Một người bị Tòa án tuyên là đã chết nhưng sau đó họ trở về. Khối tài sản đã bị phân chia liệu có được khôi phục lại tình trạng ban đầu?
Khái niệm cái chết có thể được hiểu theo 2 hướng sau:
-
Cái chết sinh học là sự kết thúc sinh mạng, sự chấm dứt một cách vĩnh viễn mọi hoạt động của sinh vật. Theo y học, một người bị coi là đã chết khi não của họ chết tức ngừng hoạt động.
-
Cái chết pháp lý: Theo quy định tại Điều 81 Bộ Luật Dân Sự 2005, khi một người bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì mọi quan hệ xã hội của họ xem như chấm dứt. Nhưng thực tế, có thể họ vẫn còn sống.
Khi một người thuộc một trong những trường hợp sau đây thì người có quyền, lợi ích liên quan có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố một người đã chết. Cụ thể:
a) Sau ba năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Toà án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;
b) Biệt tích trong chiến tranh sau năm năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;
c) Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau một năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm hoạ, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức xác thực là còn sống, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác;
d) Biệt tích năm năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống; thời hạn này được tính theo quy định tại khoản 1 Điều 78 của Bộ luật này.
Theo đó, khi một người bị Tòa án tuyên đã chết, các quan hệ về hôn nhân, gia đình, các quan hệ nhân thân khác và quan hệ tài sản sẽ được giải quyết như đối với người đã chết.
Do đó, khối tài sản mà họ để lại được phân chia theo pháp luật về thừa kế.
Như đã nói ở trên, rất có thể những người bị tuyên bố là đã chết họ còn sống và quay trở về hoặc có tin xác thực là người đó còn sống. Vậy tài sản của họ sau khi đã phân chia được xử lý như sau:
Căn cứ Điều 83 Bộ Luật Dân sự 2005, người bị tuyên bố đã chết hoặc người có quyền, lợi ích liên quan yêu cầu Tòa án tuyên bố hủy bỏ quyết định tuyên bố người đó đã chết.
Họ có quyền yêu cầu những người nhận tài sản thừa kế trả lại tài sản, giá trị tài sản hiện còn.
Trong trường hợp người thừa kế biết người này còn sống nhưng cố tình giấu giếm nhằm hưởng di sản thừa kế thì họ phải hoàn trả toàn bộ tài sản đã nhận, kể cả hoa lợi, lợi tức, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.
Do đó, nếu những người nhận di sản thừa kế không hề biết về việc người bị tuyên bố đã chết vẫn còn sống thì họ chỉ có nghĩa vụ hoàn trả số tài sản, giá trị tài sản còn lại. Nếu đã sử dụng hết, họ không có nghĩa vụ phải bồi thường.
Ngoài quan hệ về tài sản, các quan hệ nhân thân của người bị tuyên bố là đã chết được khôi phục lại.
Trừ trường hợp vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố đã chết đã kết hôn với người khác hoặc bị Tòa án ra quyết định cho ly hôn trong trường hợp trước khi bị tuyên bố đã chết người này bị tuyên bố mất tích theo khoản 2 Điều 78, thì quan hệ hôn nhân giữa họ chấm dứt mà không được phục hồi lại.
Minh Trang
