Theo thông tin mà bạn cung cấp mảnh đất 859,5mm2 được cấp cho hộ gia đình bố bạn, do bố bạn đứng tên chủ hộ. Tại Khoản 29 Điều 3 Luật đất đai 2013 quy định về Hộ gia đình sử dụng đất như sau:
“Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất.”
Như vậy, theo quy định của pháp luật đất đai đất cấp cho hộ gia đình thì tất cả các thành viên có quan hệ huyết thống, có tên trong sổ hộ khẩu vào thời điểm cấp Giấy chứng nhận sẽ cùng là chủ sở hữu với mảnh đất này. Bạn cần xem xét xem thời điểm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Giấy CNQSDĐ) xem những ai có tên trong Sổ hộ khẩu cùng với bố bạn bạn hay không. Nếu những ai có tên trong sổ hộ khẩu tại thời điểm cấp đất thì cùng là chủ sở hữu với các thành viên khác. Các thành viên có chung quyền sử dụng đất có quyền ngang nhau khi quyết định đối với tài sản chung, vì vậy phần quyền sẽ được chia đều cho tất cả các thành viên.
Nay bố bạn mất, phần quyền của bố bạn trở thành di sản thừa kế. Khi bố bạn mất phần đất này sẽ là di sản thừa kế của những người được hưởng thừa kế, do đó nếu người chị gái cả đòi đứng tên trên Giấy CNQSDĐ mà không cho mẹ và các chị em bạn hưởng di sản là trái quy định của pháp luật.
Do đất được cấp cho hộ gia đình do đó bố bạn không phải là chủ sở hữu riêng của mảnh đất, khi bố bạn mất một phần đất thuộc sở hữu của bố bạn trong tổng diện tích 859,5 m2 sẽ trở thành di sản thừa kế. Do bố bạn mất không để lại di chúc nên tài sản này sẽ được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế.
Điều 650 Bộ Luật dân sự 2015 quy định những trường hợp thừa kế theo pháp luật như sau:
“1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:
a) Không có di chúc;
b) Di chúc không hợp pháp;
c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”
Điều 651 Bô Luật dân sự 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:
“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.”
Điều 652 Bộ luật dân sự 2015 quy định về thừa kế thế vị như sau:
“Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”
Như vậy, những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất sẽ được hưởng phần di sản của bố bạn, bao gồm: vợ(mẹ bạn), cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết; Cụ thể là các con của ông bà. Do đó, bạn, mẹ bạn và các chị em gái là một trong những người thừa kế và được hưởng phần di sản bằng nhau.
Theo quy định của Bộ luật dân sự 2015, việc phân chia di sản thừa kế ưu tiên sự thỏa thuận của các đồng thừa kế và việc thỏa thuận của năm chị em và mẹ bạn phải được lập thành văn bản. Trường hợp mà bạn nêu ở trên thì người chị cả muốn đứng trrn trên Giấy CNQSDĐ, tuy nhiên người này cũng không muốn thanh toán cho những đồng thừa kế còn lại số di sản mà họ đáng được hưởng. Như vậy, bạn và các chị em của bạn nên ngồi lại với nhau để thỏa thuận cho rõ ràng lại phần di sản này. Do tinh thần của Bộ luật dân sự chính là sự thỏa thuận, nên sự thỏa thuận giữa các đương sự đương sự với nhau luôn được pháp luật ưu tiên (trừ trường hợp bắt buộc theo quy định của pháp luật).
Như vậy, với thông tin bạn cung cấp, nếu người chị của bạn không đồng ý ký vào thỏa thuận phân chia di sản thừa kế theo quy định mà muốn đòi tất cả di sản của bố bạn để lại thì bạn và những đồng thừa kế còn lại có thể nộp đơn đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi người đó cư trú để yêu cầu chia di sản thừa kế.
Luật sư: Vũ Văn Toàn - Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội; Điện thoại: 0978 99 4377
Website: https://myskincare.vn ; https://tplgiabinh.blogspot.com ; Email: luatsuvutoan@gmail.com.