Quyền, nghĩa vụ của cơ sở điện ảnh sản xuất phim, nhà sản xuất phim, biên kịch, đạo diễn,…và các hành vi bị nghiêm cấm thực hiện trong hoạt động điện ảnh quy định tại Luật Điện ảnh 2022.
1. Quyền và nghĩa vụ của cơ sở điện ảnh sản xuất phim
Theo định nghĩa tại khoản 6 Điều 3 Luật Điện ảnh 2022 thì sản xuất phim quá trình tạo ra một bộ phim từ xây dựng kịch bản phim đến khi hoàn thành phim. Và việc sản xuất phim này sẽ do cơ sở điện ảnh là các doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, tổ chức khác do tổ chức, cá nhân thành lập, thực hiện hoạt động điện ảnh theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan thực hiện sản xuất.
Tại khoản 1 Điều 10 Luật Điện ảnh 2022 quy định quyền của cơ sở điện ảnh sản xuất phim bao gồm:
- Sản xuất, hợp tác sản xuất phim; cung cấp dịch vụ sản xuất phim cho tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài;
- Tham gia sản xuất phim sử dụng ngân sách nhà nước;
- Tham gia liên hoan phim, giải thưởng phim, cuộc thi phim, chương trình phim, tuần phim.
Bên cạnh quyền, thì cơ sở điện ảnh sản xuất phim còn có các nghĩa vụ theo quy định tại khoản 2 Điều 10 như sau:
- Bảo đảm sản xuất phim theo nội dung đã đăng ký kinh doanh, chức năng, nhiệm vụ được giao hoặc được phê duyệt;
- Thực hiện nội dung văn bản thẩm định kịch bản đối với phim sản xuất sử dụng ngân sách nhà nước;
- Bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội, y tế, phòng, chống cháy, nổ, bảo vệ môi trường, bảo vệ di sản văn hóa và các vấn đề khác có liên quan theo quy định trong quá trình sản xuất phim;
- Gửi văn bản cam kết không vi phạm quy định về những nội dung và hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động điện ảnh theo quy định tại Điều 9 của Luật này tới Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong trường hợp hợp tác sản xuất phim với tổ chức, cá nhân nước ngoài, nhận tài trợ từ tổ chức, cá nhân nước ngoài để sản xuất phim;
- Tuân thủ quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Như vậy, cơ sở điện ảnh sản xuất phim sẽ có những quyền và nghĩa vụ như trên, trong đó lưu ý cơ sở điện ảnh phải gửi văn bản cam kết không vi phạm quy định về những nội dung và hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động điện ảnh theo quy định tại Điều 9 tới Bộ VHTT&DL trong trường hợp hợp tác sản xuất phim với tổ chức, cá nhân nước ngoài, nhận tài trợ từ tổ chức, cá nhân nước ngoài để sản xuất phim, nếu không thuộc trường hợp này thì không cần phải gửi văn bản cam kết.
2. Quyền và nghĩa vụ của nhà sản xuất phim, biên kịch, đạo diễn, quay phim, diễn viên và thành viên khác trong đoàn làm phim
Tại khoản 1 Điều 11 Luật Điện ảnh 2022 quy định nhà sản xuất phim, biên kịch, đạo diễn, quay phim, diễn viên và thành viên khác trong đoàn làm phim có những quyền sau:
- Sáng tạo nghệ thuật trong khuôn khổ của pháp luật;
- Hưởng quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ;
- Được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp liên quan đến hoạt động điện ảnh.
Đồng thời, nhà sản xuất phim, biên kịch, đạo diễn, quay phim, diễn viên và thành viên khác trong đoàn làm phim cũng phải thực hiện những nghĩa vụ sau theo quy định tại khoản 2 Điều 11:
- Tuân thủ quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan;
- Thực hiện hợp đồng với cơ sở điện ảnh sản xuất phim trên cơ sở thỏa thuận và không trái quy định của pháp luật;
- Tuân thủ quy tắc đạo đức nghề nghiệp, quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật.
Như vậy, ngoài quy định về quyền và nghĩa vụ của cơ sở điện ảnh sản xuất phim thì Luật Điện ảnh 2022 cũng quy định về quyền và nghĩa vụ của nhà sản xuất phim, biên kịch, đạo diễn, quay phim, diễn viên và thành viên khác trong đoàn làm phim, trong đó quy định rõ được sáng tạo nghệ thuật trong khuôn khổ của pháp luật và hưởng quyền sở hữu trí tuệ theo quy định, tuy nhiên phải tuân thủ quy tắc đạo đức nghề nghiệp, quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật.
3. Các hành vi bị nghiêm cấm thực hiện trong hoạt động điện ảnh
Tại khoản 2 Điều 9 Luật Điện ảnh 2022 quy định nghiêm cấm thực hiện các hành vi sau trong hoạt động điện ảnh:
- Phát hành, phổ biến phim trong rạp chiếu phim, trên hệ thống truyền hình và địa điểm chiếu phim công cộng mà không có Giấy phép phân loại phim của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về điện ảnh (sau đây gọi tắt là Giấy phép phân loại phim) hoặc Quyết định phát sóng của cơ quan báo chí có giấy phép hoạt động truyền hình (sau đây gọi tắt là Quyết định phát sóng);
- Phổ biến phim trên không gian mạng mà không phân loại, hiển thị kết quả phân loại phim theo quy định của Luật này;
- Thay đổi, làm sai lệch nội dung phim và kết quả phân loại phim đối với phim đã được cấp Giấy phép phân loại phim hoặc Quyết định phát sóng;
- Sản xuất, phát hành, phổ biến phim, lưu chiểu, lưu trữ phim không tuân thủ quy định của Luật này, Luật Sở hữu trí tuệ và quy định khác của pháp luật có liên quan;
- Phát hành, phổ biến phim đã có quyết định thu hồi Giấy phép phân loại phim hoặc Quyết định phát sóng;
- Sao chép phim khi chưa được sự đồng ý của chủ sở hữu phim, trừ trường hợp Luật sở hữu trí tuệ có quy định khác;
- Không thông báo cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi thực hiện phổ biến phim tại địa điểm chiếu phim công cộng;
- Thẩm định, cấp Giấy phép phân loại phim trái quy định.
Trên đây là những hành vi bị nghiêm cấm thực hiện trong hoạt động điện ảnh, nếu vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định tại Khoản 4 Điều 1 Nghị định 128/2022/NĐ-CP (nội dung sửa đổi Mục 1 Chương II Nghị định 38/2021/NĐ-CP). Ngoài ra, tại khoản 1 Điều 9 của Luật này còn quy định những nội dung bị nghiêm cấm trong hoạt động điện ảnh.
