Hiện tại tôi cần các thông tin về thành lập công ty quỹ đầu tư chứng khoán. Công ty cần đáp ứng các điều kiện gì? Và công ty có phải mua lại chứng chỉ quỹ mở từ nhà đầu tư hay không?
1. Điều kiện cấp Giấy phép thành lập và hoạt động kinh doanh chứng khoán
Công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán phải đáp ứng các điều kiện được quy định tại Điều 75 Luật Chứng khoán 2019 để được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động kinh doanh như sau:
Điều kiện về vốn bao gồm:
- Vốn điều lệ tối thiểu: 25 tỷ đồng.
- Việc góp vốn điều lệ vào công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán phải bằng Đồng Việt Nam.
Điều kiện về cổ đông, thành viên góp vốn bao gồm:
- Cổ đông, thành viên góp vốn đáp ứng điều kiện sau đây:
+ Cổ đông, thành viên góp vốn là cá nhân không thuộc các trường hợp không được quyền thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020.
+ Cổ đông, thành viên góp vốn là tổ chức phải có tư cách pháp nhân và đang hoạt động hợp pháp; hoạt động kinh doanh có lãi trong 02 năm liền trước năm đề nghị cấp giấy phép; báo cáo tài chính năm gần nhất phải được kiểm toán với ý kiến chấp nhận toàn phần.
+ Cổ đông, thành viên góp vốn là nhà đầu tư nước ngoài đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 77 Luật Chứng khoán 2019.
- Cổ đông, thành viên góp vốn sở hữu từ 10% trở lên vốn điều lệ của 01 công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán và người có liên quan của cổ đông, thành viên góp vốn đó (nếu có) không sở hữu trên 5% vốn điều lệ của 01 công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán khác.
Điều kiện về cơ cấu cổ đông, thành viên góp vốn bao gồm:
- Có tối thiểu 02 cổ đông sáng lập, thành viên góp vốn là tổ chức. Trường hợp công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán được tổ chức dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, chủ sở hữu phải là ngân hàng thương mại hoặc doanh nghiệp bảo hiểm hoặc công ty chứng khoán hoặc tổ chức nước ngoài.
Trong đó, tổ chức nước ngoài tham gia góp vốn thành lập, mua phần vốn góp đề sở hữu 100% vốn điều lệ công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
+ Được cấp phép và có thời gian hoạt động liên tục trong lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm trong thời hạn 02 năm liền trước năm tham gia góp vốn thành lập, mua phần vốn góp.
+ Cơ quan cấp phép của nước nguyên xứ và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã ký kết thỏa thuận hợp tác song phương hoặc đa phương về trao đổi thông tin, hợp tác quản lý, thanh tra, giám sát hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán.
+ Hoạt động kinh doanh có lãi trong 02 năm liền trước năm góp vốn thành lập, mua phần vốn góp và báo cáo tài chính năm gần nhất phải được kiểm toán với ý kiến chấp nhận toàn phần.
- Tổng tỷ lệ vốn góp của các tổ chức tối thiểu là 65% vốn điều lệ, trong đó các tổ chức là ngân hàng thương mại, doanh nghiệp bảo hiểm, công ty chứng khoán sở hữu tối thiểu là 30% vốn điều lệ.
Điều kiện về cơ sở vật chất bao gồm:
- Có trụ sở làm việc bảo đảm cho hoạt động kinh doanh chứng khoán.
- Có đủ cơ sở vật chất, kỹ thuật, trang bị, thiết bị văn phòng, hệ thống công nghệ phù hợp với quy trình nghiệp vụ về hoạt động kinh doanh chứng khoán.
Điều kiện về nhân sự bao gồm:
Có Tổng giám đốc (Giám đốc), tối thiểu 05 nhân viên có chứng chỉ hành nghề quản lý quỹ và tối thiểu 01 nhân viên kiểm soát tuân thủ. Tổng giám đốc (Giám đốc) phải đáp ứng các tiêu chuẩn sau đây:
- Không thuộc trường hợp đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chấp hành án phạt tù hoặc bị cấm hành nghề chứng khoán theo quy định của pháp luật.
- Có tối thiểu 04 năm kinh nghiệm tại bộ phận nghiệp vụ của các tổ chức hoạt động trong lĩnh vực tài chính, chứng khoán, ngân hàng, bảo hiểm hoặc tại bộ phận tài chính, kế toán, đầu tư trong các doanh nghiệp khác.
- Có chứng chỉ hành nghề quản lý quỹ hoặc chứng chỉ tương đương theo quy định của Chính phủ.
- Không bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán trong thời hạn 06 tháng gần nhất tính đến thời điểm nộp hồ sơ.
Trường hợp có Phó Tổng giám đốc (Phó Giám đốc) phụ trách nghiệp vụ thì phải đáp ứng các tiêu chuẩn trên, từ tiêu chuẩn: có chứng chỉ hành nghề quản lý quỹ, chứng chỉ tương đương theo quy định của Chính phủ, có chứng chỉ hành nghề chứng khoán phù hợp với nghiệp vụ phụ trách.
Dự thảo Điều lệ của công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán đáp ứng các yêu cầu sau:
- Không được trái với các quy định của Luật Chứng khoán 2019 và Luật Doanh nghiệp 2020.
- Điều lệ công ty quản lý quỹ được xây dựng phù hợp với mô hình tổ chức hoạt động của công ty và phải có tối thiểu các nội dung theo Điều lệ mẫu quy định tại Phụ lục XII ban hành kèm theo Thông tư 99/2020/TT-BTC. Công ty quản lý quỹ là công ty đại chúng tham chiếu Điều lệ mẫu áp dụng đối với công ty đại chúng tại Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư 116/2020/TT-BTC để xây dựng Điều lệ công ty.
=> Theo đó, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán cần đáp ứng 6 điều kiện trên và chuẩn bị hồ sơ theo quy định nộp đến Ủy ban Chứng khoán Nhà nước để được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động kinh doanh chứng khoán.
2. Công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán có phải mua lại chứng chỉ quỹ mở từ nhà đầu tư hay không?
Tại Điều 111 Luật Chứng khoán 2019 quy định về quỹ mở như sau:
- Công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán thay mặt quỹ mở thực hiện mua lại chứng chỉ quỹ mở từ nhà đầu tư và phát hành thêm chứng chỉ quỹ mở trong phạm vi vốn góp tối đa của quỹ theo tần suất và thời gian cụ thể được quy định trong Điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán.
- Công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán không phải thay mặt quỹ mở thực hiện việc mua lại chứng chỉ quỹ mở khi xảy ra một trong các sự kiện sau đây:
+ Không thể thực hiện việc mua lại chứng chỉ quỹ mở do nguyên nhân bất khả kháng;
+ Không thể xác định giá trị tài sản ròng của quỹ mở vào ngày định giá mua lại do có quyết định đình chỉ giao dịch chứng khoán trong danh mục đầu tư của quỹ;
+ Sự kiện khác do Điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán quy định.
=> Theo đó, về nguyên tắc thì công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán phải mua lại chứng chỉ quỹ mở của nhà đầu tư khi có yêu cầu, trừ một số trường hợp ngoại lệ theo quy định trên.
Bên cạnh đó, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán có thể chỉ mua lại một phần chứng chỉ quỹ từ nhà đầu tư nếu thuộc một trong các trường hợp theo quy định tại Khoản 1 Điều 33 Thông tư 98/2020/TT-BTC.
Như vậy, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán cần đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật để được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động kinh doanh chứng khoán.
Sau khi được cấp phép thì công ty tiến hành thủ tục đăng ký thành lập doanh nghiệp, công ty có thể lựa chọn hình thức là công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần.
Trong quá trình hoạt động, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán có trách nhiệm phải mua lại chứng chỉ quỹ mở của nhà đầu tư khi có yêu cầu.
