Tuyển nghĩa vụ quân sự là việc Bộ Quốc phòng thực hiện việc kêu gọi công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ việc sơ tuyển để lên đường thực hiện nghĩa vụ.
Ngoài ra, còn đặc biệt khuyến khích công dân đăng ký nghĩa vụ quân sự. Vậy trường hợp người không đi học nhưng biết chữ có được đăng ký nghĩa vụ quân sự không?
1. Đối tượng đăng ký nghĩa vụ quân sự hiện nay
Công dân muốn tham gia nghĩa vụ quân sự căn cứ tại Điều 12 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 quy định đối tượng đăng ký nghĩa vụ quân sự như sau:
- Thứ nhất là công dân nam (có quốc tịch Việt Nam) đủ 17 tuổi trở lên.
- Thứ hai là công dân nữ quy định tại khoản 2 Điều 7 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 là công dân nữ trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự có ngành, nghề chuyên môn phù hợp yêu cầu của Quân đội nhân dân (có quốc tịch Việt Nam) đủ 18 tuổi trở lên.
Qua đó, công dân là người Việt Nam dù là nam hay nữ trong độ tuổi quy định như trên thì có thể đăng ký nghĩa vụ quân sự.
2. Đăng ký nghĩa vụ lần đầu ra sao?
Tháng một hằng năm, Chủ tịch UBND cấp xã, người đứng đầu hoặc người đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ chức báo cáo Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện danh sách công dân nam đủ 17 tuổi trong năm và công dân nam trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự chưa đăng ký nghĩa vụ quân sự.
Tháng tư hằng năm, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện ra lệnh gọi công dân quy định tại như trên để đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu.
Công dân đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu phải trực tiếp đăng ký tại cơ quan đăng ký nghĩa vụ quân sự quy định tại Điều 15 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015, cụ thể Ban Chỉ huy quân sự cấp xã thực hiện đăng ký nghĩa vụ quân sự cho công dân cư trú tại địa phương.
3. Tiêu chuẩn của công dân đăng ký nghĩa vụ quân sự
Theo Điều 4 Thông tư 148/2018/TT-BQP quy định tiêu chuẩn tuyển quân tham gia nghĩa vụ quân sự đối với công dân cần đáp ứng các tiêu chuẩn sau đây:
(1) Tuổi đời của công dân
- Công dân từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi, thông thường ngoài độ tuổi này thì công dân không được gọi nhập ngũ, trừ trường hợp công dân hoãn.
- Công dân nam được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo thì tuyển chọn và gọi nhập ngũ đến hết 27 tuổi.
(2) Tiêu chuẩn chính trị của công dân
- Thực hiện theo tiêu chuẩn của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng - Bộ trưởng Bộ Công an quy định tiêu chuẩn chính trị tuyển chọn công dân vào phục vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam.
- Đối với các cơ quan, đơn vị và vị trí trọng yếu cơ mật trong Quân đội; lực lượng Tiêu binh, Nghi lễ; lực lượng Vệ binh và Kiểm soát quân sự chuyên nghiệp thực hiện tuyển chọn theo quy định của Bộ Quốc phòng.
(3) Tiêu chuẩn sức khỏe của công dân
- Đối với các cơ quan, đơn vị, vị trí quy định tại điểm b khoản 2 Điều 4 Thông tư 148/2018/TT-BQP, thực hiện tuyển chọn bảo đảm tiêu chuẩn riêng theo quy định của Bộ Quốc phòng.
- Không gọi nhập ngũ vào Quân đội những công dân có sức khỏe loại 3 tật khúc xạ về mắt (cận thị 1,5 diop trở lên, viễn thị các mức độ); nghiện ma túy, nhiễm HlV, AIDS.
(4) Tiêu chuẩn văn hóa của công dân
- Tuyển chọn và gọi nhập ngũ những công dân có trình độ văn hóa lớp 8 trở lên, lấy từ cao xuống thấp. Những địa phương có khó khăn không đảm bảo đủ chỉ tiêu giao quân thì báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định được tuyển chọn số công dân có trình độ văn hóa lớp 7.
- Các xã thuộc vùng sâu, vùng xa, vùng điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật; đồng bào dân tộc thiểu số dưới 10.000 người thì được tuyển không quá 25% công dân có trình độ văn hóa cấp tiểu học, còn lại là trung học cơ sở trở lên.
Như vậy, trường hợp công dân không đủ yêu cầu về trình độ đào tạo văn hóa lớp 7 ở những khu vực đô thị hoặc cấp tiểu học, trung học trở lên ở vùng khó khăn thì sẽ không được đủ điều kiện để tham gia nghĩa vụ quân sự.
