Đối với môi giới nhà đất, pháp luật Việt Nam không quy định cụ thể về khái niệm nhưng có thể hiểu như sau:
Môi giới nhà đất là cá nhân hoặc tổ chức trung gian giữa người bán và người mua bất động sản nhằm mục đích kết nối những người bán nhà đất hoặc cho thuê với những người có nhu cầu thuê hoặc mua nhà đất và ngược lại. Khi giao dịch giữa hai bên thành công, người môi giới sẽ nhận được phí môi giới.
Phí môi giới là khoản tiền mà khách hàng trả cho người môi giới để thực hiện các dịch vụ liên quan đến giao dịch bất động sản như mua bán, cho thuê.
Phí môi giới mà người môi giới được nhận sau mỗi giao dịch thành công bao gồm: thù lao và hoa hồng môi giới bất động sản.
Cụ thể thù lao môi giới theo quy định tại Điều 64 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 được quy định như sau
- Doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản được hưởng tiền thù lao môi giới từ khách hàng không phụ thuộc vào kết quả giao dịch mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, cho thuê mua bất động sản giữa khách hàng và người thứ ba.
- Mức thù lao môi giới bất động sản do các bên thỏa thuận trong hợp đồng không phụ thuộc vào giá của giao dịch được môi giới.
Còn đối với mức hoa hồng trong môi giới, căn cứ theo Điều 65 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 như sau:
- Doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản được hưởng hoa hồng môi giới khi khách hàng ký hợp đồng mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, cho thuê mua bất động sản.
- Mức hoa hồng môi giới bất động sản do các bên thỏa thuận trong hợp đồng.
(2) Người bán hay người mua, ai sẽ trả phí môi giới nhà đất?
Hiện nay, pháp luật hiện hành không quy định cụ thể ai sẽ là người trả phí môi giới khi thực hiện giao dịch. Do đó, việc ai trả phí môi giới bất động sản phụ thuộc vào sự thoả thuận giữa các bên trong giao dịch.
Cả hai bên trong hợp đồng có thể cùng nhau thống nhất về việc ai sẽ chịu trách nhiệm trả phí môi giới, đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong giao dịch.
Theo thực tế, sẽ có hai cách như sau:
- Cả người bán và người mua thống nhất cùng nhau trả tiền phí môi giới và được ghi trong hợp đồng, mỗi bên chịu một phần chi phí để đảm bảo tính công bằng và đôi bên cùng có lợi. Các bên có thể tự thỏa thuận về tỷ lệ trả phí môi giới (50/50 hoặc theo tỷ lệ khác)
- Người bán hoặc người mua sẽ tự chi trả toàn bộ phí môi giới:
Người bán muốn bán hoặc cho thuê bất động sản nên thuê môi giới để giúp họ tìm kiếm khách hàng, thì phía chủ nhà hoặc chủ đầu tư trả phí hoa hồng.
Trong một số trường hợp, người mua có thể tự tìm môi giới để tìm kiếm bất động sản phù hợp với nhu cầu của mình như mua hoặc thuê bất động sản và chịu trách nhiệm trả phí cho dịch vụ này.
Xem và tải Mẫu hợp đồng môi giới bất động sản:https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/danluatfile/2024/05/24/hop-dong-moi-gioi-nha-dat.doc
Tham khảo Điều kiện của tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản:
(3) Điều kiện của tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản
Hiện nay, điều kiện để tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản được quy định tại Điều 62 Luật Kinh doanh bất động sản 2014 như sau:
- Tổ chức, cá nhân môi giới bất động sản phải thành lập doanh nghiệp và có tối thiểu 02 người có chứng chỉ.
- Cá nhân có quyền kinh doanh môi giới bất động sản độc lập nhưng phải có chứng chỉ hành nghề và đăng ký nộp thuế.
- Tổ chức, cá nhân kinh doanh môi giới bất động sản không được đồng thời vừa là môi giới vừa là một bên thực hiện hợp đồng.
Tuy nhiên, đối với Điều 61 Luật kinh doanh bất động sản năm 2023, điều kiện của tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản đã được sửa đổi như sau:
Tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản phải thành lập doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản theo quy định tại khoản 5 Điều 9 của Luật kinh doanh bất động sản năm 2023 và phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
- Phải có quy chế hoạt động dịch vụ môi giới bất động sản.
- Phải có cơ sở vật chất, kỹ thuật đáp ứng yêu cầu hoạt động theo quy định của Chính phủ.
- Có tối thiểu 01 cá nhân có chứng chỉ môi giới bất động sản.
- Trước khi hoạt động kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản gửi thông tin về doanh nghiệp đến cơ quan quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản cấp tỉnh nơi thành lập doanh nghiệp để được đăng tải trên hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản theo quy định của Luật kinh doanh bất động sản năm 2023,
Cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
- Có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản.
- Phải hành nghề trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản.
Như vậy, tổ chức cá nhân muốn kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật.
Tóm lại, pháp luật hiện hành không quy định cụ thể người bán hay người mua, ai sẽ là người có nghĩa vụ trả phí môi giới cho bên môi giới mà cho phép các bên tự mình thỏa thuận với nhau hoặc theo nhu cầu và tình hình cụ thể của mỗi giao dịch.
