Pháp nhân là gì? Pháp nhân được phân thành các loại nào theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015? Những nội dung cơ bản trong điều lệ của pháp nhân?
Pháp nhân là gì? Điều kiện để trở thành pháp nhân là gì?
Quy định về pháp nhân được ghi nhận tại chương IV của Bộ luật Dân sự 2015. Tuy nhiên, văn bản này lại không đưa ra định nghĩa cụ thể về pháp nhân. Thay vào đó, Điều 74 Bộ luật Dân sự 2015 lại đưa ra quy định một tổ chức được công nhận là pháp nhân khi có đủ các điều kiện sau đây:
- Được thành lập theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, luật khác có liên quan;
- Có cơ cấu tổ chức theo quy định tại Điều 83 của Bộ luật Dân sự 2015;
- Có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình;
- Nhân danh mình tham gia quan hệ pháp luật một cách độc lập.
Như vậy, mặc dù pháp luật không đưa ra định nghĩa về pháp nhân, nhưng chúng ta có thể hiểu: Pháp nhân là một tổ chức đáp ứng đầy đủ các điều kiện mà pháp luật quy định bao gồm (i) Được thành lập hợp pháp; (ii) Có cơ cấu tổ chức theo quy định pháp luật; (iii) Có tài sản độc lập và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản đó; (iv) Nhân danh chính mình tham gia quan hệ pháp luật một cách độc lập.
Phân loại pháp nhân theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015?
Căn cứ vào mục tiêu chính của pháp nhân, có thể chia pháp nhân thành 02 nhóm sau đây:
Nhóm 1: Pháp nhân thương mại theo quy định tại Điều 75 Bộ luật Dân sự 2015:
- Pháp nhân thương mại là pháp nhân có mục tiêu chính là tìm kiếm lợi nhuận và lợi nhuận được chia cho các thành viên.
- Pháp nhân thương mại bao gồm doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế khác.
- Việc thành lập, hoạt động và chấm dứt pháp nhân thương mại được thực hiện theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, Luật doanh nghiệp và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Nhóm 2: Pháp nhân phi thương mại theo quy định tại Điều 76 Bộ luật Dân sự 2015:
- Pháp nhân phi thương mại là pháp nhân không có mục tiêu chính là tìm kiếm lợi nhuận; nếu có lợi nhuận thì cũng không được phân chia cho các thành viên.
- Pháp nhân phi thương mại bao gồm cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, quỹ xã hội, quỹ từ thiện, doanh nghiệp xã hội và các tổ chức phi thương mại khác.
- Việc thành lập, hoạt động và chấm dứt pháp nhân phi thương mại được thực hiện theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, các luật về tổ chức bộ máy nhà nước và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Quy định về điều lệ của pháp nhân?
Điều lệ của pháp nhân được quy định tại Điều 77 Bộ luật Dân sự 2015:
- Pháp nhân phải có điều lệ trong trường hợp pháp luật có quy định.
- Điều lệ của pháp nhân có những nội dung chủ yếu sau đây:
+) Tên gọi của pháp nhân;
+) Mục đích và phạm vi hoạt động của pháp nhân;
+) Trụ sở chính; chi nhánh, văn phòng đại diện, nếu có;
+) Vốn điều lệ, nếu có;
+) Đại diện theo pháp luật của pháp nhân;
+) Cơ cấu tổ chức; thể thức cử, bầu, bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức, nhiệm vụ và quyền hạn của các chức danh của cơ quan điều hành và các cơ quan khác;
+) Điều kiện trở thành thành viên hoặc không còn là thành viên của pháp nhân, nếu là pháp nhân có thành viên;
+) Quyền, nghĩa vụ của các thành viên, nếu là pháp nhân có thành viên;
+) Thể thức thông qua quyết định của pháp nhân; nguyên tắc giải quyết tranh chấp nội bộ;
+) Thể thức sửa đổi, bổ sung điều lệ;
+) Ðiều kiện hợp nhất, sáp nhập, chia, tách, chuyển đổi hình thức, giải thể pháp nhân.
