Tôi có chiếc xe máy đã đi đăng ký, tôi đem chiếc xe đi vay thế chấp cho một người, tuy nhiên sau khi hoàn thành nghĩa vụ trả tiền thì người cho vay lại không trả lại Giấy đăng ký xe cho tôi. Vậy cho tôi hỏi nếu tôi khởi kiện đòi lại Giấy chứng nhận đăng ký xe thì Tòa án có thụ lý giải quyết cho tôi hay không?
Theo quy định hiện hành thì Giấy chứng nhận đăng ký xe không phải là Giấy tờ có giá (cũng không thể xem đây là vật để thực hiện kiện đòi tài sản). Vì vậy, khi kiện đòi Giấy chứng nhận đăng ký xe Tòa án có thụ lý hay không thì hiện nay có hai quan điểm.
Tòa án phải thụ lý giải quyết vụ án
Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 14 Bộ luật dân sự 2015 đề cập Tòa án không được từ chối giải quyết vụ, việc dân sự vì lý do chưa có điều luật để áp dụng; trong trường hợp này, quy định tại Điều 5 và Điều 6 của Bộ luật này được áp dụng.
Tương tự, theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 đề cập rõ Tòa án không được từ chối giải quyết vụ việc dân sự vì lý do chưa có điều luật để áp dụng. Vụ việc dân sự chưa có điều luật để áp dụng là vụ việc dân sự thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật dân sự nhưng tại thời điểm vụ việc dân sự đó phát sinh và cơ quan, tổ chức, cá nhân yêu cầu Tòa án giải quyết chưa có điều luật để áp dụng. Việc giải quyết vụ việc dân sự quy định tại khoản này được thực hiện theo các nguyên tắc do Bộ luật Dân sự và Bộ luật này quy định
Như vậy, theo quan điểm này với những quy định trích dẫn trên thì Tòa án không được từ chối thụ lý vụ án do chưa có điều luật áp dụng (như đề cập thì do Giấy chứng nhận đăng ký xe không phải là tài sản nên chưa có căn cứ để tòa án thụ lý).
Thứ hai, Tòa án không thụ lý giải quyết
Theo quy định tại Công văn 141/TANDTC-KHXX có nêu trường hợp người khởi kiện chỉ đòi lại giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản do người khác đang chiếm giữ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy đăng ký xe mô tô, xe máy; Giấy đăng ký xe ô tô…) thì Tòa án giải quyết như sau:
- Trường hợp chưa thụ lý vụ án thì Tòa án áp dụng điểm e khoản 1 Điều 168 Bộ luật tố tụng dân sự trả lại đơn kiện cho người khởi kiện. Trong văn bản trả lại đơn khởi kiện, Tòa án phải ghi rõ lý do trả lại đơn khởi kiện là yêu cầu khởi kiện không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
- Trường hợp đã thụ lý vụ án thì Tòa án căn cứ vào khoản 2 Điều 192 Bộ luật tố tụng dân sự ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự, xóa tên vụ án đó trong sổ thụ lý; trả lại đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo cho đương sự; căn cứ khoản 3 Điều 193 Bộ luật tố tụng dân sự ra quyết định trả lại tiền tạm ứng án phí cho đương sự.
- Khi trả lại đơn khởi kiện hoặc đình chỉ giải quyết vụ án dân sự nêu trên, Tòa án phải hướng dẫn cho người khởi kiện có thể yêu cầu cơ quan chức năng giải quyết theo thẩm quyền buộc người chiếm giữ bất hợp pháp giấy tờ nêu trên phải trả lại cho chủ sở hữu, người chiếm hữu hợp pháp đối với loại giấy tờ đó. Trong trường hợp giấy tờ bị mất thì chủ sở hữu, người chiếm hữu hợp pháp đối với loại giấy tờ nêu trên có quyền đề nghị cơ quan chức năng có thẩm quyền cấp lại giấy tờ bị mất theo quy định của pháp luật
Ví dụ: yêu cầu cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở bị mất theo quy định tại Điều 24 Nghị định số 88/2009/NĐ-CP ngày 19/10/2009 của Chính phủ “về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất”. Bên có lỗi trong việc làm mất giấy tờ phải chịu toàn bộ chi phí, lệ phí trong việc cấp lại giấy tờ mới.
Như vậy có thể xác định mình có hai phương án xử lý, theo đó thể khởi kiện Tòa án hoặc trình báo cơ quan Công an để yêu cầu nơi cầm đồ trả lại Giấy tờ cho mình. Trường hợp mà nơi cầm đồ thông báo mất thì chị có thể liên hệ đến cơ quan có thẩm quyền cấp lại Giấy chứng nhận đăng ký xe.
