>>> Hệ thống bộ máy nhà nước qua từng thời kỳ
>>> Tổng hợp điểm mới Hiến pháp 2013
>>> Toàn bộ điểm mới Luật tổ chức Tòa án nhân dân 2014
>>> Toàn bộ điểm mới Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân 2014
>>> Đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức xã hội là gì?
>>> Toàn văn điểm mới Luật tổ chức Quốc hội
>>> Danh mục tên Tiếng Anh của các cơ quan, đơn vị, chức danh Nhà nước
>>> So sánh hệ thống luật Anh Mỹ và luật Pháp Đức
>>> Luật hoạt động giám sát Quốc hội và Hội đồng nhân dân 2015
>>> So sánh lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
>>> So sánh Ủy ban thường vụ Quốc hội và Quốc hội
>>> Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015
>>> Những điều cần biết về nghề điều tra viên
>>> So sánh pháp luật Singapore và Việt Nam
>>> Tên người đứng đầu cơ quan nhà nước nhiệm kỳ 2016 – 2021
>>> Sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước theo Hiến pháp 2013
>>> Tên gọi các cơ quan nhà nước qua những bản Hiến pháp
Theo quy định của Hiến pháp, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Hoạt động trên nền tảng các nguyên tắc như nguyên tắc Nhà nước công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân theo Hiến pháp và pháp luật; Nguyên tắc Nhà nước được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật; Nguyên tắc bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Nhà nước, Nguyên tắc tập trung dân chủ và Nguyên tắc quyền lực Nhà nước là thống nhất , có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, tư pháp.
CÁC VĂN BẢN QUAN TRỌNG QUY ĐỊNH TỔ CHỨC BỘ MÁY NHÀ NƯỚC CẦN BIẾT:
1. Hiến Pháp năm 2013 bản Hiến pháp của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam có hiệu lực từ ngày1 tháng 1 năm 2014. Bản Hiến pháp được Quốc hội Việt Nam Khóa XIII, kỳ họp thứ 6 thông qua vào ngày vào sáng ngày 28 tháng 11, và được Chủ tịch nước Trương Tấn Sang ký Lệnh công bố Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Nghị quyết quy định một số điểm thi hành Hiến pháp vào ngày 8 tháng 12 năm 2013, trong đó có quy định về cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của một số cơ quan thuộc bộ máy nhà nước Việt Nam như Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ,...
2. Luật tổ chức Quốc hội 2014 quy định vị trí chức năng quyền hạn của Quốc hội và một số cơ quan khác thuộc Quốc hội. Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Quốc hội thực hiện quyền lập hiến, quyền lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước.
3. Luật tổ chức Chính phủ 2015 quy định vị trí, cơ cấu tổ chức và nhiệm vụ quyền hạn của Chính phủ. Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội.
Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội và báo cáo công tác trước Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước.
4. Luật tổ chức Tòa án 2014 và Luật tổ chức Viện kiểm sát 2014 quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Tòa án và Viện kiểm sát nhân dân
5. Luật tổ chức chính quyền địa phương 2015 quy định về đơn vị hành chính và tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính gồm Hội đồng nhân dân các cấp và ủy ban nhân dân các cấp
Ngoài ra các bạn còn có thể tham khảo tại các giáo trình bài giảng như:
- Giáo trình Đại cương Nhà nước và Pháp luật, TA VAN THIEN, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội, tháng 4/2008.
- Giáo trình Pháp luật Đại cương,TA VAN THIEN, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội, 2006.
CÁCH LÀM BÀI LIÊN QUAN TỚI BỘ MÁY NHÀ NƯỚC
Thường các câu hỏi bài thi liên quan về tổ chức bộ máy nhà nước rơi vào bộ môn lý luận nhà nước pháp luật hoặc nhiều nhất là bộ môn Luật Hiến pháp, chính vì vậy chúng ta cần phải có sự định hướng về vấn đề này trước khi ôn tập:
1. Nếu là câu hỏi lý thuyết ( Dạng trình bày): Thì cần nắm rõ Hiến pháp và các văn bản kể trên để biết được cơ cấu tổ chức của nó ra sao để từ đó áp dụng giải thích một số câu hỏi để bài đề ra. Kiến thức cơ bản dành cho bất cứ câu hỏi nào cũng cần phải biết đó là : Bộ máy nhà nước là hệ thống các cơ quan nhà nước từ trung ương đến địa phương được tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc chung, thống nhất nhằm thực hiện những nhiệm vụ và chức năng của nhà nước, vì lợi ích của giai cấp thống trị. Nhà nước Việt Nam là hệ thống 4 cơ quan. Đó là:
- Cơ quan quyền lực hay còn gọi là các cơ quan đại diện (lập pháp): bao gồm Quốc hội ở cấp trung ương và Hội đồng nhân dân các cấp địa phương do nhân dân trực tiếp bầu ra và thay mặt nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước.
- Cơ quan hành chính (hành pháp): bao gồm Chính phủ ở cấp trung ương và Uỷ ban nhân dân các cấp địa phương do cơ quan quyền lực tương ứng bầu ra.
- Cơ quan xét xử (tư pháp): bao gồm Tòa án nhân dân ở cấp trung ương và Tòa á nhân dân các cấp địa phương.
- Cơ quan kiểm sát (công tố): bao gồm Viện kiểm sát nhân dân tối cao ở cấp trung ương và Viện kiểm sát nhân dân các cấp địa phương.
2. Đối với các câu hỏi nhận định: Thì cần bám sát vào Hiến pháp, bởi vì các câu hỏi thường hay xoáy vào tổ chức nhiệm vụ quyền hạn của một cơ quan nào đó, nếu không nắm rõ vị trí vai trò của mỗi cơ quan thì rất dễ nhầm lẫn. Dữ kiện mà đề bài cho thường có đặt bẫy và tương đối rắc rối. Vấn đề cần đặt ra là nên vẽ một sơ đồ thường là sơ đồ bộ máy nhà nước để chúng ta có thể nhớ lâu đồng thời chuyển hướng khác đỡ rối hơn trong quá trình làm bài tập.
BÀI TẬP MẪU
1. Chính phủ là cơ quan chấp hành và là cơ quan hành chính cao nhất của cơ quan đại biểu cao nhất.
Nhận định trên là Sai. Bởi vì căn cứ theo Điều 94 Hiến pháp 2013 thì Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội.
2. Quốc hội thực hiện quyền giám sát tối cao đối với toàn bộ hoạt động của các cơ quan Nhà nước bằng những hình thức cụ thể nào?
- QH thực hiện quyền giám sát tối cao toàn bộ hoạt động của NN với 3 hình thức:
+ Xem xét báo cáo công tác của các chủ thể: CTN, UBTVQH, CP, TANDTC, VKSNDTC.
+ Giám sát trực tiếp hoạt động của các cơ quan của QH: UBTVQH, Hội đồng dân tộc và 9 Ủy ban của QH (UB chuyên trách: UB pháp luật; UB tư pháp; UB ktế; UB tài chính, ngân sách; UB văn hóa GD thanh niên, thiếu niên và nhi đồng; UB quốc phòng và an ninh; UB về các vấn đề XH; UB KH công nghệ và môi trường; UB đối ngoại của Qhội).
+ Đại biểu Quốc hội có quyền chất vấn Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và các thành viên khác của Chính phủ, Chánh án Toà án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
Hi vọng mọi người có những kiến thức bổ ích và thi đạt kết quả cao!
P/S: Ngoài ra, có thắc mắc về bài tập liên quan tổ chức bộ máy nhà nước, các bạn có thể đặt câu hỏi tại đây để được hỗ trợ. Tuy nhiên, trước tiên, bạn cần nêu quan điểm của mình về bài tập đó nhé!
Cập nhật bởi tvthuong96 ngày 21/02/2017 04:31:55 CH
Cập nhật bởi tvthuong96 ngày 21/02/2017 04:29:48 CH
Trịnh Văn Thương- 097.395.0810
Tvthuong96@gmail.com
Khoa Hành chính- Tư pháp- Đại học Luật TPHCM
