Trẻ em là đối tượng đặc biệt được pháp luật bảo vệ, trẻ em dưới 36 tháng tuổi ở cùng với mẹ trong cơ sở giam giữ được hưởng các chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng. Vậy khi mẹ bị tạm giam có con trên 36 tháng tuổi ở cùng thì xử lý như thế nào?
(1) Mẹ bị tạm giam có con trên 36 tháng tuổi ở cùng thì xử lý thế nào?
Theo khoản 2 Điều 35 Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam 2015 quy định về chế độ ăn, ở và quản lý đối với người bị tạm giữ, người bị tạm giam là phụ nữ có thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi, từ đủ 36 tháng tuổi trở lên như sau:
- Cơ sở giam giữ phải tổ chức việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em dưới 36 tháng tuổi.
- Người bị tạm giữ, người bị tạm giam có con từ đủ 36 tháng tuổi trở lên thì phải gửi con về cho thân nhân nuôi dưỡng; trường hợp không có thân nhân nhận nuôi dưỡng thì thủ trưởng cơ sở giam giữ đề nghị Sở Lao động - Thương binh và Xã hội nơi có cơ sở giam giữ chỉ định cơ sở bảo trợ xã hội tiếp nhận, nuôi dưỡng. Trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đề nghị, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chỉ định cơ sở bảo trợ xã hội tiếp nhận, nuôi dưỡng.
- Người bị tạm giữ, người bị tạm giam sau khi được trả tự do được nhận lại con đang được cơ sở bảo trợ xã hội nuôi dưỡng.
Như vậy, pháp luật có các chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em dưới 36 tháng tuổi nếu người bị tạm giữ, tạm giam có con nhỏ dưới 36 tuổi ở cùng.
Đối với trường hợp con của người bị tạm giữ, tạm giam từ đủ 36 tháng tuổi trở lên thì phải gửi con về cho thân nhân nuôi dưỡng, trường hợp không có thân nhân nhận nuôi dưỡng thì con sẽ được gửi vào các cơ sở bảo trợ xã hội để nuôi dưỡng.
Trong thời gian chờ làm thủ tục đưa vào cơ sở trợ giúp xã hội hoặc chờ gửi về cho thân nhân nuôi dưỡng, trẻ em từ đủ 36 tháng tuổi trở lên ở cùng mẹ trong cơ sở giam giữ cũng sẽ được nhận các chế độ, chính sách theo quy định tại Điều 8 Nghị định 120/2017/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 5 Điều 1 Nghị định 113/2021/NĐ-CP.
(2) Chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng dành cho trẻ em ở cùng mẹ trong cơ sở giam giữ ra sao?
Theo Điều 8 Nghị định 120/2017/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 5 Điều 1 Nghị định 113/2021/NĐ-CP, trẻ em dưới 36 tháng tuổi ở cùng mẹ trong cơ sở giam giữ được hưởng các chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng như sau:
Về chế độ ăn
- Chế độ ăn của trẻ em dưới 36 tháng tuổi ở cùng mẹ trong cơ sở giam giữ được hưởng như mức trợ cấp nuôi dưỡng hàng tháng đối với trẻ em dưới 04 tuổi tại cơ sở trợ giúp xã hội
- Ngày lễ, tết theo quy định của pháp luật trẻ em được hưởng chế độ ăn bằng 05 lần ngày thường, ngày Quốc tế Thiếu nhi (ngày 01 tháng 6 dương lịch), tết Trung thu (ngày 15 tháng 8 âm lịch) được hưởng chế độ ăn bằng 02 lần ngày thường.
- Mỗi tháng được cấp sữa và đồ dùng sinh hoạt cần thiết trị giá tương đương 20 kg gạo tẻ/trẻ em.
- Căn cứ vào lứa tuổi của trẻ em và điều kiện thực tế, Thủ trưởng cơ sở giam giữ hoán đổi định lượng ăn cho phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của trẻ em hoặc quy đổi thành tiền và gửi lưu ký để mẹ của trẻ em sử dụng trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng.
Về chế độ sinh hoạt
Trẻ em dưới 36 tháng tuổi ở cùng mẹ trong cơ sở giam giữ được cấp các đồ dùng cá nhân theo tiêu chuẩn mỗi trẻ em gồm:
- 01 chăn, 01 màn phù hợp với lứa tuổi;
- 01 bộ quần áo ấm mùa đông/01 năm (các tỉnh từ Thừa Thiên Huế trở ra và 05 tỉnh Tây Nguyên);
- 01 đôi dép/06 tháng;
- 02 bộ quần áo bằng vải thường/06 tháng;
- 01 khăn rửa mặt/03 tháng;
- 0,3 kg xà phòng/tháng.
Về chế độ y tế, sức khỏe
- Trẻ em dưới 36 tháng tuổi ở cùng mẹ trong cơ sở giam giữ được cấp thẻ bảo hiểm y tế, chăm sóc y tế, khám chữa bệnh theo quy định của Luật Trẻ em và Luật Bảo hiểm y tế.
- Trường hợp bị bệnh nặng vượt quá khả năng điều trị của bệnh xá, cơ sở giam giữ làm thủ tục chuyển đến cơ sở y tế của Nhà nước để điều trị;
- Thủ trưởng cơ sở giam giữ quyết định việc trích xuất và áp giải người bị tạm giữ, người bị tạm giam là mẹ của trẻ đi cùng để chăm sóc.
- Cơ sở giam giữ có trách nhiệm thanh toán chi phí thực tế trong việc khám bệnh, chữa bệnh cho trẻ em dưới 36 tháng tuổi ở cùng mẹ trong cơ sở giam giữ tại bệnh xá, bệnh viện trong cơ sở giam giữ và các cơ sở y tế của Nhà nước.
- Trường hợp trẻ em dưới 36 tháng tuổi ở cùng mẹ trong cơ sở giam giữ chết, kinh phí an táng được thực hiện như đối với người bị tạm giữ, người bị tạm giam chết.
Trẻ em từ đủ 36 tháng tuổi trở lên sẽ phải gửi về cho thân nhân nuôi dưỡng, hoặc nếu không có thân nhân thì thủ trưởng cơ sở giam giữ sẽ đề nghị Sở Thương binh và Xã hội chỉ định cơ sở bảo trợ xã hội tiếp nhận, nuôi dưỡng.
Tại khoản 4 Điều 8 của Nghị định 20/2017/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 5 Điều 1 Nghị định 113/2021/NĐ-CP đã bổ sung thêm quy định trẻ em từ đủ 36 tháng tuổi trở lên trong thời gian chờ làm thủ tục đưa vào cơ sở trợ giúp xã hội hoặc chờ gửi về thân nhân nuôi dưỡng thì được hưởng các chế độ như trẻ em dưới 36 tháng tuổi quy định tại Điều 8 của Nghị định 20/2017/NĐ-CP.