Rảnh rỗi sinh viết lách

Ngồi café đợi khách hàng, mãi vẫn chưa tới, buồn buồn lấy máy ra ngồi viết vớ vẩn. Mà cái từ “khách hàng” nó ngộ ghê ta, để chung thì nó rất là đoàng hoàng, nghiêm chỉnh: đợi khách hàng, tách ra một cái: “đợi khách” với “đợi hàng” nghe nó ghê ghê thế nào ấy.

Có thể bạn đã nghe kể hoặc đọc được câu chuyện này ở đâu đó: Một phòng tắm công cộng nữ bị cháy, chị em hoảng loạn ù té chạy ra ngoài. Mọi người được phen trố mắt. Phần đông vừa chạy vừa lấy hai tay che những bộ phận nhạy cảm trên cơ thể, chỉ một số ít chị em là lấy hai tay che mặt. 
Còn tin này tôi đọc được trên báo: Nhà kia gần ngay đường lớn có 2 lớp khóa: khóa cửa và khóa cổng. Khóa toàn là loại hiện đại với vật liệu thép đặc biệt chống cắt, chống cả lửa hàn xì nhiệt độ cao nên rất yên tâm. Sáng nọ ngủ dậy thấy nhà cửa bị trộm dọn sạch trơn. Điều bất ngờ là trộm đã không cắt được khóa nhưng chúng đã cắt đứt vết hàn giữa thanh sắt mà ổ khóa móc vào với cánh cổng, cánh cửa sắt. Những vết hàn này vốn rất mỏng manh và dễ đứt gãy.

Bình loạn bài học từ hai câu chuyện trên là: Hãy quan tâm đến mấu chốt của vấn đề. Câu chuyện đầu: khi chị em chạy ra ngoài, người họ không một mảnh vải che thân, cảm thấy rất xấu hổ với những người đi đường. Do đó, họ che các bộ phận nhạy cảm trên cơ thể như một phản xạ tự nhiên nhưng cái cần che nhất là mặt thì đa số lại không làm. Bởi lẽ dù che được các bộ phận nhưng lỡ thằng “đểu” nào nó quay cờ líp nó tung lên mạng, cái mặt mình chình ình ra đó đúng là “bách nhục”, không đỡ nổi. Những chị, em thông minh là những người đã dùng tay bưng mặt chạy vì lỡ có bị nhìn thấy mấy chỗ khác thì cũng có sao đâu, biết ai là ai. 
Ở câu chuyện thứ 2: Cứ nghĩ khóa thế là an toàn nhưng lại quên để ý những chỗ khác. Ăn trộm dĩ nhiên nó để ý đến cái ổ khóa đầu tiên nhưng đó không phải là mục tiêu số một của nó. Mục tiêu số một của tên ăn trộm là làm sao đột nhập được vào nhà để khoắng đồ. Vì vậy nó sẽ tìm mọi cách để vào: khoét tường, đào hầm, đột nhập từ trên mái nhà xuống, leo qua lỗ thông gió… xì đứt thanh thép móc ổ khóa chứ không cắt khóa trong câu chuyện này cũng là một giải pháp cực kỳ thông minh của tên trộm. Nhiều gia đình cứ nghĩ bỏ 1 đống tiền mua những ổ khóa cực tốt là yên tâm rồi nhưng khi đi ngủ xong sáng ra lại thấy nhà... trống trống. Gần nơi tôi ở đã có vụ trộm vào ban đêm khi gia đình chủ nhà đi vắng: đám trộm không cắt được ổ khóa nhưng đã bẩy tung bản lề của cánh cổng, dỡ cả cánh cổng ra đưa ô tô vào sân để... dọn nhà. Vậy nên trong trường hợp này, mấu chốt vấn đề của bạn là bảo vệ tài sản, bảo vệ tính mạng của mình chứ không phải là chăm chăm tập trung vào cái cánh cửa và cái ổ khóa. Khi xác định được mấu chốt vấn đề, bạn sẽ có giải pháp triệt để xử lý nó: Xem thử tất tần tật trong nhà, chỗ nào trộm có thể đột nhập vào chứ không phải chỉ là mỗi ổ khóa cổng, xem thử khóa như thế đã an toàn chưa, có cách nào có thể phá không?, nuôi 1 đống chó, cọp, beo sư tử quanh nhà. Lỡ ăn trộm có đánh bả chết chó thì cọp beo nó sẽ sủa lên báo động...

Nhân 2 mẩu chuyện trên đá qua chuyện pháp lý tí. Tôi không phải là luật sư chuyên nghiệp về tố tụng, thỉnh thoảng mới đi tòa một hai vụ nên không dám “múa rìu qua mắt thợ”. Tuy nhiên, Luật sư đi tranh tụng thường là nằm ở 1 trong hai phía: bên này hoặc bên kia: bảo vệ bị đơn hoặc bảo vệ nguyên đơn, bào chữa cho bị can hoặc bảo vệ người bị hại, đôi khi bảo vệ người có quyền nghĩa vụ liên qua… Nhưng dù "nằm" ở đâu đi chăng nữa, luật sư tranh tụng đều sẽ phải đấu tranh với 1 thế lực khác để bảo vệ cho thân chủ của mình (nghĩa là có mâu thuẫn về lợi ích với đối phương). Điều này khác với luật sư tư vấn là thường thiên về góp ý, hướng dẫn, dự báo rủi ro… cho khách hàng. Luật sư tranh tụng luôn ở trong trạng thái “tấn công” hoặc “bị tấn công”. Ví dụ trong Tố tụng dân sự, khi bảo vệ quyền lợi nguyên đơn thì luật sư trong trạng thái tấn công bị đơn để giành phần thắng, ngược lại khi bảo vệ quyền lợi cho bị đơn thì luật sư trong trạng thái phòng thủ sự tấn công của bên nguyên đơn và cũng có thể tấn công ngược lại (phản tố). Trong những cuộc “tấn công” và “bị tấn công” như vậy, mấu chốt của vấn đề đôi khi lại nằm ngoài các sự kiện mà 2 bên đang tập trung hết sức lực và sự chú ý vào. Như cái chuyện “ổ khóa” và “đột nhập vào nhà”, nếu bên tấn công mà quá tập trung vào cái ổ khóa (nơi tập trung sự phòng thủ tốt nhất) cứ mãi tấn công vào đó thì sẽ mất nhiều sức lực và có thể gặp thất bại. Tuy nhiên, nếu họ bỏ qua nơi phòng thủ chắc chắn nhất ấy, tìm kiếm một giải pháp khác như đào hầm, trổ nóc nhà hoặc sáng tạo hơn là đập gãy chổ móc ổ khóa chẳng hạn… để đột nhập vào nhà thì sẽ thành công. Còn bên phòng thủ, nếu cứ ỷ y vào sự phòng thủ vững chắc của mình trước sự tấn công của đối phương thì có ngày sẽ bị "mất trộm". Bởi lẽ nhiều đối phương cao thủ sẽ ra đòn “dương đông kích tây”, tưởng như sẽ đột nhập vào trước nhà để cho gia chủ có bao nhiêu khóa, chó, camera đem ra đằng trước hết rồi đột nhập ở chỗ khác. Gia chủ yên tâm ăn no ngủ kỹ rồi sáng dậy thấy nhà… thiêu thiếu cái gì đó mà chưa nhớ ra.

Phòng thủ thì bao giờ cũng khó hơn tấn công, bởi vậy làm nhiệm vụ phòng thủ luật sư phải xác định được điểm cốt lõi của vấn đề là gì và lường ra hết tất cả các tình huống có thể xảy đến để tìm biện pháp ứng phó. Còn các “em thiếu nhi” hãy nhớ luôn luôn lấy tay che mặt thay vì che mấy chỗ khác khi cởi truồng chạy lông nhông ngoài đường, và nữa, nếu không thể nào cắt được ổ khóa thì hãy tìm khác để đột nhập vào ngôi nhà mà không cần đụng đến ổ khóa.

Dài quá, không đọc hết được.

Vào đây vì ấn tượng cái subject, hóa ra "viết lách là nông nỗi" (em chỉ suy cái kiểu tam luận ra vậy thôi nhé).

VÁN CỜ VÀ ĐỜI NGƯỜI 

Ngày cuối cùng của năm dương lịch 2014, tạm biệt 1 năm nhiều ảm đạm và khó khăn. Định bụng tiễn năm cũ đón năm mới bằng 1 trận banh máu lửa. Mặc quần áo, xỏ giày chạy xe tuốt từ Bình Thạnh qua Quận 7, đường đông đen vì kẹt xe. Ra tới sân bóng thấy vắng hoe mặc dù đã tới giờ đá. Nghi nghi hỏi chủ sân, nói: không thấy hủy kèo... ngồi đợi 15' không thấy ma nào tới. Hix, chắc là tụi nó đi chơi hết rồi. Xách "ass" đi về tức anh ách vì cái "tinh thần thể thao" lên không đúng lúc. Về tới cầu Khánh Hội là 6h 30 đã thấy bà con ngồi hơi đông đông ngay làn đường dành cho người đi bộ trên cầu, kẻ thì trải chiếu, người thì tay xách nách mang: nước suối, hàng rong, đồ ăn... chuẩn bị sẵn sàng cho 1 bữa xả rác cực lớn và chuẩn bị chờ xem buổi trình diễn bắn pháo hoa lúc... 12 giờ ở Tòa nhà Bitexco. Chờ đợi 5 tiếng rưỡi nữa, dân mình kiên nhẫn thật.
Một chút tản mạn viết lách ngày cuối năm giữa bộn bề nỗi lo cơm, áo. Chiều nay xin sếp nghỉ phép để giải quyết 1 việc cá nhân. Hết sức lo lắng về chuyện "thành", "bại" và những hậu quả xấu có thể xảy ra. Mặc dù đã tính rất nhiều phương án, rất nhiều giải pháp nhưng lòng cứ lo ngay ngáy. May cuối cùng mọi việc cũng trôi qua nhẹ nhàng như không khí lạnh ngày cuối năm. 
Trên đường về tự nhiên suy nghĩ về hình ảnh bàn cờ và những ván cờ tướng. Dạo này "rảnh rỗi sinh nông nổi" tự nhiên khoái đánh cờ tướng. Suốt ngày rủ rê anh em đồng nghiệp đánh cờ để "giết thời gian". Mà công nhận chẳng ở đâu cái thời gian nó bị giết nhiều như ở xứ mình. Cứ giết hoài không hết, giết xong rồi nó lại ra tiếp cho giết. Đi đâu cũng thấy nhan nhản hai cái đầu cắm mặt vào bàn cờ tướng suy tư và 1 đám đầu ở ngoài chụm vô mách nước. Ây dza, thiệt là tội nghiệp thời gian quá đi... 
Ván cờ và đời người hình như là 2 thể loại không "ăn nhậu" (ăn nhập) gì với nhau lắm. Nhưng với Kiều tâu lúc này lại có liên quan lạ. Nếu ai đánh cờ thì sẽ biết con tướng là con quan trọng nhất trong bàn cờ, tướng bị giết (chiếu bí) là thua. Đánh cờ là phải tính toán nước đi, người nào tính hay hơn thì người đó thường chiến thắng. Đôi khi dù phải hy sinh tất cả quân trên bàn cờ để cho con tướng được sống cũng phải làm. Mà suy cho cùng, con tướng lại là con vô dụng nhất trên bàn cờ. 
Kiều tâu chiều hôm nay phải suy nghĩ nhiều, tính toán nhiều... bạc hết cả mấy cọng tóc phải vào tiệm hớt tóc "thanh nữ" cho mấy em nó nhổ giùm. Tự thấy trong đời người giải quyết chuyện mình cũng giống như chuyện đánh cờ, cũng tính toán, cũng cân nhắc thiệt hơn rồi mới hành động. Mà nhiều khi rối quá chả biết làm sao thôi thì cứ đi đại, làm đại... ra sao thì ra.
Mỗi người chúng ta đều có những chuyện của riêng mình phải giải quyết, có những ván cờ của riêng mình mà trong đó chúng ta chính là tướng: quyết định mọi thứ, hy sinh những quân khác để bảo toàn mạng sống và để thắng đối thủ. Hết ván cờ này thì lại chuyển sang ván cờ khác. Nhưng đôi khi cuộc đời không như trò chơi. Cuộc đời không cho chúng ta có một ván cờ khác mà thua là phải trả giá bằng chính mạng sống của mình. Một nước đi sai lầm kéo theo là thua cả 1 ván cờ và ta thua luôn cuộc đời ta cho kẻ khác. Không có lần thứ hai. 
Trong ván cờ của mình, chúng ta chính là tướng (vật trung tâm) còn những người khác: tốt, sĩ, tượng... là vật bảo vệ. Ta tính toán, cân nhắc và đưa ra quyết định hy sinh người khác để bảo vệ mình và giành chiến thắng trước đối thủ. Ta có quyền này vì đây là ván cờ của ta mà. Trừ những trường hợp tính sai, trừ những biến cố bất ngờ xảy ra ngoài ý muốn, cứ cho là sự việc xảy ra đúng hết như những gì mà ta tính đi... Thì sao nào? Trong một giây phút thôi, ta bàng hoàng chợt nhận ra rằng ngoài ván cờ của mình còn có ván cờ của người khác cũng đang bày sẵn ra chơi. Ta là tướng trong ván cờ của mình nhưng lại chỉ là con chốt thí trong ván cờ của người khác. Kinh ngạc, phẫn nộ và "bị giết" như một con chốt thí... Cảm giác này thật "thốn" không thể tả... Và tên tướng trong bàn cờ kia cũng đừng quá "tinh tướng", có khi hắn cũng chỉ là vật thế thân trong bàn cờ của 1 người khác và cũng sẽ phải hy sinh khi hết giá trị sử dụng hoặc khi cần phải hy sinh. 
Loài người chúng ta chắc chắn không ai có thể tự sống 1 mình. Sinh ra là để tương tác với nhau và sự sinh tồn của những người khác cũng ảnh hưởng đến sự sinh tồn của ta. Ai nói không thì cứ thử đi ra đường gặp mấy thằng say nó chạy xe đi thì biết tụi nó "tồn tại" có ảnh hưởng đến tính mạng mình hay không. 
Nhưng 1 thiểu số người sống trên đời này lại cho họ cái quyền làm tướng, quyền quyết định sinh - tử của những người khác. Họ cho sống là được sống, muốn kẻ khác chết là phải chết. Họ làm tướng trong ván cờ của mình và sẵn sàng hy sinh mạng của những vật thế thân. Mạng của họ là vô giá, còn lại là rác rưởi. Họ cho mình cái quyền như vậy. Đôi khi quyền lực của họ lớn đến mức họ nghĩ họ là tướng độc tôn duy nhất trong bàn cờ của mình và không kẻ nào có thể dùng họ như "vật thế thân" trong 1 ván cờ khác. 
Nhưng họ đã lầm. Người và người là những mối quan hệ chằng chịt và phải cộng sinh với nhau để sống. Và đã là người thì ai cũng chỉ có 1 mạng. Mạng tốt, mạng pháo,mạng sĩ... hay mạng tướng thì cũng chỉ là 1 mạng mà thôi. Một vị tướng hùng dũng, bách chiến bách thắng oai danh lẫy lừng đôi khi lại chết vì bị đầu độc bởi 1 tay đầu bếp vô danh không tên không tuổi. Tướng ở sâu trong cung vậy là bị đâm chết bởi 1 con tốt thí trong tay 1 người khác. 
Bởi vậy cuộc đời đừng tưởng mình ngon, làm tướng trong bàn cờ của mình nhưng lại là con chốt trong tay kẻ khác mà thôi. Ngoài bàn cờ này sẽ có 1 bàn cờ khác, ngoài toan tính này đang là 1 toán tính khác. Ráng sống lương thiện thôi, đừng tính chuyện hại người có khi hại lây bản thân mình. 
Quyền gì mà cho rằng mạng mình quý hơn mạng kẻ khác, rằng mình có quyền quyết định sinh - tử của kẻ khác? 
Cuối năm lan man... 11h 30' ngày 31/12/2014. Háp pi niu dia...