Rút súng bắn người nhưng bắn không trúng thì có được xem là tình tiết giảm nhẹ TNHS không? Cùng tìm hiểu quy định của pháp luật về tình tiết giảm nhẹ TNHS qua bài viết dưới đây
(1) Các tình tiết được giảm nhẹ TNHS
Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là những dấu hiệu khách quan và chủ quan của hành vi phạm tội, không nằm trong cấu thành tội phạm nhưng có ý nghĩa làm giảm mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, phản ánh khả năng nhận thức của người có hành vi phạm tội trong quá trình diễn biến sự việc, ý thức ăn năn, hối cải và muốn cải tạo của người phạm tội.
Theo Điều 51 Bộ Luật Hình sự 2015, các tình tiết được giảm nhẹ TNHS bao gồm:
1- Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm
2- Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả
3- Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng
4- Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết
5- Phạm tội trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội
6- Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra
7- Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra
8- Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn
9- Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng
10- Phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức
11- Phạm tội trong trường hợp bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra
12- Phạm tội do lạc hậu
13- Người phạm tội là phụ nữ có thai
14- Người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên
15- Người phạm tội là người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng
16- Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình
17- Người phạm tội tự thú
18- Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải
19- Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án
20- Người phạm tội đã lập công chuộc tội
21- Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác
22- Người phạm tội là người có công với cách mạng hoặc là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ
Có thể thấy, các tình tiết giảm nhẹ TNHS được chia ra thành 03 nhóm chính:
- Được giảm nhẹ TNHS do các yếu tố từ người phạm tội: có thành tích, giúp đỡ người khác, lần đầu phạm tội, có công với cách mạng,...
- Được giảm nhẹ TNHS do các yếu tố từ người bị hại: rút đơn kiện, xin tha thứ cho người phạm tội, có lỗi trong việc dẫn đến hành vi phạm tội,...
- Được giảm nhẹ TNHS do các yếu tố từ người khác: có hành vi ngăn cản, giúp đỡ người bị hại hoặc người có thẩm quyền ngăn chặn hành vi phạm tội
Khi người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự mà thuộc một trong các trường hợp trên đây thì được giảm nhẹ TNHS.
(2) Rút súng bắn nhưng không trúng người có được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự không?
Căn cứ vào các tình tiết giảm nhẹ TNHS nêu trên, trường hợp rút súng bắn người nhưng không bắn trúng có thể được quy vào trường hợp phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn.
>>> Bài viết dựa trên Dự thảo Nghị quyết Hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Điều 51 và Điều 52 của Bộ luật Hình sự ngày 28/3/2024https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/danluatfile/2024/006/605238.pdf
>>> Xem cập nhật mới nhất tại: Dự thảo Nghị quyết Hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Điều 51 và Điều 52 của Bộ luật Hình sự
Theo khoản 8 Điều 2 dự thảo Nghị quyết Hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Điều 51 và Điều 52 của Bộ luật Hình sự của HĐTP TAND Tối cao có hướng dẫn về tình tiết “Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn” quy định tại điểm h khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự.
Theo đó, “Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn” là trường hợp đã thực hiện toàn bộ hành vi khách quan nhưng chưa xảy ra bất cứ hậu quả nào của tội phạm hoặc có thiệt hại xảy ra nhưng giá trị thiệt hại không như mức bình thường của khung hình phạt đó và việc chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn phải nằm ngoài ý thức chủ quan của người phạm tội, không có bất cứ tác động nào của người phạm tội đối với hậu quả của tội phạm.
Dự thảo Nghị quyết còn đưa ra các ví dụ cho tình tiết này, cụ thể:
Ví dụ 1: Rút súng bắn nhưng không trúng người; trộm cắp tài sản ra khỏi nhà nhưng bị bắt quả tang….
Ví dụ 2: Bỏ thuốc độc vào cơm cho người khác ăn để giết người nhưng người đó không chết, chỉ tổn hại 11% sức khỏe; trộm cắp tài sản nhưng chỉ lấy được 05 triệu đồng....
Như vậy, theo đề xuất hướng dẫn thực hiện điểm h khoản 1 Điều 51 Bộ Luật Hình sự của dự thảo Nghị quyết, việc rút súng bắn nhưng không trúng người là một tình tiết được giảm nhẹ TNHS.
>>> Bài viết dựa trên Dự thảo Nghị quyết Hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Điều 51 và Điều 52 của Bộ luật Hình sự ngày 28/3/2024https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/danluatfile/2024/006/605238.pdf
>>> Xem cập nhật mới nhất tại: Dự thảo Nghị quyết Hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Điều 51 và Điều 52 của Bộ luật Hình sự
