Xin chào bạn.
Theo như bạn đã trình bày, anh chị bạn có một cháu gần 21 tháng, hiện tại đang sống chung với bố, và giờ anh chị bạn muốn ly hôn. Như vậy, theo pháp luật quy định thì con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi dưỡng.
Cụ thể, căn cứ theo khoản 3 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định: “Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”
Theo quy định trên, về nguyên tắc, con dưới 36 tháng tuổi được giao cho người mẹ trực tiếp nuôi. Với những thông tin mà bạn cung cấp có thể thấy điều kiện về vật chất của anh trai bạn có nhiều thuận lợi hơn để giành nuôi con. Tuy nhiên, do con của anh chị bạn dưới 36 tháng tuổi mà chị dâu bạn không thuộc trường hợp không đủ điều kiện để “trực tiếp” trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng con,… tuy không có việc làm ổn định nhưng sau khi ly hôn, chị dâu bạn vẫn có thể ở và nhờ gia đình nhà ngoại, có thời gian trực tiếp chăm sóc con nhỏ,... Mặt khác, nếu chị dâu bạn nuôi con thì anh trai bạn có nghĩa vụ cấp dưỡng một khoản tiền hợp lý để hỗ trợ chị nuôi con nhỏ và có thể đến thăm con (quy định tại Điều 82 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2004). Với những điều kiện như vậy thì khả năng lớn là Toà án giao con dưới 36 tháng tuổi cho chị dâu bạn nuôi, chăm sóc.
Tuy nhiên, khi con đủ 36 tháng tuổi, anh trai bạn có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con.
Căn cứ tại Điều 84 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:
“1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.
2. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:
a) Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;
b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
3. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.
4. Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.
5. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:
a) Người thân thích;
b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
d) Hội liên hiệp phụ nữ.”
Theo quy định trên, thì khi bé đủ 36 tháng tuổi anh chị bạn có thể thảo thuận về việc nuôi con hoặc anh trai bạn chứng minh được chị dâu không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
