Theo quy định hiện hành khi nhà nước thực hiện thu hồi quyền sử dụng đất để thực hiện dự án mục đích quốc phòng - an ninh và kinh tế của địa phương thì sẽ hỗ trợ bồi thường tái định cư.
Bên cạnh việc bồi thường hỗ trợ tái định cư đối với người có đất bị thu hồi. Vậy ngoài khoản hỗ trợ này Nhà nước còn hỗ trợ thêm những chi phí nào khi thu hồi đất?
1. Bồi thường việc thiệt hại khi ngừng kinh doanh
Theo Điều 88 Luật Đất đai 2013 quy định người có đất sẽ được bồi thường thiệt hại về tài sản, ngừng sản xuất, kinh doanh khi Nhà nước thu hồi đất như sau:
- Khi Nhà nước thu hồi đất mà chủ sở hữu tài sản hợp pháp gắn liền với đất bị thiệt hại về tài sản thì được bồi thường.
- Khi Nhà nước thu hồi đất mà tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài phải ngừng sản xuất, kinh doanh mà có thiệt hại thì được bồi thường thiệt hại.
2. Bồi thường thiệt hại về nhà, công trình xây dựng
Người dân sẽ được bồi thường thiệt hại về nhà, công trình xây dựng trên đất khi Nhà nước thu hồi đất căn cứ Điều 89 Luật Đất đai 2013 như sau:
(1) Đối với Nhà ở, công trình phục vụ sinh hoạt
Đối với nhà ở, công trình phục vụ sinh hoạt gắn liền với đất của hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài khi Nhà nước thu hồi đất phải tháo dỡ toàn bộ hoặc một phần.
Mà phần còn lại không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định của pháp luật thì chủ sở hữu nhà ở, công trình đó được bồi thường bằng giá trị xây dựng mới của nhà ở, công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương.
Trường hợp phần còn lại của nhà ở, công trình vẫn bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định của pháp luật thì bồi thường theo thiệt hại thực tế.
(2) Đối với nhà, công trình xây dựng khác
Đối với nhà, công trình xây dựng khác gắn liền với đất không thuộc trường hợp quy định tại mục (1), khi Nhà nước thu hồi đất mà bị tháo dỡ toàn bộ hoặc một phần mà phần còn lại không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định của pháp luật thì được bồi thường thiệt hại theo quy định của Chính phủ.
(3) Đối với công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội
Đối với công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội gắn liền với đất đang sử dụng không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 89 Luật Đất đai 2013 thì mức bồi thường tính bằng giá trị xây dựng mới của công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương theo quy định của pháp luật chuyên ngành.
3. Bồi thường đối với cây trồng, vật nuôi
Trường mà người có đất có chăn, nuôi động vật trên đất và cây trồng thuộc diện đất phải thu hồi của Nhà nước thì căn cứ Điều 90 Luật Đất đai 2013 người dân sẽ được bồi thường:
(1) Khi Nhà nước thu hồi đất mà gây thiệt hại đối với cây trồng thì việc bồi thường thực hiện theo quy định sau đây:
Đối với cây hàng năm, mức bồi thường được tính bằng giá trị sản lượng của vụ thu hoạch. Giá trị sản lượng của vụ thu hoạch được tính theo năng suất của vụ cao nhất trong 03 năm trước liền kề của cây trồng chính tại địa phương và giá trung bình tại thời điểm thu hồi đất.
Đối với cây lâu năm, mức bồi thường được tính bằng giá trị hiện có của vườn cây theo giá ở địa phương tại thời điểm thu hồi đất mà không bao gồm giá trị quyền sử dụng đất.
Đối với cây trồng chưa thu hoạch nhưng có thể di chuyển đến địa điểm khác thì được bồi thường chi phí di chuyển và thiệt hại thực tế do phải di chuyển, phải trồng lại.
Đối với cây rừng trồng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, cây rừng tự nhiên giao cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trồng, quản lý, chăm sóc, bảo vệ thì bồi thường theo giá trị thiệt hại thực tế của vườn cây; tiền bồi thường được phân chia cho người quản lý, chăm sóc, bảo vệ theo quy định của pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng.
(2) Khi Nhà nước thu hồi đất mà gây thiệt hại đối với vật nuôi là thủy sản thì việc bồi thường thực hiện theo quy định sau đây:
Đối với vật nuôi là thủy sản mà tại thời điểm thu hồi đất đã đến thời kỳ thu hoạch thì không phải bồi thường.
Đối với vật nuôi là thủy sản mà tại thời điểm thu hồi đất chưa đến thời kỳ thu hoạch thì được bồi thường thiệt hại thực tế do phải thu hoạch sớm; trường hợp có thể di chuyển được thì được bồi thường chi phí di chuyển và thiệt hại do di chuyển gây ra; mức bồi thường cụ thể do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định.
4. Bồi thường chi phí di chuyển
Theo Điều 91 Luật Đất đai 2013 thì người có đất bị thu hồi mà khi thực hiện di chuyển chỗ ở sẽ được Bồi thường chi phí di chuyển khi Nhà nước thu hồi đất như sau:
Khi Nhà nước thu hồi đất mà phải di chuyển tài sản thì được Nhà nước bồi thường chi phí để tháo dỡ, di chuyển, lắp đặt.
Trường hợp phải di chuyển hệ thống máy móc, dây chuyền sản xuất còn được bồi thường đối với thiệt hại khi tháo dỡ, vận chuyển, lắp đặt. UBND cấp tỉnh quy định mức bồi thường
Như vậy, nếu người dân có đất bị thu hồi thì không những được Nhà nước hỗ trợ chi phí bồi thường tái định cư đối với quyền sử dụng đất mà còn được hỗ trợ chi phí khác như phí di chuyển, bồi thường cây trồng, vật nuôi, bồi thường công trình, nhà ở và bồi thường việc tạm ngừng kinh doanh.
