Theo ước tính có hơn 5 triệu người Việt sinh sống và làm việc tại nước ngoài, chưa kể việc một số người định cư ở nước ngoài theo dạng xuất khẩu lao động. Nhờ nhóm đối tượng này Việt Nam chúng ta đã thu hút nhiều đồng ngoại tệ về Việt Nam, qua đó giúp nền kinh tế được phát triển hơn.
Thông thường người Việt tại nước ngoài sẽ chọn cách gửi tiền về cho người thân, bạn bè thân thích mua đất giùm, tích cóp đầu tư sau khi trở lại VIệt Nam.
Tuy nhiên, lợi dụng việc đó nhiều người thường đặt sự uy tín lên hàng đầu mà không làm bất kỳ giấy tờ nào. Sau khi trở về Việt Nam thì lại mất trắng số tiền mà mình gửi, thì sau đây là một số lưu ý cho người định cư tại nước ngoài muốn mua đất ở Việt Nam.
1. Kiểm tra đất kỹ càng
* Đất có nằm trong diện quy hoạch không?
Đây là một vấn đề cực kỳ quan trọng đối với người không trực tiếp mua đất và kiểm tra các giấy tờ có liên quan. Việc quy hoạch đất ở mỗi địa phương và tùy vào từng thời điểm là khác nhau, vì thế người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất cần lưu ý kỹ điều này.
Vậy đất quy hoạch là gì? Thì theo khoản 2 Điều 3 Luật Đất đai 2013 giải thích quy hoạch sử dụng đất là việc phân bổ và khoanh vùng đất đai theo không gian sử dụng cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu trên cơ sở tiềm năng đất đai và nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực đối với từng vùng kinh tế - xã hội và đơn vị hành chính trong một khoảng thời gian xác định.
Qua đó, đất đã nằm trong diện quy hoạch thì sẽ bị cơ quan có thẩm quyền thu hồi để thực hiện các chính sách của nhà nước đối với khu đất đó. Để biết mảnh đất mình muốn mua có nằm trong diện quy hoạch không thì người đó phải kiểm tra mảnh đất đó như sau:
- Kiểm tra quy hoạch dựa trên thông tin có ghi trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất.
Thông tin quy hoạch sẽ được ghi trực tiếp ở trên giấy chứng nhận quyền sử dụng. Bên cạnh đó, thông tin này sẽ nằm trong phần ghi chú.
- Nhờ các công ty tư vấn dịch vụ nhà đất ở địa phương mà mình có ý định nhắm đến kiểm tra. Chỉ cần bỏ ra số ít tiền để thuê việc kiểm tra này, bạn sẽ được các chuyên gia trong lĩnh vực đất đai tư vấn kỹ lưỡng.
- Đến Văn phòng đăng ký đất đai ở địa phương để kiểm tra đất có nằm trong diện quy hoạch hay không, đây cũng là cách chính xác nhất nhưng thủ tục có thể khá lâu.
*Đất chính chủ
Để tránh xảy ra tranh chấp thì người chuyển nhượng đất phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên của người chuyển nhượng. Đây là một điều kiện rất quan trọng vì khi mua đất mà không xem xét trường hợp này thì có thể dẫn đến kiện tụng và hợp đồng chuyển nhượng có thể sẽ vô hiệu nếu mảnh đất này đứng tên của nhiều người.
Theo đó, cần phải lưu lý việc đảm bảo rằng chủ sử dụng mảnh đất bạn muốn mua là chủ sử dụng đất hợp pháp. Đây là một trường hợp khác, nếu đất này là đất được người đang ở sử dụng bất hợp pháp mà bạn bỏ tiền ra mua thì rất có thể sẽ mất số tiền này nếu chính quyền địa phương kiểm tra.
2. Làm hợp đồng ủy quyền chuyển nhượng
Đây là một điểm mấu chốt trong việc gửi tiền về nước dành cho người định cư tại nước ngoài muốn mua đất ở Việt Nam. Tránh “tiền mất tật mang” dù là người thân bạn bè thì cũng nên lập một hợp đồng ủy quyền. Thì mọi quyền lợi của bạn về mảnh đất được sang nhượng vẫn thuộc về người ủy quyền còn người được ủy quyền chỉ là người thực hiện giao dịch chứ không có quyền đối với mảnh đất đó.
*Điều kiện người được ủy quyền:
Người được ủy quyền là người có đầy đủ năng lực hành vi dân sự theo Điều 20 Bộ luật Dân sự 2015, người có đầy đủ hành vi dân sự là người:
- Từ 18 tuổi trở lên.
- Không bị mắc chứng tâm thần và một số bệnh liên quan khác.
*Thủ tục ủy quyền được thực hiện như sau:
Bước 1: Bên ủy quyền liên hệ cơ quan đại diện của Việt Nam tại nước ngoài để công chứng hợp đồng ủy quyền (Đại sứ quán Việt Nam).
Bước 2: Người ủy quyền gửi hợp đồng công chứng kèm theo giấy tờ tùy thân (bản sao Hộ chiếu, Thẻ cư trú có chứng thực) về Việt Nam cho người được ủy quyền.
Bước 3: Người nhận ủy quyền mang hợp đồng ủy quyền đó đến tổ chức hành nghề công chứng tại Việt Nam để công chứng hợp đồng ủy quyền thụ ủy hay còn gọi là hợp đồng công chứng hai nơi.
Bước 4: Người nhận ủy quyền ký tên vào bên nhận ủy quyền trong hợp đồng, tổ chức hành nghề công chứng tại Việt Nam thực hiện công chứng hợp đồng đó.
Bước 5: Người nhận ủy quyền dùng hợp đồng ủy quyền đó để thay mặt người ủy quyền đi ký hợp đồng mua đất ở Việt Nam và thực hiện các thủ tục chuyển nhượng tên chủ sử dụng đất từ người chuyển nhượng sang tên người ủy quyền.
Nếu làm theo cách này thì người Việt Nam định cư tại nước ngoài có thể yên tâm thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà không phải lo phải mất trắng nếu người ủy quyền chiếm dụng mảnh đất đó.
3. Lưu giữ chứng từ giao dịch về Việt Nam
Cụ thể người ủy quyền khi chuyển tiền từ nước ngoài về Việt Nam phải lưu giữ lại các chứng từ, hóa đơn, tin nhắn email, số lần điện thoại,... Đối với người được ủy quyền mua đất, từ đó có thể làm chứng cứ tại tòa và các cơ quan giải quyết tranh chấp đất đai để có lợi hơn trong việc tìm ra lẽ phải.
Trên đây là một số lưu ý cơ bản dành cho người Việt tại nước ngoài muốn gửi tiền mua bất động sản ở Việt Nam, qua đó giúp họ đảm bảo tài sản một cách hợp pháp. Điều này được nhà nước khuyến khích và tạo nên dòng chảy thu hút ngoại hối cho Việt Nam.
