Quyết định giám đốc thẩm số: 26/2009/KDTM-GĐT ngày 26 tháng 11 năm 2009 về việc đòi nợ tiền vận chuyển

NHÂN DANH

NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TÒA KINH TẾ

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO TẠI HÀ NỘI

Với thành phần Hội đồng giám đốc thẩm gồm có:

Thẩm phán - Chủ tọa phiên tòa: Bà Bùi Thị Hải;

Các Thẩm phán: Ông Bùi Thế Linh;

Ông Nguyễn Văn Tiến.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tối cao tham gia phiên tòa: Bà Vũ Thị Thanh Nga-Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Thư ký Tòa án ghi biên bản phiên tòa: Bà Trần Thị Kim Oanh-Thẩm tra viên Tòa án nhân dân tối cao.

Họp phiên tòa ngày 26 tháng 11 năm 2009, tại trụ sở Tòa Kinh tế Tòa án nhân dân tối cao mở phiên tòa giám đốc thẩm xét xử vụ án tranh chấp kinh doanh, thương mại về đòi nợ tiền vận chuyển hàng hóa bằng đường biển giữa các đương sự:

Nguyên đơn: Công ty cổ phần Container phía Nam; có trụ sở tại 11 Nguyễn Huệ, quận 1, thành phố Hồ Chí Minh; do ông Nguyễn Tuấn Anh đại diện theo Giấy ủy quyền không số ngày 22/12/2006 của ông Cáp Trọng Tuấn;

Bị đơn: Ông Võ Ngọc Chung; trú tại tổ 10 dãy B1 nhà 142 Đội Cấn, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội; do ông Vũ Ngọc Chi làm đại diện theo Giấy ủy quyền ngày 24/7/2007 của ông Võ Ngọc Chung;

NHẬN THẤY

Theo đơn khởi kiện đề ngày 22/12/2006 và các tài liệu chứng cứ do các đương sự xuất trình trong quá trình giải quyết vụ án thì thấy:

Ngày 4/7/1997, thông qua giới thiệu của Công ty chế biến lương thực Hà Việt, Công ty cổ phần Container phía Nam-Chi nhánh Hà Nội (sau đây viết tắt là Công ty Container phía Nam) hợp đồng miệng với ông Võ Ngọc Chung về việc vận chuyển 07 Container 40 feet hàng mỳ ăn liền từ cảng Hải Phòng đi Maxcova với giá cước vận chuyển theo cam kết cụ thể là:

- Vận tải đường bộ: 07 Container x 2.000.000 đ/Container = 14.000.000 đ;

- Vận tải đường biển: 07 Container x 5.100USD/Container = 35.700 USD tương đương 573.627.000 VNĐ;

Tổng cộng số tiền là: 587.627.000 VNĐ.

Thực hiện hợp đồng, Công ty Container phía Nam đã chuyển số hàng trên cho ông Chung theo các vận đơn:

Vận đơn số EISU 232700002597 ngày 9/7/1997;

Vận đơn số EISU 232700003208 ngày 22/7/1997;

Vận đơn số EISU 232700005065 ngày 11/9/1997.

- Ngày 15/6/1998, ông Chung nộp số tiền 2.000USD tương đương với 32.135.000 VNĐ cho Chi nhánh Công ty Container phía Nam tại Hà Nội.

- Ngày 25/10/1998, ông Võ Ngọc Chung, Đại diện Công ty chế biến lương thực Hà Việt và ông Nguyễn Tuấn Anh – Đại diện Công ty Container phía Nam ký Giấy xác nhận nợ và cam kết trả nợ; theo đó, ông Chung thừa nhận còn nợ Công ty Container phía Nam 33.700USD và 14.000.000 VNĐ và cam kết trả nợ cho Công ty khi thu được tiền từ Nga.

- Sau khi xác nhận nợ, ông Chung không thực hiện nghĩa vụ thanh toán số tiền còn nợ cho Công ty Container phía Nam. Sau đó, Công ty Container phía Nam có đơn gửi cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an tố cáo ông Võ Ngọc Chung về hành vi trốn tránh trả nợ nêu trên. Ngày 12/8/2002, Bộ Công an có công văn số149/C16-P3 về việc ông Chung đã thừa nhận nội dung sự việc và công nhận còn nợ Công ty Container phía Nam 33.700USD và 14.000.000 VNĐ, hứa sẽ trả nợ trong những điều kiện cho phép nên không khởi tố vụ án hình sự.

Công ty Container phía Nam khởi kiện yêu cầu ông Võ Ngọc Chung phải thanh toán tổng cộng số tiền là 900.996.544 đồng; trong đó: số tiền gốc là 33.7000USD và 14.000.000 VNĐ; tiền lãi do chậm thanh toán là 435.504.944 đồng (tính từ 25/10/1998 đến ngày 12/01/2007 là 98 tháng với lãi suất 0,8%/tháng).

Tại Bản án kinh doanh, thương mại sơ thẩm số04/2007/KDTM-ST ngày 24/5/2007, Tòa án nhân dân quận Ba Đình, thành phố Hà Nội quyết định:

“1. Chấp nhận yêu cầu khởi kiện đòi tiền cung ứng dịch vụ của Công ty cổ phần Container phía Nam đối với ông Võ Ngọc Chung.

2. Ông Võ Ngọc Chung phải có nghĩa vụ thanh toán cho Công ty cổ phần Container phía Nam số tiền là: 993.609.342 VNĐ; trong đó số tiền gốc là 557.581.000 đồng; tiền lãi là 436.028.342 đồng…”

Ngoài ra, Tòa án cấp sơ thẩm còn tuyên án phí và quyền kháng cáo của các đương sự theo quy định của pháp luật.

Ngày 8/6/2007, ông Phùng Mạnh Cường đại diện theo Giấy ủy quyền số 6 ngày 26/11/2007 của ông Võ Ngọc Chung đề nghị xét lại Bản án kinh doanh, thương mại sơ thẩm số04/2007/KDTM-ST ngày 24/5/2007 của Tòa án nhân dân quận Ba Đình với lý do: thời hiệu khởi kiện đã hết, đề nghị hủy bản án kinh doanh, thương mại sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án.

Tại Bản án kinh doanh, thương mại phúc thẩm số14/2007/KDTM-PT ngày 29/8/2007, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội quyết định:

“1. Hủy toàn bộ Bản án kinh doanh, thương mại sơ thẩm số04/2007/KDTM-ST ngày 24/5/2007 của Tòa án nhân dân quận Ba Đình.

2. Đình chỉ giải quyết vụ án kinh doanh, thương mại thụ lý số 09 ngày 25/12/2006 về việc đòi tiền vận chuyển hàng hóa có nguyên bị đơn trên của Tòa án nhân dân quận Ba Đình…”

Sau khi xét xử phúc thẩm, Công ty Container phía Nam có đơn đề nghị xét lại Bản án kinh doanh, thương mại phúc thẩm số14/2007/KDTM-PT ngày 29/8/2007 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội theo thủ tục giám đốc thẩm với lý do: Tòa án cấp phúc thẩm áp dụng Bộ luật hàng hải để giải quyết vụ kiện là không đúng, vì ông Chung không có tên trong vận đơn đường biển mà là Tổng công ty xuất nhập khẩu tạp phẩm (Tocontap Hà Nội); Luật Hàng hải chỉ áp dụng để giải quyết tranh chấp phát sinh giữa người vận chuyển và người thuê vận chuyển được ghi tên ở mục người gửi hàng trên vận đơn đường biển. Vì vậy, vụ kiện này phải được giải quyết theo Bộ lu���t dân sự.

Tại Quyết định kháng nghị số11/2009/KDTM-KN-TKT ngày 29/6/2009 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã kháng nghị Bản án kinh doanh, thương mại phúc thẩm số14/2007/KDTM-PT ngày 29/8/2007 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội.

Đề nghị Tòa Kinh tế Tòa án nhân dân tối cao xét xử theo thủ tục giám dốc thẩm theo hướng hủy Bản án kinh doanh, thương mại phúc thẩm số14/2007/KDTM-PT ngày 29/8/2007 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội; Giao hồ sơ vụ án về Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội để xét xử phúc thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Tại phiên tòa giám đốc thẩm, Viện kiểm sát nhân dân tối cao nhất trí với kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.

XẾT THẤY

Ngày 4/7/1997, ông Võ Ngọc Chung (không có đăng ký kinh doanh) thuê (hợp đồng miệng) Công ty Container phía Nam vận chuyển 07 Container 40 feet hàng mỳ ăn liền theo đường biển từ cảng Hải Phòng đi Maxcova, Liên bang Nga. Công ty đã vận chuyển số hàng trên cho ông Chung bằng 03 vận đơn: số số EISU 232700002597 ngày 9/7/1997; số EISU 232700003208 ngày 22/7/1997; số EISU 232700005065 ngày 11/9/1997. Sau khi Công ty Container phía Nam thực hiện xong hợp đồng, ông Chung mới chỉ thanh toán được 2.000USD tương đương 32.135.000 đồng; còn nợ 33.700 USD và 14.000.000 VNĐ. Ngày 25/10/1998, ông Chung viết Giấy xác nhận nợ và cam kết trả nợ; trong đó ông Chung xác nhận còn nợ Công ty Container phía Nam 33.700 USD và 14.000.000 VNĐ và cam kết trả nợ cho Công ty khi thu được tiền từ Nga…Trong Giấy xác nhận nợ này các bên không thỏa thuận thời hạn trả nợ và có thỏa thuận “Văn bằng này thay cho tất cả các văn bằng có trước”. Như vậy, các đương sự đã có sự thỏa thuận mới về việc thanh toán nợ tiền cước vận chuyển hàng hóa theo hợp đồng. Do ông Chung không thực hiện nghĩa vụ trả nợ, nên Công ty Container phía Nam đã căn cứ Giấy xác nhận nợ và cam kết trả nợ nói trên để khởi kiện đòi ông Chung thanh toán nợ.

Tòa án cấp sơ thẩm áp dụng Điều 85 Luật Thương mại năm 2005 để giải quyết vụ án là không đúng pháp luật.

Tòa án cấp phúc thẩm xác định đây là tranh chấp có liên quan đền hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển là đúng.

Tuy nhiên, sau khi thực hiện xong hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển, vào ngày 25/10/2998 ông Chung đã viết và cùng Công ty Container phía Nam ký “Giấy xác nhận nợ và cam kết trả nợ”. Vì vậy, theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và căn cứ điểm a, khoản 3, phần I Thông tư số 04/TTLN ngày 7/01/1995 của Tòa án nhân dân tối cao và Viện kiểm sát nhân dân tối cao về hướng dẫn thi hành một số quy định của Pháp lệnh Thủ tục giải quyết các vụ án kinh tế thì đây là vụ án dân sự đòi nợ.

Tại thời điểm này, Bộ luật dân sự năm 1995 không quy định thời hiệu khởi kiện. Đến ngày 22/12/2006, Công ty Container phía Nam có đơn khởi kiện thì Bộ luật dân sự 2005 đã có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2005. Theo các tài liệu nêu trên và căn cứ quy định tại khoản 3 Điều 159; Điều 160 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2004 và các điểm b.1,2 tiểu mục b, mục 2, phần IV của Nghị quyết số01/2005/NQ-HĐTP ngày 31/3/2005 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn thi hành một số quy định trong Phần thứ nhất “Những quy định chung” của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2004 thì thời hiệu khởi kiện vụ án là 2 năm được tính từ ngày 01/01/2005. Vì vậy, khi Công ty Container phía Nam khởi kiện vụ án tại Tòa án (ngày 22/12/2006) thì vẫn còn trong thời hạn quy định của pháp luật; Mặt khác, căn cứ điểm b, tiểu mục 1.1 mục 1 phần I Nghị quyết01/2005/NQ-HĐTP ngày 31/3/2005 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn thi hành một số quy định trong Phần thứ nhất “Những quy định chung” của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2004, thì Công ty Container phía Nam khởi kiện yêu cầu ông Võ Ngọc Chung thanh toán tiền vận chuyển còn nợ theo Giấy xác nhận nợ và cam kết trả nợ ngày 25/10/1998 được xác định là tranh cháp về kinh doanh, thương mại.

Tòa án nhân dân quận Ba Đình, thành phố Hà Nội thụ lý đơn khởi kiện của Công ty Container phía Nam để giải quyết là có căn cứ.

Tòa án cấp phúc thẩm quyết định hủy toàn bộ Bản án kinh doanh, thương mại sơ thẩm số04/2007/KDTM-ST ngày 24/5/2007 của Tòa án nhân dân quận Ba Đình và đình chỉ giải quyết vụ án với lý do đã hết thời hiệu khởi kiện là không có căn cứ, không đúng pháp luật.

Bởi các lẽ trên và căn cứ vào khoản 3 Điều 291; khoản 3 Điều 297 và Điều 299 của Bộ luật tố tụng dân sự,

QUYẾT ĐỊNH

Hủy Bản án kinh doanh, thương mại phúc thẩm số14/2007/KDTM-PT ngày 29/8/2007 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội; Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội xét xử phúc thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

CÁC THẨM PHÁN

Nguyễn Văn Tiến Bùi Thế Linh

(Đã ký) (Đã ký)

THẨM PHÁN-CHỦ TỌA PHIÊN TÒA

Bùi Thị Hải

(Đã ký)