Có hơn 70 quốc gia trên thế giới đã và đang sử dụng loại thẻ căn cước công dân gắn chip này bởi những tiện ích mà nó mang lại. Với mục tiêu là từng bước thay thế các giấy tờ cá nhân trên cơ sở tích hợp vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, pháp luật đã có những quy định nhằm xử phạt các hành vi vi phạm về đổi sang Căn cước công dân gắn chip.
Trường hợp bắt buộc phải đổi sang CCCD gắn chip
Đối với CCCD
Trước đây, nước ta đã từng phát hành và sử dụng 02 loại giấy tờ nhân thân là Chứng minh nhân dân (CMND) và thẻ Căn cước công dân (CCCD) mã vạch.
Đến nay, CCCD gắn chip ra đời mang lại nhiều đổi mới hơn. Sau đây là 08 trường hợp người sử dụng CCCD (cả có chip và mã vạch) phải đổi hoặc xin cấp lại thẻ CCCD gắn chip mới theo quy định tại Điều 23 Luật Căn cước công dân 2014:
- Thẻ CCCD phải được đổi khi công dân đủ 25 tuổi, đủ 40 tuổi và đủ 60 tuổi;
- Thẻ bị hư hỏng không sử dụng được;
- Thay đổi thông tin về họ, chữ đệm, tên; đặc điểm nhân dạng;
- Xác định lại giới tính, quê quán;
- Có sai sót về thông tin trên thẻ Căn cước công dân;
- Khi công dân có yêu cầu.
Ngoài ra, thẻ CCCD còn được cấp lại trong các trường hợp sau đây:
- Bị mất thẻ Căn cước công dân;
- Được trở lại quốc tịch Việt Nam theo quy định của Luật quốc tịch Việt Nam.
Đối với CMND
Đối với người đang sử dụng CMND, Căn cứ Điều 5 Nghị định 05/1999/NĐ-CP, có 06 trường hợp phải đổi từ CMND sang CCCD gắn chip là:
- CMND hết thời hạn sử dụng là 15 năm kể từ ngày cấp (hướng dẫn bởi Mục 2 Phần II Thông tư 04/1999/TT-BCA)
- CMND hư hỏng không sử dụng được;
- Thay đổi họ, tên, chữ đệm, ngày, tháng, năm sinh;
- Thay đổi nơi đăng ký hộ khẩu thường trú ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương;
- Thay đổi đặc điểm nhận dạng;
- Bị mất CMND.
Xử phạt hành chính
Bởi sự tiện ích của CCCD gắn chip mà hiện nay, CCCD gắn chip là loại giấy tờ duy nhất được cấp thay thế khi người dân xin đổi, cấp lại CMND/CCCD mã vạch hết hạn hoặc không còn sử dụng được do bị hỏng, rách, sai thông tin...
Nếu người sử dụng CMND, CCCD thuộc 01 trong 14 trường hợp trên đều thì phải đổi sang thẻ CCCD gắn chip. Nếu không đổi có thể sẽ bị phạt vì lý do không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ CCCD.
Mức phạt của việc không đổi CCCD gắn chíp đúng quy định là bao nhiêu?
Đối với vi phạm quy định về cấp, quản lý, sử dụng Giấy CMND, CMND hoặc thẻ CCCD, tại khoản 1 Điều 10 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định:
Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
- Không xuất trình Giấy CMND, CMND, thẻ CCCD hoặc Giấy xác nhận số CMMD khi có yêu cầu kiểm tra của người có thẩm quyền;
- Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân;
- Không nộp lại Giấy CMND, CMND hoặc thẻ CCCD cho cơ quan có thẩm quyền khi được thôi, bị tước quốc tịch, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam; không nộp lại Giấy CMND, CMND hoặc thẻ CCCD cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, cơ quan thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Như vậy, nếu thuộc một trong số 14 trường hợp đã nêu mà không đổi sang thẻ CCCD gắn chip, người dân có thể bị phạt số tiền lên đến 500.000 đồng.
