Vừa qua, vụ việc học sinh lớp 8 bị đánh dẫn tới chết não (tổn hại 99%) và bị can là thiếu niên 2k8 (16 tuổi). Vậy, giả sử thiếu niên này chưa đủ 16 tuổi theo pháp luật thì bị xử lý như thế nào?
Vụ học sinh lớp 8 bị đánh dẫn đến chết não
Được biết, vụ việc xảy ra ngày 17/3/2024, do mâu thuẫn lúc chơi bóng rổ của 2 học sinh (lớp 6 và lớp 8), khi đó học sinh lớp 6 đã bị đánh và nhờ anh ruột (thiếu niên 2k8) đến để giải quyết.
Sau đó, thiếu niên 2k8 đã có hành vi hành hung nạn nhân (học sinh lớp 8). Lúc này, nạn nhân có biểu hiện choáng, tái mặt và được bố nghi phạm cùng người dân đưa đến Bệnh viện 108 để điều trị và được xác định là bị chấn thương sọ não nặng, hôn mê, tiên lượng tử vong cao.
Đến ngày 26/03/2024, nạn nhân được gia đình chuyển về Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ và đang được điều trị tích cực. Chiều cùng ngày, Trung tâm pháp y Hà Nội đã kết luận tỷ lệ tổn hại sức khỏe của nạn nhân là 99%.
Vậy, giả sử thiếu niên 2k8 chưa đủ 16 tuổi theo pháp luật thì bị xử lý thế nào?
(1) Xác định tuổi “từ đủ 16 tuổi” theo pháp luật như thế nào?
Căn cứ theo khoản 2 Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự như sau:
- Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm.
- Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật Hình sự 2015.
Đồng thời, theo quy định tại Điều 20_Bộ luật dân sự 2015 quy định về Người thành niên
1. Người thành niên là người từ đủ mười tám tuổi trở lên.
Theo đó từ đủ X tuổi được hiểu là từ ngày sinh nhật thứ X của người ấy.
Ví dụ: Nguyễn Văn A sinh ngày 17/3/2008 thì ngày 17/3/2024 sẽ được xem là đủ 16 tuổi, và từ đủ 16 tuổi xác định từ ngày 17/3/2024.
Vậy nếu tính đến ngày 17/3/2024 mà thiếu niên 2k8 này chưa đủ 16 tuổi thì sẽ thuộc người nhóm đối tượng “Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi” và sẽ chỉ chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Xem bài viết liên quan: Cục Trẻ em lên tiếng vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chết não và mức hỗ trợư
Vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chết não: Nghi phạm có bị truy cứu tội danh giết người không?
(2) Người thực hiện hành vi đánh chết người là tội phạm gì?
Căn cứ tại khoản 1 Điều 9 của Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi khoản 2 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 về phân loại tội phạm như sau:
- Tội phạm ít nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội không lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 03 năm;
- Tội phạm nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 03-07 năm tù;
- Tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội rất lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 07-15 năm tù;
- Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội đặc biệt lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 15-20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.
Về hành vi đánh chết người còn phụ thuộc vào kết luận của cơ quan có thẩm quyền để xác định hành vi này cấu thành Tội Giết người (Điều 123) hay Tội Cố ý gây thương tích (Điều 134), thế nhưng dù Tội nào thì đối tượng cũng sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng theo khoản 2 Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017.
Như vậy, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành vi giết người hoặc cố ý gây thương tích đều sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự trong mọi trường hợp.
(3) Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thì chịu TNHS như thế nào?
Căn cứ tại Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015 quy định Tội giết người có các khung hình phạt sau:
- Khung 01: Phạt tù từ 12 - 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình nếu giết người thuộc một trong các trường hợp:
+ Giết 02 người trở lên;
+ Giết người dưới 16 tuổi;
+ Giết phụ nữ mà biết là có thai…
+ Giết người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân;
+ Giết ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình;
+ Giết người mà liền trước đó hoặc ngay sau đó lại thực hiện một tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;
+ Để thực hiện hoặc che giấu tội phạm khác;
+ Để lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân;
+ Thực hiện tội phạm một cách man rợ;
+ Bằng cách lợi dụng nghề nghiệp;
+ Bằng phương pháp có khả năng làm chết nhiều người;
+ Thuê giết người hoặc giết người thuê;
+ Có tính chất côn đồ;
+ Có tổ chức;
+ Tái phạm nguy hiểm;
+ Vì động cơ đê hèn.
- Khung 02: Phạt tù từ 07 - 15 năm trong trường hợp giết người thông thường không có tình tiết định khung tăng nặng nêu trên.
Song, tại khoản 2 Điều 101 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về mức phạt tù có thời hạn áp dụng đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi như sau:
- Nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 12 năm tù;
- Nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá một phần hai mức phạt tù mà điều luật quy định.
=> Do đó, mức phạt với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội giết người:
- Nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình: Cao nhất là 12 năm tù;
- Nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù có thời hạn: Cao nhất là 1/2 mức phạt mà điều luật quy định.
Và Tội Cố ý gây thương tích cũng tương tự.
Như vậy, mức phạt tù với những đối tượng này sẽ thấp hơn so với mức phạt quy định tại điều luật.
Xem bài viết liên quan: Cục Trẻ em lên tiếng vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chết não và mức hỗ trợ
Vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chết não: Nghi phạm có bị truy cứu tội danh giết người không?
