Thủ tục cho người nước ngoài mua nhà tại Việt Nam

Chào bạn!

Các tổ chức, cá nhân nước ngoài được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thừa kế, tăng cho và sở hữu nhà tại Việt Nam theo quy định tại Nghị quyết 19/2008 của Quốc hội, cần phải có đầy đủ các điều kiện sau:

Đối với trường hợp là người vào đầu tư trực tiếp tại Việt Nam thì phải có tên trong giấy chứng nhận đầu tư hoặc giấy tờ tương ứng còn thời hạn từ 1 năm trở lên hoặc có giấy chứng minh là thành viên hội đồng quản trị, hội đồng quản lý của doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam.

Trường hợp là người được các doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam thuê giữ các chức danh quản lý thì phải có hợp đồng thuê giữ chức danh quản lý hoặc có quyết định bổ nhiệm được lập bằng tiếng Việt.

Trường hợp là người có công đóng góp với đất nước thì phải có huân chương hoặc huy chương của Chủ tịch nước trao tặng.

Trường hợp là người có đóng góp đặc biệt cho đất nước thì phải có giấy tờ xác nhận của cơ quan cấp bộ phụ trách lĩnh vực có đóng góp và gửi tới Bộ Xây dựng xem xét để trình Thủ tướng Chính phủ có văn bản cho phép.

Trường hợp là người vào Việt Nam làm việc trong lĩnh vực kinh tế, khoa học, công nghệ, môi trường, giáo dục - đào tạo... thì phải có văn bằng chứng minh có trình độ kỹ sư, cử nhân trở lên do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam hoặc của nước ngoài cấp kèm theo giấy phép lao động hoặc giấy phép hành nghề chuyên môn tại Việt Nam do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp.

Trường hợp là người có kỹ năng đặc biệt thì phải có giấy tờ xác nhận về chuyên môn, kỹ năng của hiệp hội, hội nghề nghiệp Việt Nam... kèm theo giấy phép hành nghề chuyên môn tại Việt Nam hoặc giấy phép lao động do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp.

Trường hợp là người kết hôn với công dân Việt Nam thì phải có giấy tờ chứng nhận kết hôn do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam hoặc của nước ngoài cấp kèm theo hộ chiếu Việt Nam hoặc hộ khẩu thường trú và chứng minh nhân dân của vợ hoặc chồng là công dân Việt Nam.

Để đủ điều kiện được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam, các đối tượng trên phải có thẻ thường trú hoặc thẻ tạm trú hoặc giấy tờ chứng nhận được phép cư trú tại Việt Nam từ 12 tháng trở lên do cơ quan quản lý xuất nhập cảnh thuộc Bộ Công an cấp và không thuộc đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao, lãnh sự.

Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam và có giấy chứng nhận đầu tư do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp còn thời hạn từ 1 năm trở lên cũng thuộc diện đối tượng được mua, thừa kế, tặng cho và sở hữu nhà ở tại Việt Nam.

Nghị định của Chính phủ cũng nêu rõ, người đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở phải nộp 1 bộ hồ sơ hợp lệ tại sở xây dựng nơi có căn hộ. Sau khi tiếp nhận hồ sơ, sở xây dựng thể hiện các nội dung trên giấy chứng nhận và trình ủy ban nhân dân cấp tỉnh ký. Thời hạn cấp giấy chứng nhận tối đa là 30 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, không tính thời gian bổ sung giấy tờ (nếu có).

Những trường hợp đang có sở hữu 1 nhà ở tại Việt Nam thì không được sở hữu các nhà ở khác trong phạm vi toàn quốc.

Ngay từ năm 2008, Quốc hội đã ra Nghị quyết 19/2008/QH12 về việc thí điểm cho tổ chức, cá nhân nước ngoài mua nhà, sở hữu nhà tại Việt Nam. Tuy nhiên, sau 5 năm triển khai Nghị quyết, theo thống kê của Bộ Xây dựng, chỉ có 126 trường hợp người nước ngoài mua được nhà ở, một con số quá thấp so với nhu cầu của hơn 80.000 người nước ngoài đang sống và làm việc tại Việt Nam. Thực tế trên xuất phát từ nhiều quy định nghiêm ngặt của Nghị quyết 19/2008/QH12 như: bó hẹp đối tượng người nước ngoài được phép mua nhà ở tại Việt Nam, hạn chế quyền của chủ sở hữu nhà ở là người nước ngoài (chỉ sử dụng cho mục đích ở, không được cho thuê, kinh doanh)…

Trên tất cả, nút thắt lớn nhất khiến người nước ngoài ngại mua nhà ở tại Việt Nam là vấn đề thủ tục. Rất nhiều chuyên gia nước ngoài có quá trình làm việc tại Việt Nam lâu dài, có đủ các điều kiện để mua nhà ở nhưng vẫn chấp nhận ở nhà thuê vì “bó tay” trước  sự nhiêu khê, rườm rà khi làm thủ tục. Trong 5 năm qua, con đường ngắn nhất để người nước ngoài sở hữu một căn nhà ở Việt Nam là… kết hôn với công dân Việt. Cụ thể trong 126 trường hợp người nước ngoài được cấp giấy chứng nhận sở hữu nhà ở tại Việt Nam có đến 108 trường hợp thông qua kết hôn với công dân Việt.

Trước tình hình đó, cuối năm 2013, Bộ Xây dựng đã đề xuất Thủ tướng Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 19/2008/QH12, theo hướng cởi mở, thông thoáng hơn cho người nước ngoài mua nhà ở tại Việt Nam. Trong lúc chờ đợi đề xuất của Bộ Xây dựng được thông qua, nhiều nhà đầu tư bất động sản cũng đã có những nỗ lực riêng để hỗ trợ đối tượng khách hàng của mình là người nước ngoài được mua nhà tại Việt Nam.