Thời gian thử việc chính là điều cần thiết để xem xét người lao động có phù hợp với các yêu cầu của công ty hay không? Tuy nhiên, mức thử việc bao lâu là phù hợp? Doanh nghiệp có quyền yêu cầu thử việc quá 3 tháng không? Nếu không thì bị xử phạt như nào?
1. Thử việc theo quy định của pháp luật.
Thử việc là khoảng thời gian đầu của một công việc mới đối với người lao động. Giai đoạn này chủ yếu người lao động được đào tạo, học hỏi, và chưa được áp dụng đủ quyền lợi nếu so với nhân viên chính thức.
Căn cứ Điều 24, bộ luật lao động 2019, quy định các vấn đề thử việc như sau:
- Người sử dụng lao động và người lao động có thể thỏa thuận nội dung thử việc ghi trong hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận về thử việc bằng việc giao kết hợp đồng thử việc.
- Nội dung chủ yếu của hợp đồng thử việc gồm thời gian thử việc và nội dung quy định tại các điểm a, b, c, đ, g và h khoản 1 Điều 21 của bộ luật lao động 2019.
- Không áp dụng thử việc đối với người lao động giao kết hợp đồng lao động có thời hạn dưới 01 tháng.
2. Thời gian thử việc tại các doanh nghiệp có được quá 3 tháng?
Căn cứ Điều 25 Bộ luật Lao động 2019, quy định về thời gian thử việc như sau:
Thời gian thử việc do hai bên thỏa thuận căn cứ vào tính chất và mức độ phức tạp của công việc nhưng chỉ được thử việc một lần đối với một công việc và bảo đảm điều kiện sau đây:
- Không quá 180 ngày đối với công việc của người quản lý doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp;
- Không quá 60 ngày đối với công việc có chức danh nghề nghiệp cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật từ cao đẳng trở lên;
- Không quá 30 ngày đối với công việc có chức danh nghề nghiệp cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật trung cấp, công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ;
- Không quá 06 ngày làm việc đối với công việc khác.
Như vậy, thời gian thử việc sẽ do hai bên thỏa thuận căn cứ vào tính chất và mức độ phức tạp của công việc nhưng chỉ được thử việc một lần đối với một công việc và phải bảo đảm thời gian thử việc không quá số ngày theo quy định trên.
Ví dụ trong trường hợp người lao động thử việc đối với công việc có chức danh nghề nghiệp cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật từ cao đẳng trở lên mà phía doanh nghiệp lại yêu cầu thử việc 3 tháng thì hành vi này là vi phạm pháp luật và sẽ bị xử phạt.
3. Xử phạt doanh nghiệp nếu sai quy định về thời gian thử việc
Căn cứ Điều 10 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định về vi phạm quy định thử việc như sau:
- Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:
+ Yêu cầu thử việc đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn dưới 01 tháng;
+ Không thông báo kết quả thử việc cho người lao động theo quy định.
- Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:
+ Yêu cầu người lao động thử việc quá 01 lần đối với một công việc;
+ Thử việc quá thời gian quy định;
+ Trả lương cho người lao động trong thời gian thử việc thấp hơn 85% mức lương của công việc đó;
+ Không giao kết hợp đồng lao động với người lao động khi thử việc đạt yêu cầu đối với trường hợp hai bên có giao kết hợp đồng thử việc.
Bên cạnh đó, căn cứ khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định như sau:
- Mức phạt tiền quy định đối với các hành vi vi phạm quy định tại Chương II, Chương III và Chương IV Nghị định 12/2022/NĐ-CP là mức phạt đối với cá nhân Còn mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
Căn cứ các quy định trên, nếu doanh nghiệp vi phạm thời gian thử việc đối với người lao động, có thể bị phạt từ 4.000.000 đồng - 10.000.000 đồng.
Ngoài ra, doanh nghiệp còn phải thanh toán khoản tiền lương đã thỏa thuận trong thời gian thử việc cho người lao động.
Tham khảo: Nếu trong trường hợp doanh nghiệp không vi phạm hợp đồng thử việc và người lao động hoàn thành được các yêu cầu như đã thỏa thuận, căn cứ Điều 27 Bộ luật Lao động 2019 quy định:
Khi kết thúc thời gian thử việc, người sử dụng lao động phải thông báo kết quả thử việc cho người lao động.
+ Trường hợp thử việc đạt yêu cầu thì người sử dụng lao động tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động đã giao kết đối với trường hợp thỏa thuận thử việc trong hợp đồng lao động hoặc phải giao kết hợp đồng lao động đối với trường hợp giao kết hợp đồng thử việc.
+ Trường hợp thử việc không đạt yêu cầu thì chấm dứt hợp đồng lao động đã giao kết hoặc hợp đồng thử việc.
- Trong thời gian thử việc, mỗi bên có quyền hủy bỏ hợp đồng thử việc hoặc hợp đồng lao động đã giao kết mà không cần báo trước và không phải bồi thường.
Như vậy, doanh nghiệp cần phải đảm bảo đúng những quy định của pháp luật, nếu quy định các công việc không phải của người quản lý mà thời gian thử việc quá 60 ngày thì phía doanh nghiệp hoàn toàn có thể bị xử phạt từ 4.000.000 đồng - 10.000.000 đồng.
