Chiến tranh đã qua đi nhưng hậu quả của nó vẫn còn tồn tại cho đến ngày hôm nay. Nhà nước ta đã có những chính sách hỗ trợ nạn nhân do hậu quả của chiến tranh để lại. Vậy cụ thể, nạn nhân chất độc màu da cam sẽ được hưởng những chế độ gì?
Chất độc màu da cam là gì? Những bệnh nào được hưởng chế độ chất độc màu da cam?
1) Chất độc màu da cam là gì?
Chất độc màu da cam là một chất lỏng màu nâu đỏ hay màu nâu, không tan trong nước, tan trong dầu diezen và các dung môi hữu cơ, có tỷ trong riêng ở 25°C là 1,28 kg/lít. Thành phần gồm 50% chất diệt cỏ 2,4 - D và 50% chất diệt cỏ 2,4,5 - T.
Để dễ nhận biết và phân biệt các loại chất độc, quân đội Mỹ dùng sơn với màu sắc khác nhau sơn thành những vạch sơn trên các phương tiện chứa các chất độc này. Thùng phi chứa hỗn hợp 2,4 – D và 2,4,5 – T được sơn vạch màu da cam, từ đây có tên gọi là chất da cam.
2) Những bệnh nào được hưởng chế độ chất độc màu da cam?
Danh mục những bệnh được hưởng chế độ chất độc màu da cam được quy định tại Phụ lục V Nghị định 131/2021/NĐ-CP như sau:
Về bệnh, dị dạng, dị tật có liên quan đến phơi nhiễm với chất độc hóa học bao gồm:
- Ung thư phần mềm (Soft tissue sarcoma).
- U lympho không Hodgkin (Non - Hodgkin’s lymphoma).
- U lympho Hodgkin (Hodgkin’s disease).
- Ung thư phế quản - phổi (Lung and Bronchus cancer).
- Ung thư khí quản (Trachea cancer).
- Ung thư thanh quản (Larynx cancer).
- Ung thư tiền liệt tuyến (Prostate cancer).
- Ung thư gan nguyên phát (Primary liver cancers).
- Bệnh đa u tủy xương ác tính (Kahler’s disease).
- Bệnh thần kinh ngoại biên cấp tính hoặc bán cấp tính (Acute, subacute peripheral neuropathy).
- Bệnh trứng cá do clo (Chloracne).
- Bệnh đái tháo đường type 2 (Type 2 Diabetes).
- Bệnh Porphyrin xuất hiện chậm (Porphyria cutanea tarda).
- Bất thường sinh sản (Unusual birth): Vô sinh.
- Các rối loạn tâm thần (Mental disorders): Quy định cụ thể tại Phần II Phụ lục này.
- Các dị dạng, dị tật bẩm sinh: Quy định cụ thể tại Phần III Phụ lục này.
- Tật gai sống chẻ đôi (Spina Bifida).
Xem đầy đủ danh mục tại đây: https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/danluatfile/2024/04/19/danh-muc-benh-chat-doc-mau-da-cam.doc
Điều kiện được hưởng các chế độ ưu đãi chất độc màu da cam
Theo Điều 29 Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng 2020 quy định về các điều kiện và tiêu chuẩn được hưởng các chế độ ưu đãi chất độc màu da cam như sau:
Người đã công tác, chiến đấu, phục vụ chiến đấu trong khoảng thời gian từ ngày 01 tháng 8 năm 1961 đến ngày 30 tháng 4 năm 1975 tại vùng mà quân đội Mỹ đã sử dụng chất độc hóa học ở chiến trường B, C, K và một số địa danh thuộc huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị bị nhiễm chất độc hóa học dẫn đến một trong các trường hợp sau thì được cơ quan có thẩm quyền cấp “Giấy chứng nhận người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học”:
+ Mắc bệnh có liên quan đến phơi nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 21% trở lên;
+ Vô sinh;
+ Sinh con dị dạng, dị tật.
Như vậy, người bị nhiễm chất độc màu da cam đáp ứng đủ các điều kiện về thời gian, nơi công tác, phục vụ, chiến đấu và mắc các bệnh thuộc Danh mục như đã đề cập ở trên, có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 21% trở lên sẽ được hưởng chế độ chất độc màu da cam.
Nạn nhân chất độc màu da cam được hưởng những chế độ gì?
Theo Điều 30 Pháp lệnh ưu đãi người có công với Cách mạng 2020 thì người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc màu da cam được hưởng chế độ sau:
1) Trợ cấp hằng tháng
- Người mắc bệnh có liên quan đến phơi nhiễm chất độc hóa học được hưởng trợ cấp hằng tháng căn cứ vào tỷ lệ tổn thương cơ thể theo các mức từ 21% đến 40%, từ 41% đến 60%, từ 61% đến 80% hoặc từ 81% trở lên.
- Người bị vô sinh hoặc sinh con dị dạng, dị tật mà không mắc bệnh hoặc mắc bệnh có liên quan đến phơi nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ tổn thương cơ thể dưới 61% thì được hưởng trợ cấp hằng tháng như người có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 41% đến 60%.
Trường hợp mắc bệnh có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên thì được hưởng trợ cấp hằng tháng tương ứng với tỷ lệ tổn thương cơ thể theo mức từ 61% đến 80% hoặc từ 81% trở lên.
- Bệnh binh mắc thêm bệnh có liên quan đến phơi nhiễm chất độc hóa học do nhiễm chất độc hóa học được khám giám định tổng hợp để hưởng trợ cấp hằng tháng tương ứng với tỷ lệ tổn thương cơ thể.
- Bệnh binh bị vô sinh hoặc sinh con dị dạng, dị tật được hưởng trợ cấp hằng tháng đối với bệnh binh và trợ cấp hằng tháng đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 41% - 60%.
- Bệnh binh mắc thêm bệnh có liên quan đến phơi nhiễm chất độc hóa học do nhiễm chất độc hóa học và bị vô sinh hoặc sinh con dị dạng, dị tật được chọn hưởng trợ cấp hằng tháng tương ứng với tỷ lệ tổn thương cơ thể hoặc hưởng trợ cấp hằng tháng đối với bệnh binh và trợ cấp hằng tháng đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 41% - 60%.
2) Phụ cấp hằng tháng
Phụ cấp hằng tháng đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 81% trở lên.
3) Trợ cấp người phục vụ
Trợ cấp người phục vụ đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 81% trở lên sống ở gia đình.
4) Bảo hiểm y tế
5) Điều dưỡng phục hồi sức khỏe
Điều dưỡng phục hồi sức khoẻ hai năm một lần; trường hợp có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 81% trở lên được điều dưỡng phục hồi sức khỏe hằng năm.
6) Chế độ ưu đãi
- Cấp phương tiện trợ giúp, dụng cụ chỉnh hình, phương tiện, thiết bị phục hồi chức năng cần thiết theo chỉ định của cơ sở chỉnh hình, phục hồi chức năng thuộc ngành lao động - thương binh và xã hội hoặc của bệnh viện tuyến tỉnh trở lên;
- Hỗ trợ cải thiện nhà ở căn cứ vào công lao, hoàn cảnh của từng người hoặc khi có khó khăn về nhà ở;
- Miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất khi được Nhà nước giao đất ở, chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở, công nhận quyền sử dụng đất ở, khi được mua nhà ở thuộc sở hữu của Nhà nước;
- Ưu tiên giao hoặc thuê đất, mặt nước, mặt nước biển; ưu tiên giao khoán bảo vệ và phát triển rừng;
- Vay vốn ưu đãi để sản xuất, kinh doanh;
- Miễn hoặc giảm thuế theo quy định của pháp luật.
Như vậy, nạn nhân chất độc màu da cam theo quy định sẽ được hưởng những chế độ như trên.
