Người phải thi hành án không nộp lại sổ đỏ theo bản án làm ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của người được thi hành án, pháp luật sẽ có các biện pháp gì để khắc phục tình trạng này?
(1) Quy định pháp luật về người phải thi hành án
Theo quy định tại khoản 3 Điều 3 Luật Thi hành án dân sự 2008, người phải thi hành án là cá nhân, cơ quan, tổ chức phải thực hiện nghĩa vụ trong bản án, quyết định được thi hành.
Căn cứ vào Điều 7a và Điều 7b Luật Thi hành án dân sự 2008 được bổ sung bởi Khoản 5 Điều 1 Luật Thi hành án dân sự sửa đổi 2014, quyền và nghĩa vụ của người phải thi hành án được quy định như sau:
Quyền của người phải thi hành án:
- Tự nguyện thi hành án, tự nguyện giao tài sản để thi hành án, thỏa thuận về thời gian, địa điểm, phương thức thi hành án.
- Được tự mình hoặc ủy quyền cho người khác yêu cầu thi hành án
- Được thông báo về việc sẽ thi hành bản án
- Yêu cầu Tòa án xác định, phân chia quyền sở hữu tài sản, giải thích nội dung thi hành án, khởi kiện dân sự.
- Được chuyển giao nghĩa vụ thi hành án cho người khác
- Được yêu cầu thay đổi Chấp hành viên khi có căn cứ cho rằng Chấp hành viên không vô tư khi làm nhiệm vụ
- Được xét miễn/giảm nghĩa vụ thi hành án, chi phí cưỡng chế.
- Khiếu nại, tố cáo về thi hành án.
Về nghĩa vụ:
- Thi hành đầy đủ, kịp thời bản án, quyết định.
- Kê khai trung thực tài sản, cung cấp đầy đủ tài liệu liên quan.
- Thực hiện các quyết định, yêu cầu của Chấp hành viên
- Thông báo khi thay đổi địa chỉ, nơi cư trú
- Chịu chi phí thi hành án
Như vậy, người thi hành án có các quyền được thỏa thuận thời gian, địa điểm thi hành án và một số các quyền khác khi thực hiện việc thi hành án. Bên cạnh đó, người phải thi hành án đương nhiên có nghĩa vụ bắt buộc phải thi hành án, tuy nhiên có quyền chuyển giao việc thi hành án của mình cho người khác theo quy định của Luật Thi hành án dân sự.
(2) Người phải thi hành án không nộp lại sổ đỏ theo bản án xử lý thế nào?
Nộp lại sổ đỏ hay Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất là việc người phải thi hành án nộp lại các giấy tờ cho người được thi hành án theo bản án, quyết định của Tòa án.
Căn cứ theo Điều 116 Luật Thi hành án dân sự 2008, trường hợp người phải thi hành án không nộp lại sổ đỏ theo bản án thì Chấp hành viên ra quyết định cưỡng chế buộc người phải thi hành án nộp lại sổ đỏ cho người được thi hành án.
Trường hợp người phải thi hành án không thực hiện thì Chấp hành viên cưỡng chế buộc người đó nộp lại sổ đỏ để thi hành án. Nếu người thứ ba đang giữ sổ đỏ đó thì Chấp hành viên yêu cầu người thứ ba nộp lại sổ đỏ đang giữ, nếu người thứ ba không tự nguyện giao thì Chấp hành viên cưỡng chế buộc người đó giao sổ đỏ ra để thi hành án.
Ngoài ra, nếu trường hợp không nộp lại sổ đỏ nhưng có thể cấp lại thì Chấp hành viên yêu cầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền ra quyết định hủy sổ đỏ đó và cấp mới cho người được thi hành án.
Đối với giấy tờ không thể thu hồi và cũng không thể cấp lại được thì Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự ra quyết định trả đơn yêu cầu thi hành án và hướng dẫn đương sự khởi kiện yêu cầu Toà án giải quyết.
Bên cạnh đó, theo quy định tại khoản 7 Điều 87 Nghị định 43/ 2014/NĐ-CP, Chính phủ quy định trường hợp thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất mà người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất không giao nộp Giấy chứng nhận thì Văn phòng đăng ký đất đai có trách nhiệm báo cáo cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất quyết định hủy Giấy chứng nhận đã cấp; chỉnh lý hồ sơ địa chính theo quy định; lập danh sách Giấy chứng nhận đã bị hủy gửi Sở Tài nguyên và Môi trường, Tổng cục Quản lý đất đai để thông báo công khai trên trang thông tin điện tử
Như vậy, nếu người phải thi hành án không nộp lại sổ đỏ của mình để thi hành án thì sẽ bị cưỡng chế thi hành án, trong một số trường hợp người phải thi hành án không nộp sổ đỏ thì Chấp hành viên, Văn phòng đăng ký đất đai sẽ yêu cầu hủy sổ đỏ cũ, cấp lại sổ đỏ khác cho người được thi hành án.
Danh sách sổ đỏ bị hủy sẽ được thông báo công khai trên trang thông tin điện tử của Tổng cục Quản lý đất đai.
