Lệnh giới nghiêm là gì? Được ban bố trong trường hợp nào? Điều kiện sử dụng lực lượng vũ trang nhân dân trong giới nghiêm là gì? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.
(1) Lệnh giới nghiêm là gì?
Căn cứ khoản 1 Điều 22 Luật Quốc phòng 2018 có giải thích về giới nghiêm như sau:
“1. Giới nghiêm là biện pháp cấm, hạn chế người, phương tiện đi lại và hoạt động vào những giờ nhất định tại những khu vực nhất định, trừ trường hợp được phép theo quy định của người có thẩm quyền tổ chức thực hiện lệnh giới nghiêm.”
Theo đó, lệnh giới nghiêm hay giới nghiêm có thể được hiểu là một biện pháp được dùng để cấm, hạn chế người, phương tiện đi lại và hoạt động vào những giờ nhất định tại những khu vực nhất định.
Tuy nhiên, cũng loại trừ trường hợp được phép theo quy định của người có thẩm quyền tổ chức thực hiện lệnh giới nghiêm.
(2) Lệnh giới nghiêm được ban bố trong trường hợp nào?
Cũng theo quy định tại Điều 22 Luật Quốc phòng 2018 thì lệnh giới nghiêm được ban bố trong trường hợp tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội tại một hoặc một số địa phương có diễn biến phức tạp đe dọa gây mất ổn định nghiêm trọng và được công bố liên tục trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Ngoài ra, sẽ tùy theo khu vực mà có sự khác nhau về người có thẩm quyền ban bố lệnh giới nghiêm, cụ thể như sau:
- Thủ tướng Chính phủ ban bố lệnh giới nghiêm tại một hoặc một số địa phương cấp tỉnh.
- UBND cấp tỉnh ban bố lệnh giới nghiêm tại một hoặc một số địa phương cấp huyện.
- UBND cấp huyện ban bố lệnh giới nghiêm tại một hoặc một số địa phương cấp xã.
- UBND đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt ban bố lệnh giới nghiêm tại một hoặc một số khu vực trên địa bàn.
Theo đó, các biện pháp được áp dụng trong thời gian giới nghiêm gồm có:
- Cấm tụ tập đông người
- Cấm người, phương tiện đi lại, hoạt động trong những giờ nhất định, tại những khu vực nhất định
- Đình chỉ hoặc hạn chế hoạt động tại một số nơi công cộng trong những thời điểm nhất định
- Đặt trạm canh gác và kiểm soát địa bàn, kiểm tra vật phẩm, hành lý, phương tiện, giấy tờ của người đi lại qua trạm canh gác và kiểm soát
- Kịp thời bắt giữ và xử lý người, phương tiện vi phạm lệnh giới nghiêm và vi phạm quy định khác của pháp luật.
Như vậy, trường hợp tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội tại một hoặc một số địa phương có diễn biến phức tạp đe dọa gây mất ổn định nghiêm trọng và được công bố liên tục trên các phương tiện thông tin đại chúng thì người có thẩm quyền sẽ ban bố lệnh giới nghiêm.
(3) Điều kiện sử dụng lực lượng vũ trang nhân dân trong giới nghiêm là gì?
Hiện nay, các trường hợp sử dụng lực lượng vũ trang nhân dân được quy định tại khoản 2 Điều 24 Luật Quốc phòng 2018, cụ thể như sau:
- Trong tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp về quốc phòng thực hiện theo lệnh của Chủ tịch nước và quy định khác của pháp luật có liên quan;
- Trong thi hành lệnh thiết quân luật, giới nghiêm thực hiện theo quy định Luật Quốc phòng 2018 và quy định khác của pháp luật có liên quan.
- Tình trạng khẩn cấp do thảm họa, dịch bệnh nguy hiểm hoặc tình hình đe dọa nghiêm trọng đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội thực hiện theo quy định của pháp luật về tình trạng khẩn cấp và quy định khác có liên quan.
- Khi có nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội nhưng chưa đến mức ban bố tình trạng khẩn cấp thực hiện theo quy định của pháp luật về an ninh quốc gia và quy định khác của pháp luật có liên quan.
- Khi tham gia hoạt động góp phần bảo vệ hòa bình ở khu vực và trên thế giới thực hiện theo quyết định của Hội đồng Quốc phòng và An ninh.
- Khi xảy ra tình huống phức tạp về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; đấu tranh phòng, chống tội phạm; tham gia phòng, chống, khắc phục sự cố, thiên tai, dịch bệnh, việc sử dụng lực lượng vũ trang do Chính phủ quy định.
Như vậy, hiện nay, lực lượng vũ trang nhân dân sẽ được triển khai sử dụng để đảm bảo việc thực thi lệnh giới nghiêm.
