Có thể thấy, pháp luật lao động Việt Nam thừa nhận công đoàn cơ hiện tại tức công đoàn cơ sở là đại diện chính thức của tập thể người lao động, thực hiện chức năng bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người lao động, tập thể lao động trong đơn vị.
Công đoàn cơ sở có quyền thương lượng kí kết thoả ước lao động tập thể với người sử dụng lao động, tham gia với người sử dụng lao động để đảm bảo việc làm, tiền lương cho người lao động, tham gia giải quyết tranh chấp lao động, tổ chức và lãnh đạo đình công
Có thể nói tùy vào từng đối tượng người lao động mà mức đóng đoàn phí, kinh phí công đoàn sẽ khác nhau. Tuy nhiên, khi nói tới việc nộp tiền thì rất nhiều người sẽ thắc mặc liệu NLĐ có bắt buộc tham gia vào công đoàn hay không? Hay nói cách khác là đây có phải là một nghĩa vụ bắt buộc của người lao động?
Theo Điều 170 Bộ luật lao động 2019 quy định về quyền thành lập, gia nhập và tham gia hoạt động của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở như sau:
1. Người lao động có quyền thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn theo quy định của Luật Công đoàn.
2. Người lao động trong doanh nghiệp có quyền thành lập, gia nhập và tham gia hoạt động của tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp theo quy định tại các điều 172, 173 và 174 của Bộ luật này.
3. Các tổ chức đại diện người lao động quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này bình đẳng về quyền và nghĩa vụ trong việc đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động trong quan hệ lao động.
Như vậy, việc gia nhập công đoàn là quyền tự do cũng như tự nguyện của người lao động. Do đó, người lao động có quyền tham gia hoặc không tham gia công đoàn.
