Pháp luật Việt Nam_Không thể thực hiện khi chỉ dừng ở chủ trương

      Trong thời gian qua xuất hiện nhiều vụ việc liên quan đền sai phạm của một số cơ quan hoặc người có thẩm quyền trong vấn đề kinh doanh của người dân.

Như vụ kinh doanh cà phê xin chào hay vụ kinh doanh phở chậm đăng ký kinh doanh bị khởi tố. Sau khí xem xét có nhiều quy định không phù hợp với thực tiễn, Thủ tướng đã họp và đưa ra yêu cầu không thực hiện những hoạt động gây khó khăn, cản trở cho hoạt động của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, chủ trương đã được đưa ra  nhưng thực tế thì như thế nào?

       Cụ thể ngày 8/8 vừa qua, báo chí có phản ánh thông tin anh Dương Trọng Tiến làm dịch vụ kinh doanh mua bán, sửa chữa điện thoại cũ tại quận 10 (TP HCM) bị công an bắt quả tang, khám xét khẩn cấp vì bị cho là kinh doanh trái phép.

Nhận thấy được sự vô lý của vấn đề này, Thủ tướng đã ra công văn yêu cầu cơ quan có thẩm quyền phải xem xét lại vụ việc này.

Như thế cho dù đã có văn bản từ cấp trên, nhưng cấp dưới vẫn chẳng quan tâm, dẫn đến tình trạng “trên bảo dưới không nghe”, và vấn đề này hiện đang tồn tại trong rất nhiều lĩnh vực của pháp luật Việt Nam.

       Đơn giản như nếu Nghị quyết hoặc Nghị định của Chính phủ quy định cụ thể một vấn đề chẳng hạn như giảm thuế suất thuế TNDN cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, với những người dân như chúng ta thì nhìn vào chả có gì phải gọi là vướng mắc. Tuy nhiên, để những cơ quan có thẩm quyền thực hiện được thì còn cần phải có Nghị định, Thông Tư hướng dẫn, thậm chí nhiều nơi còn phải chờ cả Công văn chỉ đạo mới “dám” thực hiện.

Thế mới biết, chúng ta ai cũng nghĩ rằng Hiến pháp là văn bản cao nhất và mọi người đều phải tuân thủ, tuy nhiên Hiến Pháp mà không có Luật thì chỉ là lý tưởng, Luật mà không có Nghị định thì chỉ là chủ trương và Nghị định đôi khi không có Thông tư thì chỉ là hình mẫu. 

Đây thật sự là một vấn đề khá nan giải. Hệ thống pháp luật Việt Nam quá rắc rối và khó có thể thi hành hiệu quả. Một văn bản luật ban hành phải tốn rất nhiều thời gian và kinh phí để xây dựng các văn bản hướng dẫn và thi hành. Hy vọng thời gian tới ta có thể tìm ra những biện pháp hiệu quả hơn trong công tác lập pháp, hành pháp.

Đó là tình trạng không phải mới của nhà nước mình, chúng ta còn vướng mắc quá nhiều về thủ tục hành chính, dẫn đến tình trạng ì ạch trong công việc. Tôi thiết nghĩ cần phải có biện pháp thiết thực hơn như hạn chế trong phạm vi có thể về sự ràng buộc của các thông tư, nghị định ,… để có thể tiến hành các công việc nhanh chóng hiệu quả hơn.

Mình nghĩ do những văn bản của Quốc Hội vì phải điều chỉnh chung các quan hệ trong xã hội với quy mô, phạm vi rất lớn nên không đủ cơ sở để ban hành chi tiết được. Các cơ quan chuyên môn mới đủ điều kiện, cơ sở ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện chi tiết hơn. Dù biết rất tốn thời gian nhưng như vậy sẽ giúp cho quy định đi sát với thực tế hơn.

bài viết khá sâu sắc và nêu được vấn đề trong thực tiễn pháp luật VN hiện nay, khi mà tại sao Mỹ có hiến pháp 1789 đến nay vẫn chưa đổi, chỉ có sửa đổi, Pháp có Bộ luật Dân sự vô cùng phù hợp từ những năm rất xa. Trong khi đó pháp luật Việt Nam thay đổi với tốc độ chóng mặt, từ văn bản luật giá trị cao nhất đến thấp nhất.

Ở Việt Nam hiện nay, Luật trên giấy và pháp luật trong thực tế có một khoảng cách rất xa. Những điều Luật có thể thấy rất lý tưởng, rất tốt đẹp và bảo vệ lợi ích chung của phần đông người dân. Việc áp dụng thậm chí đã được hướng dẫn cụ thể, chi tiết trong các Nghị định, Thông tư và các văn bản dưới Luật khác, nhưng khi đưa vào thực tế thì lại lúng túng. Các cơ quan hướng dẫn ở địa phương cũng chưa được tập huấn kỹ nên cũng xử lý sai quy trình. Đó là thực tiễn bất cập hiện nay mà các cơ quan chức năng cần tìm biện pháp cải thiện để thống nhất từ văn bản trên giấy đến quy trình áp dụng.

Thật sự thì pháp luật VN còn nhiều bất cập để thực hiện. Bất kỳ nội dung nào để đưa vào thực hiện cũng phải qua mấy lớp VB, chủ trương của Đảng và Nhà nước, rồi Nghị định thi hành, rồi Thông tư hướng dẫn Nghị định, rồi Thông tư mà không rõ sẽ có công văn hướng dẫn. Rât khó để người dân nắm bắt và thực hành đúng pháp luật.

Thực tiễn cho thấy, chủ trương Trung ương đưa ra là hợp lý và phù hợp với vấn đề phát sinh. Tuy nhiên, khi thực hiện, các địa phương lại không hoàn toàn phát huy hết được, có địa phương thì làm rất tốt, rất phù hợp, cũng có địa phương thất bại. Chủ trương là tư tưởng, lý thuyết trên giấy, có hay đến mấy cũng cần phải có đội ngũ nhân lực thực lực triển khai phù hợp thì mới áp dụng được trên thực tế.

Bởi vì xây dựng quy định không phải là chuyện dễ dàng. Lắm lúc quy định của pháp luật còn chồng lấn nhau, quy định còn ngược nhau. Chỉ thị chủ trương thì hay lắm nhưng thực thi không phải là chuyện đơn giản. Do đó, nhiều khi chỉ còn biết cách làm tới đâu hay tới đó, từ đó mới xảy ra tình trạng công văn có "hiệu lực cao hơn" nghị định, thông tư.

không thể phủ nhận việc hướng dẫn từ các Nghị định, Thông tư, Công văn càng chi tiết, càng cụ thể thì càng dễ áp dụng, càng tránh trường hợp lách luật nhưng cũng chính vì vậy mà pháp luật Việt Nam thường thay đổi, có tuổi thọ không cao là vì quá chi tiết, không bao quát được mọi vấn đề và không có tầm nhìn sâu rộng trong tương lai. Đây cũng chính là bất cập rất lớn của pháp luật Việt Nam mà đến giờ vẫn rất khó để khắc phục.

MÌnh không rõ chính sách làm luật và thực thi luật ở các nước phát triển có tiến bộ hơn nước ta không. Rất nhiều chính sách chủ trương ở nước ta nêu ra cho vui rồi bỏ ngỏ: như việc bảo vệ môi tường, không dung sản phẩm nhựa… chủ trương rất nhiều nhưng không thống nhất nên ngày càng trì trệ