Nhà ở xã hội là một trong những bất động sản được nhiều người quan tâm, đặc biệt là những người có thu nhập thấp và sinh sống tại các khu vực khó có thể mua nhà.
Chính sách nhà ở xã hội giúp tạo nên sự công bằng và nhân văn giúp cho phần lớn người dân thu nhập thấp sẽ có nhà ở. Vậy những ai là đối tượng được phép mua nhà ở xã hội, cần đáp ứng những điều kiện gì?
1. 10 đối tượng được mua nhà ở xã hội
Những đối tượng được quy định tại Điều 49 Luật Nhà ở 2014 là những đối tượng được nhà nước quy định hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội bao gồm:
(1) Người có công với cách mạng theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng.
(2) Hộ gia đình nghèo và cận nghèo tại khu vực nông thôn.
(3) Hộ gia đình tại khu vực nông thôn thuộc vùng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu.
(4) Người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị.
(5) NLĐ đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp.
(6) Sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc CAND và QĐND.
(7) Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức.
(8) Các đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ theo quy định tại khoản 5 Điều 81 Luật Nhà ở 2014.
(9) Học sinh, sinh viên các học viện, trường đại học, cao đẳng, dạy nghề; học sinh trường dân tộc nội trú công lập được sử dụng nhà ở trong thời gian học tập.
(10) Hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở.
2. Điều kiện để được mua nhà ở xã hội
Người thuộc đối tượng được mua nhà ở xã hội cần đáp ứng các điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội tại Điều 51 Luật Nhà ở 2014 như sau:
* Đối tượng chỉ được thuê nhà ở xã hội:
Người có công với cách mạng phải là người chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình, chưa được mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội, chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở, đất ở dưới mọi hình thức tại nơi sinh sống, học tập
Hoặc có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng diện tích nhà ở bình quân đầu người trong hộ gia đình thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu do Chính phủ quy định theo từng thời kỳ và từng khu vực.
Đồng thời, phải có đăng ký thường trú tại tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có nhà ở xã hội; trường hợp không có đăng ký thường trú thì phải có đăng ký tạm trú từ một năm trở lên tại tỉnh, thành phố này.
Đối với đối tượng (4), (5), (6) và (7) thì phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập thường xuyên theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân.
Trường hợp là hộ nghèo, cận nghèo thì phải thuộc diện nghèo, cận nghèo theo quy định của Thủ tướng Chính phủ. Đối với đối tượng (1), (8), (9) và (10) thì không yêu cầu phải đáp ứng điều kiện về thu nhập theo quy định tại điểm này.
* Đối tượng được xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở và giao đất ở có miễn, giảm tiền sử dụng đất:
Đối với trường hợp quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 50 Luật Nhà ở 2014 thì phải đáp ứng điều kiện theo quy định tại quyết định phê duyệt chương trình mục tiêu về nhà ở tương ứng của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
* Hỗ trợ cho vay vốn ưu đãi của Nhà nước thông qua Ngân hàng chính sách xã hội
Đối với trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 50 Luật Nhà ở 2014 thì phải đáp ứng điều kiện về nhà ở, cư trú theo quy định sau đây:
- Có đất ở nhưng chưa có nhà ở hoặc có nhà ở nhưng nhà ở bị hư hỏng, dột nát.
- Có đăng ký thường trú tại địa phương nơi có đất ở, nhà ở cần phải xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa.
3. Thời gian được chuyển nhượng, mua bán nhà ở xã hội
Theo Điều 62 Luật Nhà ở 2014 việc cho thuê, cho thuê mua, bán nhà ở xã hội phải đúng quy định, trong cùng một thời gian, đối tượng chỉ được thuê hoặc thuê mua hoặc mua một nhà ở xã hội.
Đối với học sinh tại các trường dân tộc nội trú công lập thì không phải trả tiền thuê nhà ở và các dịch vụ trong quá trình sử dụng.
Theo đó, thời hạn của hợp đồng thuê nhà ở xã hội tối thiểu là 05 năm; thời hạn thanh toán tiền thuê mua nhà ở xã hội tối thiểu là 05 năm, kể từ ngày ký hợp đồng thuê mua nhà ở.
Lưu ý: Bên thuê, thuê mua nhà ở xã hội không được bán, cho thuê lại, cho mượn nhà ở trong thời gian thuê, thuê mua; nếu bên thuê, thuê mua không còn nhu cầu thuê, thuê mua nhà ở thì chấm dứt hợp đồng và phải trả lại nhà ở này.
Bên thuê mua, bên mua nhà ở xã hội không được bán lại nhà ở trong thời hạn tối thiểu là 05 năm, kể từ thời điểm thanh toán hết tiền thuê mua, tiền mua nhà ở.
Trường hợp trong thời hạn 05 năm, kể từ ngày bên mua, bên thuê mua đã thanh toán hết tiền mua, thuê mua nhà ở mà có nhu cầu bán nhà ở này thì chỉ được bán lại cho đơn vị quản lý nhà ở xã hội đó hoặc bán cho đối tượng thuộc diện được mua nhà ở xã hội nếu đơn vị này.
Như vậy, 10 đối tượng được phép mua nhà ở xã hội đa phần là những người có thu nhập thấp, tái định cư hoặc là chiến sĩ, người có công với cách mạng mà không thể mua được nhà ở với mức giá trung bình thì được nhà nước hỗ trợ thuê nhà, mua nhà ở xã hội tùy theo đối tượng.
