Nên cho Sinh viên photo tài liệu, giáo trình?

Dạo gần đây, khi về quê nghỉ Tết (quê mình khá nghèo), nghe được câu chuyện của mấy em học sinh cuối cấp 3 làm mình suy nghĩ rất nhiều. Giờ đây cuối cấp các em không còn hỏi nhau “Mày có thi đậu được trường A, B, C không?” nữa, các em hỏi nhau “Mày có tiền mua sách không mà đòi đi học?”.

Thì ra điều này bắt nguồn từ câu chuyện “01 sinh viên bị Nhà trường đình chỉ học chỉ vì đưa tài liệu photo giáo trình vào trường”. Mình cũng từng trải qua thời sinh viên nên mình hiểu điều mà các em ấy lo lắng. Vì vậy mình lập topic này mong lấy ý kiến mọi người về việc: Nên cho phép sinh viên được photo tài liệu, giáo trình.

Hiện nay,  sinh viên photo giáo trình, tài liệu đã công bố  được một số trường đại học mặc định là không thuộc trường hợp quy định  tại Điều 25 Luật sở hữu trí tuệ  nên đây là hành vi vi phạm pháp luật. Mà đơn giản theo mình nghĩ lý lẽ  đưa ra là: giá thành photocopy tác phẩm sẽ rẻ hơn giá mua tác phẩm, cho nên chắc chắn nhiều người sẽ lựa chọn hình thức photocopy tác phẩm hơn là mua tác phẩm, và điều này thì sẽ gây phương hại đến các quyền của tác giả, chủ sở hữu tác phẩm trong việc khai thác quyền tài sản của mình.

Nhưng làm sao để phân biệt được hành vi photo của sinh viên đó là không phục vụ cho mục đích nghiên cứu khoa học? Nhà trường muốn cấm, muốn phạt thì nghĩa vụ chứng minh vi phạm thuộc về nhà trường - Không thuộc về sinh viên.

Tuy nhiên, nói đi cũng phải nói lại, mặc dù mục đích của việc Bảo vệ quyền của tác giả là như trên nhưng điều này cũng phải  nhằm đảm bảo sự cân bằng với lợi ích của xã hội; nhất là với đối tượng học sinh - sinh viên. Lý do thì theo mình chỉ đơn giản thế này thôi:

- Thứ nhất, đối với sinh viên, nhiệm vụ chính là đi học, muốn phục vụ việc học thì sách vở, giáo trình là công cụ căn bản và quan trọng nhất – tức nhu cầu là vô cùng chính đáng và vô hạn. Tuy nhiên, túi tiền sinh viên nói chung thì lại có giới hạn, dẫn đến việc không cho các em photocopy chính là đang gây cản trở cho nhu cầu chính đáng đó.

- Thứ hai, mục đích sinh viên photocopy tài liệu quá rõ ràng là  không mang yếu tố thương mại, phục vụ mục đích sinh lời ở đây.

- Cuối cùng nếu như nói ảnh hưởng đến quyền tác giả thì mình đặt ra câu hỏi là: Tại sao nhà nước có thể đầu tư hàng nghìn tỷ đồng vào những công trình khác mà không thể hỗ trợ  tác giả để cho các em sinh viên – những chủ nhân tương lai của đất nước có được phương tiện học tập tốt hơn.

Các bạn sinh viên cho mình ý kiến về vấn đề trên nhé! Ai đồng ý thì cho 1 vote nào?

Nói như bạn thì đúng là việc sinh viên sử dụng giáo trình photo không có lỗi và không vi phạm quyền tác giả nếu không nhằm mục đích kinh doanh. Đâu biết được đấy, chẳng hạn nói đi photo mình dùng nhưng thực tế photo nhiều bán rẻ cho bạn của mình, một người có giáo trình gốc còn cả đám bạn được nhờ vì photo, Do đó điều này về môi phía đều có quan điểm đúng và bảo vệ lợi ích của mình, do đó thường thì một số trường mắt nhắm mắt mở cho qua, còn một số nơi bắt buộc phải sử dụng giáo trình in

Về quan điểm cá nhân, việc sử dụng sách giáo trình in một phần là để được lâu và sử dụng được lâu dài, việc đọc dễ dàng, còn việc photo đôi khi làm hư hỏng mực và giấy chất lượng kém đẫn đến việc sử dụng không đảm bảo. Do đó sử dụng giáo trình in vẫn phần nào đảm bảo về chất và lượng cho chính người mua. Tuy nhiên thì cũng không nên khắt khe quá trong việc áp đặt việc mua bán và sử dụng giáo trình in bắt buộc.

Cảm ơn những thông tin mà bạn đã chia sẻ. Theo quan điểm cá nhân của mình thì không nên cho phép photo tài liệu học tập. Thứ nhất, điều hiển nhiên chính là việc photo đã xâm phạm quyền tác giả, những người bỏ chất xám xây dựng nên giáo trình học tập cho sinh viên. Thứ hai, những sinh viên có thể lựa chọn mua sách từ anh chị khóa trên hoặc mượn sách trên thư viện để học. Không nên viện lý do không có tài chính để vi phạm quyền tác giả.

Sinh viên là đối tượng nghèo (đa phần không tạo ra thu nhập hoặc tạo ra thì cũng không đủ phục vụ việc học tập - chủ yếu tiền học và sinh hoạt do gia đình chu cấp) không có tiền để mua giáo trình, sách gốc thì pho to tài liệu để phục vụ nghiên cứu cũng không thể nói là vi phạm bản quyền được.

Việc bảo vệ bản quyền như thế này là quá cứng nhắc, gây ảnh hưởng cho việc nghiên cứu học tập của sinh viên, tăng gánh nặng chi phí cho phụ huynh, dễ dẫn đến tình trạng sinh viên bỏ học vì không đủ tiền mua giáo trình, sách gốc (đặc biệt là các sinh viên chuyên ngành Luật thì lượng tài liệu nhiều kinh khủng).

Đối với một vài trường hiện nay mình biết, họ có thư viện riêng trong tường do tiền của sinh viên đóng góp hằng năm. Tại thư viện mua các giáo trình chính gốc sau đó cho mỗi đợt sinh viên học mượn, vừa tránh tình trạng sinh viên hạn chế photo giáo trình mà còn có được một lượng sách khá lớn tại thư viện cho nhiều thế hệ sau sử dụng. Vì hiện nay đăng ký môn học đa số theo tín chỉ, mỗi môn có thể mở trong 2 kỳ học, chia nhỏ lượng sinh viên học một môn tại cùng thời điểm để có thể cung cấp đủ giáo trình cho sinh viên, đồng thời hợp thức chuyện tôn trọng bản quyền của tác giả giáo trình.

Theo ý kiến của mình thì nhà trường nên tạo điều kiện, để sách ở thư viện cho sinh viên mượn, hết kì nào thì trả hết sách mới được mượn kì tiếp theo. Nếu làm mất/rách/hỏng thì mua sách mới hoặc đền tiền. Sinh viên tâm đắc cuốn nào hay hoặc phục vụ công việc tương lai thì mới mua.

Theo mình, hoạt động photo tài liệu giáo trình là một hành vi được coi là vi phạm về sở hữu trí tuệ đang ngang nhiên tồn tại, thậm chí còn ngày một phát triển. Hành động này có thể tạo ra một khoản thu nhập lớn cho các quán photocopy nhưng thu nhập cho nhà nghiên cứu, giảm viên tham gia biên soạn, hiệu chỉnh sản xuất lại gần như ở con số 0, thậm chí còn làm lãng phí tâm huyết và yêu nghề của các tác giả. Bởi vậy, việc cho sinh viên photocopy tài liệu, giáo trình học tập là không đúng. Đây là một hình thức tiếp tay cho việc vi phạm bản quyền tác giả nếu sử dụng vào mục đích lợi nhuận. Tuy nhiên, với các trường hợp photocopy để phục vụ công việc nghiên cứu học tập vẫn được pháp luật cho phép.

Vấn đề này không phải là mới nhưng phải nhìn nhận rằng hành vi của nhà trường trong việc này không hoàn toàn chính xác. Luật Sở hữu trí tuệ có nêu rõ trường hợp được sao chép tài liệu cho bản thân nhằm mục đích học tập, nghiên cứu mà không cần xin phép tác giả. Vì vậy, khi sinh viên tự photo giáo trình để học thì không có gì là sai cả. Do đó, sinh viên có thể trực tiếp trao đổi với nhà trường về căn cứ, lý do mà nhà trường đang áp dụng để xử lý là đâu nhằm thỏa mãn yêu cầu của các bên.