền (tiền mặt hoặc chuyển khoản) hoặc giấy tờ có giá, kim khí quý và đá quý.
(2) Tiền công đức được sử dụng ra sao?
Thông tư 04/2023/TT-BTC có quy định về việc sử dụng tiền công đức để chi cho các khoản như sau:
- Làm kinh phí tổ chức lễ hội
- Tu bổ, phục hồi di tích
- Các hoạt động thường xuyên (khoản 1 Điều 15 Thông tư 04/2023/TT-BTC)
+ Chi tiền lương, phụ cấp và các khoản đóng góp theo tiền lương cho người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc tại di tích;
+ Chi thù lao cho người được cử trông coi hoặc cử tham gia các hoạt động tại di tích;
+ Chi thanh toán dịch vụ công cộng, vật tư văn phòng, thông tin, liên lạc, hội nghị, công tác phí, chi phí nghiệp vụ chuyên môn, lễ tân, khánh tiết, chi phí thuê mướn; chi mua sắm, sửa chữa tài sản phục vụ công tác chuyên môn;
+ Các khoản chi khác theo quy định của pháp luật.
- Các hoạt động đặc thù đặc thù của đơn vị (khoản 2 Điều 15 Thông tư 04/2023/TT-BTC)
+ Chi các hoạt động thông tin tuyên truyền, quảng bá về di tích;
+ Chi phí treo, đặt các bảng, biển chỉ dẫn, trang trí, âm thanh, ánh sáng tạo sức hấp dẫn đối với khách tham quan, du lịch, nghiên cứu di tích;
+ Chi công tác bảo đảm an ninh trật tự, y tế, vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường, phòng chống cháy nổ, phòng chống thiên tai, dịch bệnh;
+ Chi bảo dưỡng, sửa chữa thường xuyên di tích; chi tu bổ, phục hồi di tích (trường hợp chưa được ngân sách nhà nước đầu tư hoặc đầu tư chưa đủ);
+ Chi bảo dưỡng, sửa chữa thường xuyên; cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới công trình phụ trợ thuộc di tích gồm nhà làm việc, nhà khách, nhà ăn, nhà bếp, nhà vệ sinh, đường nội bộ, đường điện, cấp thoát nước, bãi đỗ xe, tường rào khuôn viên và công trình tương tự khác phù hợp với quy định của pháp luật;
+ Chi ứng dụng khoa học công nghệ, công nghệ số nhằm hỗ trợ nâng cao trải nghiệm của khách tham quan, du lịch, nghiên cứu di tích;
+ Chi trồng và chăm sóc cây hoa, cây cảnh trong phạm vi địa bàn di tích;
+ Chi phí về chuyển giao quyền tài sản theo quy định của pháp luật dân sự; bán đấu giá tài sản; thuê định giá kim khí quý, đá quý; thuê giám định hiện vật được phép mua bán, trao đổi, tặng cho theo quy định của pháp luật;
+ Chi hương, hoa, lễ vật, đèn nhang;
+ Chi hoạt động từ thiện, nhân đạo;
+ Các khoản chi khác tùy theo thực tế của từng loại di tích và chủ thể là chủ sở hữu hoặc được giao quản lý, sử dụng di tích.
(3) Ai là người quản lý, tiếp nhận và sử dụng tiền công đức?
Về người quản lý, tiếp nhận và sử dụng tiền công đức được Thông tư 04/2023/TT-BTC quy định riêng cho từng đơn vị như sau:
Đối với di tích đồng thời là cơ sở tôn giáo
Người đại diện cơ sở tôn giáo tự quyết định và chịu trách nhiệm về tiếp nhận, quản lý, sử dụng tiền công đức, tài trợ
Đối với di tích đồng thời là cơ sở tín ngưỡng
Người đại diện cơ sở tín ngưỡng tự quyết định và chịu trách nhiệm về tiếp nhận, quản lý, sử dụng tiền công đức, tài trợ
Đối với di tích thuộc sở hữu tư nhân
Chủ sở hữu di tích tự quyết định và chịu trách nhiệm về tiếp nhận, quản lý, sử dụng tiền công đức, tài trợ
Đối với di tích giao cho đơn vị sự nghiệp công lập quản lý, sử dụng
Đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện tiếp nhận tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội
Trường hợp trong phạm vi địa bàn di tích giao cho đơn vị sự nghiệp công lập quản lý, sử dụng có di tích đồng thời là cơ sở tôn giáo
- Người đại diện cơ sở tôn giáo tự quyết định và chịu trách nhiệm về tiếp nhận, quản lý, sử dụng tiền công đức, tài trợ
- Người đại diện cơ sở tôn giáo có trách nhiệm chi trả cho đơn vị sự nghiệp công lập một phần chi phí sửa chữa, bảo dưỡng, cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới các công trình phụ trợ dùng chung; chi phí bảo đảm an ninh trật tự, phòng chống cháy nổ, phòng chống dịch bệnh, vệ sinh môi trường và các chi phí quản lý chung khác trên địa bàn di tích giao cho đơn vị sự nghiệp công lập quản lý, sử dụng.
Đối với tích giao cho Ban quản lý di tích kiêm nhiệm quản lý, sử dụng
Ban quản lý di tích thực hiện tiếp nhận tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội
Trường hợp trong phạm vi địa bàn di tích giao cho Ban quản lý di tích kiêm nhiệm quản lý, sử dụng có di tích đồng thời là cơ sở tôn giáo
Người đại diện cơ sở tôn giáo tự quyết định và chịu trách nhiệm về tiếp nhận, quản lý, sử dụng tiền công đức, tài trợ
Như vậy, tiền công đức, tài trợ, cúng dường sẽ được tiếp nhận, quản lý và sử dụng bởi nhóm người sau đây:
Người đại diện cơ sở tôn giáo
Người đại diện cơ sở tín ngưỡng
Chủ sở hữu di tích
Đơn vị sự nghiệp công lập
Ban quản lý di tích
