Thuế tự vệ là gì? Điều kiện và nguyên tắc khi áp dụng thuế tự vệ ra sao? Thời hạn được áp dụng thuế tự vệ là bao lâu? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
(1) Thuế tự vệ là gì?
Theo quy định tại khoản 7 Điều 4 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016 định nghĩa, thuế tự vệ là thuế nhập khẩu bổ sung được áp dụng trong trường hợp nhập khẩu hàng hóa quá mức vào Việt Nam gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất trong nước hoặc ngăn cản sự hình thành của ngành sản xuất trong nước.
Như vậy, có thể hiểu, thuế tự vệ là loại thuế được áp dụng nhằm bảo vệ sản xuất trong nước trước sự cạnh tranh không công bằng từ hàng hóa nhập khẩu.
Khi hàng hóa nước ngoài được nhập khẩu với giá thấp hơn giá trị thực tế hoặc được trợ cấp, thuế tự vệ sẽ được áp dụng để:
- Bảo vệ ngành sản xuất trong nước: Giúp các doanh nghiệp trong nước cạnh tranh công bằng hơn với hàng hóa nhập khẩu.
- Ngăn chặn thiệt hại cho ngành sản xuất trong nước: Khi hàng hóa nhập khẩu gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất nội địa.
- Thúc đẩy sự phát triển bền vững: Đảm bảo rằng các doanh nghiệp trong nước có cơ hội phát triển mà không bị áp lực từ hàng hóa nhập khẩu giá rẻ.
Theo đó, thuế tự vệ thường được áp dụng trong một khoảng thời gian theo quy định và có thể được xem xét gia hạn thêm..
(2) Điều kiện được áp dụng thuế tự vệ
Theo quy định tại khoản 1 Điều 14 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016, thuế tự vệ được áp dụng khi có các điều kiện như sau:
- Khối lượng, số lượng hoặc trị giá hàng hóa nhập khẩu gia tăng đột biến một cách tuyệt đối hoặc tương đối so với khối lượng, số lượng hoặc trị giá của hàng hóa tương tự hoặc hàng hóa cạnh tranh trực tiếp được sản xuất trong nước;
- Việc gia tăng khối lượng, số lượng hoặc trị giá hàng hóa nhập khẩu gây ra hoặc đe doạ gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất hàng hóa tương tự hoặc hàng hóa cạnh tranh trực tiếp trong nước hoặc ngăn cản sự hình thành của ngành sản xuất trong nước.
Có thể thấy, thuế tự vệ là một công cụ quan trọng để bảo vệ các ngành sản xuất trong nước trước sự cạnh tranh không lành mạnh từ hàng hóa nhập khẩu.
Tuy nhiên, việc áp dụng thuế tự vệ cần phải căn cứ vào các điều kiện cụ thể nêu trên để đảm bảo tính hợp lý và công bằng trong thương mại.
(3) Nguyên tắc khi áp dụng thuế tự vệ
Theo quy định tại khoản 2 Điều 14 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016, việc áp dụng thuế tự vệ phải tuân thủ theo các nguyên tắc sau đây:
- Thuế tự vệ được áp dụng trong phạm vi và mức độ cần thiết nhằm ngăn ngừa hoặc hạn chế thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất trong nước và tạo điều kiện để ngành sản xuất đó nâng cao khả năng cạnh tranh;
- Việc áp dụng thuế tự vệ phải căn cứ vào kết luận điều tra, trừ trường hợp áp dụng thuế tự vệ tạm thời;
- Thuế tự vệ được áp dụng trên cơ sở không phân biệt đối xử và không phụ thuộc vào xuất xứ hàng hóa.
Việc tuân thủ các nguyên tắc này khi áp dụng thuế tự vệ không chỉ bảo vệ sản xuất trong nước mà còn góp phần tạo ra một môi trường thương mại công bằng và minh bạch.
(4) Thời hạn được áp dụng thuế tự vệ là bao lâu?
Theo quy định tại khoản 3 Điều 14 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016, thời hạn áp dụng thuế tự vệ không quá 04 năm, bao gồm cả thời gian áp dụng thuế tự vệ tạm thời.
Tuy nhiên, thời hạn áp dụng thuế tự vệ có thể được gia hạn nhưng không quá 06 năm tiếp theo.
Điều kiện được gia hạn thời hạn áp dụng thuế tự vệ là:
- Vẫn còn thiệt hại nghiêm trọng hoặc nguy cơ gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất trong nước;
- Có bằng chứng chứng minh rằng ngành sản xuất đó đang điều chỉnh để nâng cao khả năng cạnh tranh.
Theo đó, thời hạn được áp dụng thuế tự vệ tối đa là 04 năm, bao gồm luôn cả thời gian áp dụng thuế tự vệ tạm thời; trường hợp vẫn còn thiệt hại và có bằng chứng chứng minh ngành sản xuất đó đang điều chỉnh để nâng cao khả năng cạnh tranh thì sẽ được gia hạn thêm thời hạn áp dụng thuế tự vệ, nhưng không quá 06 năm.
Như vậy, nếu tính cả thời gian gia hạn, thời hạn được áp dụng thuế tự vệ tối đa có thể lên đến 10 năm.
