Ngày nay, hầu hết các gia đình và các cửa hàng đều trang bị cho mình một hệ thống camera an ninh hoạt động 24/24 để bảo vệ hàng hóa, tài sản của mình tránh khỏi những điều không mong muốn.
Đây là một phương pháp phòng và chống trộm hiệu quả, tuy nhiên nhiều trường hợp người lắp camera an ninh lại lắp đặt máy quay không đúng quy định gây ảnh hưởng đến nhiều người lọt vào. Vậy việc lắp đặt camera an ninh thực hiện sao cho đúng?
1. Tìm hiểu rõ nhu cầu lắp đặt camera cho mục đích gì?
Camera quan sát hiện nay có rất nhiều loại và mẫu mã tùy vào từng mục đích của nhiều người, thông thường là để chống trộm và quan sát nhà cửa có xảy ra cháy nổ hay không.
Tuy nhiên, nếu người lắp đặt camera không vì mục đích an ninh mà để theo dõi hoạt động của hàng xóm hoặc người lọt vào camera thì sẽ vi phạm Điều 21 Hiến pháp 2013 như sau:
Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. Thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn.
Ngoài ra, tại Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015 cũng có quy định đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.
Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý, việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến bí mật gia đình phải được các thành viên gia đình đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác.
Như vậy, trường hợp lắp đặt camera an ninh nhằm mục đích bất chính sẽ vi phạm các điều trên. Theo đó người bị ảnh hưởng có thể kiện người lắp đặt camera ra tòa và yêu cầu bồi thường cũng như khắc phục và xóa bỏ các dữ liệu thu được.
2. Xác định khu vực và khoảng cách tới đối tượng quan sát
Một số trường hợp được lắp đặt camera an ninh quay người khác nhưng không được phép sử dụng hình ảnh, dữ liệu thu được đăng tải trên trang mạng xã hội hoặc dùng cho mục đích khác.
Như tại nhà trẻ, nhằm quản lý được các bé thì nhà trường sẽ lắp đặt camera trong phòng. Hay tại các cửa hàng tiện lợi, tiệm net, dãy nhà trọ và các hàng quán khác nhằm phục vụ nhu cầu an ninh với lượng người lớn thì không cần phải xin phép từng người nhưng khi sử dụng hình ảnh phải có sự đồng ý của chủ nhân hình ảnh.
Lưu ý: Từng khu vực đặt camera phải được đặt ở góc rộng và cao như tại các góc tường nhà hoặc cửa rào và chỉ trong phạm vi địa phận thuộc quyền sở hữu của mình.
3. Lựa chọn dịch vụ lắp đặt camera uy tín
Trong trường hợp người dân lựa chọn dịch vụ lắp đặt camera không uy tín có thể dẫn đến nhiều vấn đề phát sinh không mong muốn. Đơn cử như việc tư vấn camera mà người tư vấn không có chuyên môn sẽ giúp chủ nhà mua phải hàng giả hoặc không chất lượng.
Một vấn đề tiếp theo đó là việc tư vấn lắp đặt chọn vị trí không phù hợp sẽ dẫn đến ảnh hưởng đến những người sống xung quanh khu vực đó và chủ nhà gặp nhiều vấn đề phát sinh không mong muốn.
Đặc biệt nếu người lắp đặt có ý đồ bất chính như việc đánh cắp dữ liệu từ camera lắp đặt có thể bị lộ thông tin cá nhân và ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm của người bị đánh cắp.
4. Xử lý hành vi lắp đặt camera không đúng quy định
(1) Xử lý vi phạm hành chính
Theo khoản 3 Điều 100 Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô tuyến điện, người có hành vi:
Phạt tiền từ 50 triệu đồng - 70 triệu đồng đối với tổ chức chủ động lưu trữ, truyền đưa thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của tổ chức và danh dự, nhân phẩm của cá nhân.
Lưu ý: Cá nhân vi phạm quy định trên mức tiền phạt sẽ giảm ½ so với tổ chức.
(2) Xử lý dân sự
Về quyền nhân thân được bảo vệ theo Điều 34 Bộ luật Dân sự 2015, cá nhân có quyền yêu cầu tòa án bác bỏ thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm và uy tín của mình.
Ngoài ra, cá nhân bị thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự nhân phẩm, uy tín còn có quyền yêu cầu người đưa ra thông tin xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường thiệt hại.
(3) Truy cứu trách nhiệm hình sự
Nếu hành vi lắp camera của nhà hàng xóm quay sang nhà bạn rồi phát tán hình ảnh, video của gia đình bạn lên mạng xã hội ở chế độ công khai với lời lẽ chế giễu đã xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của bạn thì có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Làm nhục người khác theo Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bởi Bộ luật Hình sự 2017).
Phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10 triệu đồng - 30 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
Phạt tù từ 03 tháng - 02 năm thuộc một trong các trường hợp:
- Phạm tội 02 lần trở lên.
- Đối với 02 người trở lên.
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn.
- Đối với người đang thi hành công vụ.
- Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình.
- Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội.
- Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.
Phạt tù từ 02 năm - 05 năm phạm tội thuộc một trong các trường hợp:
- Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.
- Làm nạn nhân tự sát.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm - 05 năm.
Như vậy, người dân muốn lắp đặt camera an ninh cho nhà của mình để chống trộm thì cần lưu ý một số vấn đề pháp lý vừa nêu. Khi lựa chọn dịch vụ lắp đặt camera thì cần lựa chọn những cơ sở lớn có uy tín và nhờ họ hướng dẫn cách lắp đặt một cách đảm bảo việc sử dụng hiệu quả vừa không gây ảnh hưởng đến hàng xóm xung quanh và người đi đường.
