Đặc xá, đại xá, ân giảm hay giảm án chỉ sự đặc ân của Nhà nước trong việc miễn giảm trách nhiệm hình sự cho người phạm tội, thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của nhà nước khi người phạm tội ăn năn, hối cải, cải tạo tốt.
Sau đây sẽ là bảng tóm tắt những điều kiện để người phạm tội nhận được sự khoan hồng từ Nhà nước dưới 04 hình thức trên, cụ thể như sau:
|
Tiêu chí
phân biệt
|
Đặc xá
|
Ân giảm
|
Giảm án
|
Đại xá
|
|
Khái niệm
|
Là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt.
|
Là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định ân giảm đối với người phạm tội bị kết án tử hình xuống còn án chung thân.
|
Giảm án được hiểu là giảm thời hạn chấp hành hoặc hình thức chấp hành hình phạt.
|
Hiện nay chưa có khái niệm về đại xá; tuy nhiên dưới góc độ pháp luật có thể hiểu: Đại xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước nhằm tha tội hoàn toàn cho một số loại tội phạm nhất định đối với hàng loạt người phạm tội nhân sự kiện quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước
|
|
Thẩm quyền
quyết định
|
Chủ tịch nước
|
Chủ tịch nước
|
Tòa án nhân dân có thẩm quyền
|
Quốc Hội
|
|
Đối tượng
áp dụng
|
- Người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân.
- Cơ quan, tổ chức, công dân nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; người nước ngoài cư trú ở Việt Nam, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có liên quan đến hoạt động đặc xá
|
Người bị kết án tử hình có đơn gửi Chủ tịch nước xin ân giảm
|
- Người bị kết án cải tạo không giam giữ, phạt tù có thời hạn hoặc phạt tù chung thân
- Trong trường hợp đặc biệt
|
Một loạt người phạm tội nhất định nào đó; một trong các biện pháp tha, miễn do pháp luật hình sự quy định căn cứ vào các giai giai đoạn tố tụng hình sự nếu người phạm tội thuộc đối tượng đại xá được ghi trong văn bản đại xá.
|
|
Điều kiện được nhận ân xá
|
Điều kiện được hưởng đặc xá được quy định tại Điều 4 Nghị định 52/2019/NĐ-CP, bao gồm 07 nhóm đối tượng:
1. Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt.
2. Đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác
3. Đã thi hành được một phần nghĩa vụ tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác nhưng do lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn thuộc trường hợp chưa có điều kiện thi hành tiếp phần còn lại.
4. Đã lập công lớn trong thời gian chấp hành án phạt tù.
5. Đang mắc bệnh hiểm nghèo quy định.
6. Đang ốm đau thường xuyên mà không tự phục vụ bản thân.
7. Có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn và bản thân là lao động duy nhất trong gia đình có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã
|
Tùy từng trường
|
- Người đã chấp hành hình phạt được một thời gian nhất định, có nhiều tiến bộ và đã bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự (áp dụng đối với trường hợp người bị kết án cải tạo không giam giữ, phạt tù có thời hạn hoặc phạt tù chung thân)
- Người bị kết án có lý do đáng được khoan hồng thêm như đã lập công, đã quá già yếu hoặc mắc bệnh hiểm nghèo (trường hợp đặc biệt)
|
Đại xá được áp dụng vì lý do nhân đạo đối với những vi phạm không nhất định của những người phạm tội.
|
|
Thời điểm
áp dụng
|
- Nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước.
- Trong trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu đối nội, đối ngoại của Nhà nước
|
Tùy từng trường hợp
|
Tùy từng trường hợp theo đề nghị của cơ quan có thẩm quyền
|
Do Quốc hội thảo luận và quyết định căn cứ vào thực tiễn chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, đối ngoại...của đất nước, nhân dịp có sự kiện lịch sử đặc biệt quan trọng của đất nước.
|
|
Cơ sở pháp lý
|
Luật đặc xá 2018; Nghị định 52/2019/NĐ-CP
|
Điều 367 Bộ luật tố tụng hình sự 2015
|
Điều 63, Điều 64 Bộ luật Hình sự 2015
|
Điều 70 Hiến pháp 2013 quy định về quyền đại xá của Quốc Hội; riêng chế định đại xá thì hiện nay chưa có VBPL nào quy định
|
Cập nhật bởi pigreen ngày 24/03/2020 09:25:18 SA
