Qua công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử phúc thẩm vụ án Đặng Anh Việc (cùng các đồng phạm) bị xét xử về các tội “Giết người” và “Cố ý gây thương tích”, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng thông báo để các Viện kiểm sát nhân dân các tỉnh, thành phó nghiên cứu, rút kinh nghiệm như sau:
I. Tóm tắt nội dung vụ án
Xuất phát từ mâu thuẫn trong việc mua bán điện thoại giữa Trịnh Nhật Tân và Đặng Anh Tú, nên khoảng 21 giờ 30 phút ngày 25/6/2021 Trịnh Nhật Tân cùng với Phạm Hữu Nghĩa đến nhà Trần Anh Tuấn (là anh ruột của Tú) để tìm gặp Tú. Khi gặp nhau hai bên đã xảy ra xô xát, cãi vã và thách thức đánh nhau.
Nghe tiếng ồn ào Đặng Anh Việc (là em ruột của Tú ở nhà sát bên) liền chạy ra phía trước nhà của Tuấn đến gần chỗ Tân và nói “Do cái điện thoại của mày mà sinh chuyện”, đồng thời Việc dùng tay đấm trúng vào mặt của Tân. Thấy vậy, Nghĩa cầm 01 con dao Thái Lan xông đến định đâm Việc thì Việc liền sử dụng 01 thanh kiếm (cán màu đen dài 20cm, lưỡi kim loại dài 80cm) giơ lên cao và la lớn “Giết chết mẹ nó luôn”. Tuấn liền cầm 01 khúc cây gỗ dài 1,3m chạy ra đánh 01 cái trúng vào người của Nghĩa thì Nghĩa bỏ chạy. Tuấn cầm khúc cây cùng với Tú cầm 01 thanh kiếm tiếp tục truy đuổi theo Nghĩa.
Trong khi Nghĩa đang bỏ chạy Tuấn ném khúc cây về phía Nghĩa nhưng không trúng. Nghĩa chạy đến bãi đất trống gần trường mẫu giáo An Hoà thì bị vấp ngã. Tuấn và Tú đuổi kịp dùng tay, chân đánh nhiều cái vào người của Nghĩa làm Nghĩa bất tỉnh. Sau đó Tuấn và Tú kéo Nghĩa ra đặt gần đường bê tông. Lúc sau người nhà của Nghĩa đến đề nghị được đưa Nghĩa đi cấp cứu nhưng Việc, Tuấn, Tú ngăn cản và yêu cầu chờ Công an đến giải quyết. Khi Công an xã Ân Phong đến thì Nghĩa mới được người nhà đưa đi cấp cứu. Kết quả giám định Nghĩa bị tổn hại 17% sức khoẻ.
Cùng thời điểm này Tân gọi điện cho Trần Văn Bình kể lại việc Nghĩa bị đánh. Bình đang ngồi nhậu với Lê Tiến Sỹ và Đỗ Minh Thẩm nên rủ Sỹ, Thẩm đi cùng thì Sỹ, Thẩm đồng ý. Sau đó Sỹ điều khiển xe mô tô chở Thẩm, Bình về nhà Sỹ lấy 02 cây phảng phát bờ, rồi cùng nhau đến nhà Tuấn. Khi Sỹ, Thẩm, Bình đến nơi là khoảng 22 giờ 30 phút lúc này Công an xã đang lập biên bản tại hiên nhà của Tuấn.
Sỹ đến đứng trước nhà của Việc (sát nhà Tuấn) nói lớn “Tao là chó Sỹ nè, đứa nào ăn được thì ăn”. Bình, Thẩm cũng la lớn tiếng đòi sang bằng nhà này. Tiếp đó, Bình cầm theo 01 cây phảng đi vào sân nhà Việc để đánh Việc, thấy vậy Việc đi lùi lại thì bị vấp ngã ngồi bệt xuống sân. Bình cầm cây Phảng đâm 01 nhát vào đầu gối chân trái của Việc (gây thương tích 2%). Việc nhào người lên giằng co cây phảng trên tay Bình và dùng tay đấm 02 cái trúng mặt Bình làm Bình gục ngã xuống đất. Việc đoạt được cây phảng trên tay Bình thì tiếp tục dùng cây Phảng đánh 02 cái vào người Bình.
Sau khi đánh Bình thì Việc nhìn thấy Sỹ đang đứng trước cổng nhà của Việc cầm 01 cây phảng la lớn “Gọi mấy thằng thị trấn vô chém chết mẹ nó”. Nghe vậy Việc cầm cây phảng (mới giật được của Bình) chạy ra chém ngang 01 phát trúng tay trái của Sỹ, Sỹ bỏ chạy được khoảng 03 mét thi bị ngã nằm nghiêng bên đường, hai chân co lại, hai tay ôm đầu. Việc đến cầm phảng bằng hai tay giơ lên chém mạnh xuống trúng vào gối cẳng chân phải làm chẻ đôi từ bờ ngoài xương chày đến đoạn 1/3 giữa cẳng chân phải, gây đứt hoàn toàn bó mạch thần kinh kheo, được đưa đi cấp cứu đến 7 giờ 30 phút ngày 26/6/2021 thì Sỹ chết.
Trước đó, trong lúc Việc đuổi đánh Sỹ thì Tú lấy 01 cây gỗ dài 120cm, đường kính 3,5cm chạy đến đánh nhiều cái vào người của Bình (đang nằm bất tình tại sân nhà Việc). Kết quả giám định Bình tổn hại 20% sức khoẻ.
- Bản án hình sự sơ thẩm số 40/2023/HSST, ngày 14/6/2023 của Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh B; tuyên bố: Bị cáo Đặng Anh Việc phạm tội “Giết người” và tội “Cố ý gây thương tích các bị cáo Đặng Anh Tú, Đặng Anh Tuấn phạm tội “Cố ý gây thương tích”.
+ Áp dụng khoản 2 Điều 123; điểm b khoản 2, Điều 134; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 55 Bộ luật hình sự; xử phạt bị cáo Đặng Anh Việc 09 năm tù về tội “Giết người” và 03 năm tù về tội “Cố ý gây thương tích”, Buộc chấp hành hình phạt chung cho cả 02 tội là 12 năm tù.
+ Áp dụng điểm b,d khoản 2 Điều 134; khoản 2 Điều 51 Bộ luật hình sự; xử phạt bị cáo Đặng Anh Tú 04 năm tù.
+ Áp dụng điểm đ khoản 2 Điều 134; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51 Bộ luật hình sự; xử phạt bị cáo Đặng Anh Tuấn 02 năm tù.
Ngoài ra, Bản án sơ thẩm còn tuyên về trách nhiệm dân sự, xử lý vật chứng, án phí hình sự sơ thẩm, quyền kháng cáo.
Bản án sơ thẩm nêu trên đã bị VKSND cấp cao tại Đà Nẵng kháng nghị phúc thẩm, Hội đồng xét xử phúc thẩm đã chấp nhận toàn bộ nội dung kháng nghị về các vi phạm của bản án sơ thẩm đã được kháng nghị nêu ra và tuyên hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại.
II. Những vấn đề cần rút kinh nghiệm
1. Đối với bị cáo Đặng Anh Việc:
Thông qua hành động cầm cây kiếm giơ lên cao và hô to “Giết chết mẹ luôn” thể hiện bị cáo Việc chính là người khởi xướng để Tuấn và Tú “dùng hung khí nguy hiểm” đánh gây thương tích 17% cho Nghĩa. Ngay sau khi nghe Việc hô thì Tuấn liền sử dụng cây gỗ dài 1,3m đánh trúng vào người của Nghĩa. Bị đánh nên Nghĩa bỏ chạy thì Tuấn cầm cây và Tú cầm kiếm tiếp tục rượt đuối, đánh Nghĩa.
Cấp sơ thẩm đã áp dụng tình tiết “dùng hung khí nguy hiểm” khi xử lý hành vi phạm tội của Tuấn theo điểm đ khoản 2 Điều 134 BLHS. Với vai trò là người chủ mưu, khởi xướng thì bị cáo Việc cũng phải cùng bị xem xét áp dụng tình tiết “dùng hung khí nguy hiểm” như đã áp dụng để xử lý đối với bị cáo Tuấn.
Trong khi gây thương tích cho bị hại Bình thì bị cáo Việc cũng đã trực tiếp “dùng hung khí nguy hiểm” là cây phảng đánh 02 cái vào người của bị hại Bình. Tổng thương tích gây ra cho Bình là 20%.
Cấp sơ thẩm chỉ điều tra, truy tố, xét xử bị cáo Việc theo điểm b khoản 2 Điều 134 BLHS là không đúng khung hình phạt của tội “cố ý gây thương tích” bị cáo đã thực hiện. Vì hành vi trên của bị cáo Việc đã phạm tội “Cố ý gây thương tích” theo quy định tại điểm d khoản 3 Điều 134 BLHS đó là: “d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thế của mỗi người từ 11% đến 30% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này” (dẫn chiếu điểm a khoản 1 Điều 134 BLHS là “dùng hung khí nguy hiểm”).
Trường hợp truy cứu bị cáo Việc về tội “Cố ý gây thương tích” theo quy định tại điểm d khoản 3 Điều 134 BLHS (là tội rất nghiêm trọng) thì đồng thời phải truy cứu TNHS với bị cáo Việc về tội “Giết người” theo điểm e khoản 1 Điều 123 BLHS đó là “e) Giết người mà liền trước đó lại thực hiện một tội phạm rất nghiêm trọng”, cấp sơ thẩm chỉ điều tra, truy tố, xét xử bị cáo Việc theo khoản 2 Điều 123 BLHS là không đúng khung hình phạt đối với tội “Giết người”
2. Đối với bị cáo Đặng Anh Tú:
Bị cáo Tú trực tiếp chứng kiến bị cáo Việc cầm cây kiếm giơ lên cao và nghe Việc hô to “Giết chết mẹ nó luôn”, đồng thời chứng kiến bị cáo Tuấn cầm cây gỗ dài l,3m đánh trúng vào người của Nghĩa. Liền sau đó bị cáo Tú đã tiếp nhận ý chí của Việc và Tuấn, cầm kiếm đuổi theo cùng với Tuấn đánh Nghĩa gây thương tích 17%, đồng thời Tú còn sử dụng cây gỗ dài 120cm có đường kính 3,5cm đánh nhiều cái vào người của Bình trong khi Bình đã bị Việc đánh đang nằm bất tỉnh (hậu quả Bình bị tổn thương 20% sức khoẻ).
Hành vi của bị cáo Tú đã đủ yếu tố cấu thành tội “Cố ý gây thương tích” theo quy định tại điểm d khoản 3 Điều 134 BLHS. Cấp sơ thẩm chỉ điều tra, truy tố, xét xử bị cáo Tú theo khoản 2 Điều 134 BLHS là không đúng khung hình phạt bị cáo Tú đã thực hiện.
3. Đối với hành vi của các đối tượng Trịnh Nhật Tân, Phạm Hữu Nghĩa, Trần Văn Bình, Đỗ Minh Thẩm:
Các đối tượng Tân và Nghĩa đã chủ động đến nhà của Tú gây sự, là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến vụ án làm 01 người chết và 02 người bị thương trong khoảng thời gian dài từ 21 giờ 30 đến hơn 22 giờ 30 phút tại khu vực đông dân cư, gây ảnh hưởng xấu đến trật tự, trị an xã hội tại địa phương.
Khi nhóm của mình bị đánh và bị yếu thế Tân tiếp tục gọi cho Bình, thì Bình rủ Thẩm, Sỹ cùng đi và được Thẩm, Sỹ đồng ý. Khi đến nơi Sỹ, Bình và Thẩm cùng la lối to tiếng đòi san bằng nhà của Việc, đồng thời Bình cầm cây Phảng đánh Việc nên bị Việc đánh lại làm cho Sỹ bị chết, Bình bị thương.
Hành vi của nhóm: Tân, Nghĩa, Bình, Thẩm đã đủ yếu tố cấu thành tội “Gây rối trật tự công cộng” nhưng cấp sơ thẩm không truy cứu trách nhiệm hình sự với các đối tượng trên là bỏ lọt tội phạm.
