Hành nghề môi giới BĐS trở thành một ngành phát triển nhanh tại Việt Nam, việc nở rộ loại hình kinh doanh này được nhiều người theo đuổi là vì có thể sinh lời nhanh chóng.
Thông thường kinh doanh môi giới BĐS là tổ chức, doanh nghiệp, theo thủ tục thì trong doanh nghiệp phải có người đủ điều kiện môi giới khi đạt chứng chỉ hành nghề.
Dù vậy, hiện nay đa số cá nhân hoạt động môi giới BĐS tự phát mà chưa có chứng chỉ hành nghề môi giới, qua đó ít chịu trách nhiệm trong việc kinh doanh. Vậy cá nhân, doanh nghiệp môi giới BĐS không đủ điều kiện kinh doanh môi giới BĐS sẽ bị xử lý ra sao?
Điều kiện kinh doanh môi giới bất động sản
Để có thể kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS dù là cá nhân hay tổ chức cũng phải thực hiện đầy đủ các điều kiện, thủ tục theo Điều 62 Luật Kinh doanh bất động sản 2014 như sau:
Hiện nay có hai trường hợp kinh doanh dịch vụ môi giới loại hình này đó là thành lập doanh nghiệp và hành nghề cá nhân. Việc pháp luật quy định như vậy cũng vừa giúp bao quát các chủ thể của loại hình này qua đó quản lý và điều tiết hành vi dễ dàng hơn.
Thứ nhất tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản phải thành lập doanh nghiệp và phải có ít nhất 02 người có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 62Luật Kinh doanh bất động sản 2014.
Thứ hai cá nhân có quyền kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản độc lập nhưng phải có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản và đăng ký nộp thuế theo quy định của pháp luật về thuế.
Ngoài ra, tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản không được đồng thời vừa là nhà môi giới vừa là một bên thực hiện hợp đồng trong một giao dịch kinh doanh bất động sản. Việc này bị nghiêm cấm là bởi vì cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi trên có thể thông qua để rửa tiền và vi phạm pháp luật.
Chứng chỉ hành nghề dịch vụ môi giới BĐS
Để có thể hành nghề môi giới BĐS người hành nghề phải được cấp chứng chỉ chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS. Theo đó, tại Điều 68 Luật Kinh doanh bất động sản 2014 (hướng dẫn bởi Công văn 1436/BXD-QLN 2015) về cấp Chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản được thực hiện như sau:
Cá nhân được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản khi có đủ 03 điều kiện.
(1) Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, việc giám định năng lực hành vi dân sự cần thực hiện theo quy định pháp luật về dân sự, qua đó được xác nhận đáp ứng điều kiện đầu tiên.
(2) Có trình độ tốt nghiệp trung học phổ thông trở lên, đối chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS hiện nay chỉ cần tốt nghiệp trung học phổ thông chứ chưa có quy định về các loại bằng cấp trên phổ thông như trung cấp, cao đẳng, đại học.
(3) Đã qua sát hạch về kiến thức môi giới bất động sản, cuối cùng người kinh doanh loại hình này cần phải thi đạt kỳ sát hạch kỹ năng về lĩnh vực bất động sản.
Chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản có thời hạn sử dụng là 05 năm. Sau thời gian này người hành nghề cần thực hiện thủ tục gia hạn.
Xử phạt vi phạm điều kiện kinh doanh môi giới BĐS
Hiện nay, việc kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS nếu không đáp ứng đủ các điều kiện về chứng chỉ hành nghề thì có thể bị xử phạt rất nặng đối với hành vi này. Cụ thể, tại khoản 1, 2 Điều 59 Nghị định 16/2022/NĐ-CP về vi phạm quy định về kinh doanh dịch vụ bất động sản sẽ bị xử phạt hành chính theo các hành vi sau:
Phạt tiền từ 40 triệu đồng - 60 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
Cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản độc lập mà không có chứng chỉ hành nghề hoặc chứng chỉ hành nghề hết thời hạn sử dụng theo quy định (lưu ý mức phạt cho hành vi này chỉ dành cho cá nhân).
Tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản đồng thời vừa là nhà môi giới vừa là một bên thực hiện hợp đồng trong một giao dịch kinh doanh bất động sản (đối với tổ cá nhân có hành vi ở hành vi vi phạm này chỉ bị xử phạt phân nửa số tiền).
Phạt tiền từ 120 triệu đồng - 160 triệu đồng đối với hành vi kinh doanh dịch vụ bất động sản mà không thành lập doanh nghiệp theo quy định hoặc không đủ số người có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản theo quy định hoặc chứng chỉ hành nghề hết thời hạn sử dụng theo quy định.
Ngoài ra, sau khi bị xử phạt hành chính nếu cá nhân tiếp tục hành nghề buộc phải có chứng chỉ hành nghề theo quy định khi kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản độc lập.
Đối với tổ chức kinh doanh môi giới mà chưa đăng ký thành lập doanh nghiệp thì buộc thành lập doanh nghiệp theo quy định khi kinh doanh dịch vụ bất động sản hoặc buộc có đủ số người có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản theo quy định với hành vi quy định tại điểm a khoản 2 Điều 59 Nghị định 16/2022/NĐ-CP.
Như vậy, để có thể hành nghề dịch vụ môi giới BĐS thì cá nhân, tổ chức phải có chứng chỉ hành nghề theo quy định. Hành vi vi phạm về điều kiện kinh doanh môi giới bất động sản đối có thể bị xử phạt hành chính lên đến 160 triệu đồng.
