Qua hơn 1 năm triển khai Quyết định 37/2014/QĐ-TTg về tiêu chí, phân loại danh mục doanh nghiệp nhà nước đã phát sinh nhiều vấn đề cần điều chỉnh để phù hợp hơn với thực tiễn.
Cụ thể:
- Sự thay đổi của các văn bản pháp luật liên quan đến đầu tư và quản trị doanh nghiệp nhà nước (điển hình Luật doanh nghiệp 2014, Luật Quản lý sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp...) dẫn đến thay đổi nội dung, cấu trúc để xác định tiêu chí, danh mục phân loại DNNN.
- Thực tế nhiều trường hợp, Nhà nước nắm giữ lượng cổ phần chi phối lớn làm giảm sự hấp dẫn của các nhà đầu tư để tham gia quản lý, đặc biệt trong các lĩnh vực giao thông, cung ứng sản phẩm dịch vụ công ích...
- Số lượng doanh nghiệp thuộc diện sắp xếp giai đoạn 2011 – 2015 cần tiếp tục thực hiện trong 5 năm tới cũng còn gần 50 doanh nghiệp.
Như vậy, trong giai đoạn 5 năm tới, cần tiếp tục triển khai sắp xếp số doanh nghiệp còn lại và có định hướng mạnh mẽ trong việc cổ phần hóa công ty mẹ của tập đoàn kinh tế và tổng công ty lớn.
Do đó, cần có tiêu chí mới về phân loại DNNN phục vụ cho tiến trình sắp xếp, cổ phần hóa giai đoạn 2016-2020.
Dự kiến trong thời gian tới, sẽ sắp xếp, phân loại lại các DNNN thành 03 nhóm (thay vì 4 nhóm như hiện nay) gồm:
Nhóm 1: DN Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ
Trong đó, có 12 nhóm ngành chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực :
- Thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh.
- Độc quyền tự nhiên (truyền tải điện, quản lý đường sắt…).
- Đảm bảo trật tự an ninh an toàn xã hội (nhà máy thủy điện đa mục tiêu, in tiền, cung ứng vật liệu nổ…).
Nhóm 2 : DN cổ phần hóa, Nhà nước nắm giữ từ 65% tổng số cổ phần trở lên
Gồm 04 ngành, chủ yếu liên quan đến :
- Kết cấu hạ tầng quan trọng có vai trò thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của đất nước (cảng hàng không).
- Tài nguyên quốc gia (khai thác khoáng sản quy mô lớn, khai thác dầu mỏ).
Nhóm 3 : DN cổ phần hóa, Nhà nước nắm giữ từ 50% tổng số cổ phần trở lên
Gồm 08 nhóm. Trong đó, Nhà nước nắm giữ trên 50% đến dưới 65% tổng số cổ phần chủ yếu trong lĩnh vực quan trọng, đảm bảo cân đối lớn của nền kinh tế (sản xuất hóa chất cơ bản, dịch vụ viễn thông có hạ tầng mạng, thuốc lá điếu, tài chính, ngân hàng, lương thực, xăng dầu..).
Kết quả phân loại 378 doanh nghiệp trong giai đoạn 2016-2020 dự kiến như sau:
- 184 doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ 100% vốn (chiếm khoảng 48,7%);
- 194 doanh nghiệp thuộc diện thực hiện cổ phần hóa (chiếm khoảng 51,3%).
Xem chi tiết tại Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về tiêu chí phân loại DNNN.
