Chào bạn,
Các thông tin mà bạn cung cấp có rất nhiều điểm chưa được rõ ràng, trước khi tư vấn xin được xác nhận lại như dưới đây:
Về nguồn gốc đất: đất nhà thờ do các cụ (không xác định) để lại cho con cháu trong dòng họ.
Chủ thể sử dụng đất: ông bà bạn là người trực tiếp sử dụng đất nhà thờ nói trên, do nhà thờ không có lối đi nên ông bà bạn đã cắt một phần đất của bố mẹ mình để làm ngõ đi. Phần ngõ đi đó được bố mẹ của ông bà bạn mua năm 1938.
Nay, con cháu trong họ quyết định xây dựng lại nhà thờ họ mới dẫn tới sự tranh chấp giữa ông bà bạn (là người thực tế sử dụng đất) và những người khác trong họ (có chủ trương lấy lại đất để xây dựng nhà thờ).
Bạn muốn hỏi:
1. Ngày trước ông bà bạn trích một phần đất của bố mẹ mình làm ngõ đi cho nhà thờ, nay lấy lại để kê khai cấp Giấy chứng nhận có được không?
2. Nhà trên đất trước đó ông bà bạn xây (trên đất của nhà thờ) nay dòng họ phá đi có phải bồi thường cho ông bà bạn không.
Luật sư Đào Thị Liên Công ty Luật Tiền Phong xin được tư vấn cho bạn từng vấn đề cụ thể như sau:
1. Việc xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với phần ngõ đi mà ông bà bạn đã tự trích ra làm ngõ đi cho nhà thờ trong nhiều năm nhưng đến nay, nếu phần ngõ đi này vẫn được tất cả các thành viên trong họ công nhận là đất của ông bà bạn, không có tranh chấp thì ông bà bạn có thể kê khai xin cấp Giấy chứng nhận cho phần ngõ đi này.
Ngược lại, phần đất ngõ này đang có tranh chấp giữa gia đình bạn và những người khác trong họ thì chính quyền không xem xét cấp giấy chứng nhận. Muốn được cấp Giấy chứng nhận phần này, ông bà bạn phải làm đơn trình bày đề nghi Ủy ban nhân dân xã giải quyết, mời các bên lên làm việc, đối chiếu với các giấy tờ địa chính lưu tại Ủy ban nhân dân xã để làm căn cứ xác định, hiện tại ai là chủ sử dụng hợp pháp của phần ngõ đi này.
2. Ông bà bạn có được bồi thường đối với nhà và công trình xây dựng trên đất không:
Để trả lời cho câu hỏi này cần thêm các thông tin liên quan, cụ thể: nếu ông bà bạn chỉ là người ở nhờ trên đất nhà thờ, sau đó tự ý làm nhà để ở mà không được các thành viên trong họ đồng ý thì nay, khi dòng họ có nhu cầu lấy lại đất, ông bà bạn có trách nhiệm phải phá dỡ nhà trả lại nguyên trạng đất ban đầu đã mượn cho dòng họ mà không được bồi thường.
Nếu trước đó, ông bà bạn sử dụng đất và trước khi làm nhà đã có xin phép và được dòng họ chấp nhận ông bà bạn được bỏ kinh phí làm nhà để vừa ở, vừa thờ cúng thì nay ông bà bạn có quyền đề nghị những thành viên trong họ xem xét bồi thường, hỗ trợ một phần giá trị xây dựng nhà ở cho ông bà bạn.
Trong mọi trường hợp, không thể xác định chắc chắn trách nhiệm của các thành viên trong họ phải bồi thường nhà ở cho ông bà bạn khi không có thỏa thuận nào cụ thể giữa ông bà bạn và người người khác trong họ về việc ông bà bạn sử dụng kinh phí của mình để xây nhà sử dụng làm nhà thờ chung trước đó.
Trên đây là các ý kiến tư vấn của luật sư, hi vọng làm sáng tỏ các vấn đề mà bạn đang quan tâm.
Thân chúc bạn và gia đình sức khỏe, bình an.
Trân trọng./.
