Nhà nước giao đất là việc Nhà nước trao quyền sử dụng đất bằng quyết định hành chính cho đối tượng có nhu cầu sử dụng đất. Nhà nước cho thuê đất là việc Nhà nước trao quyền sử dụng đất bằng hợp đồng cho đối tượng có nhu cầu sử dụng đất. Cùng tìm hiểu các đối tượng được Nhà nước cho thuê đất là ai và khi nào phải chuyển từ được giao đất thành thuê đất theo quy định mới nhất của Luật Đất đai 2024 trong bài viết dưới đây nhé!
(1) Những ai được Nhà nước cho thuê đất
Theo Điều 120 Luật Đất đai 2024, Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê hoặc thu tiền thuê đất hằng năm đối với các trường hợp không thuộc trường hợp quy định tại Điều 118 và Điều 119 của Luật Đất đai 2024
Trường hợp được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê:
- Sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối;
- Sử dụng đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao, nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp; đất sử dụng vào mục đích công cộng có mục đích kinh doanh; sử dụng đất thương mại, dịch vụ để hoạt động du lịch, kinh doanh văn phòng;
- Sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội cho thuê theo quy định của pháp luật về nhà ở.
Trường hợp được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm:
- Các trường hợp không thuộc quy định tại khoản 2 Điều 120 Luật Đất đai 2024
- Các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 120 Luật Đất đai 2024 này mà có nhu cầu trả tiền thuê đất hằng năm;
- Đơn vị sự nghiệp công lập lựa chọn hình thức thuê đất theo quy định tại khoản 3 Điều 30 của Luật Đất đai 2024
→Việc cho thuê đất quy định tại Điều này được thực hiện theo quy định tại các Điều 124, 125 và 126 của Luật Đất đai 2024
Như vậy, các đối tượng được Nhà nước cho thuê đất là các đối tượng không thuộc diện được Nhà nước giao đất không thu tiền và giao đất có thu tiền sử dụng đất.
(2) Khi nào phải chuyển từ được giao đất thành thuê đất?
Các trường hợp phải chuyển từ được giao đất thành thuê đất được quy định tại Điều 255 Luật Đất đai 2024 cụ thể như sau:
- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng diện tích đất nông nghiệp được giao trước 01/07/2014 nhưng vượt hạn mức giao đất tại thời điểm giao thì phải chuyển sang thuê đất theo quy định của Luật Đất đai 2024 đối với phần diện tích vượt hạn mức.
- Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đã được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành mà nay thuộc trường hợp thuê đất theo quy định của Luật Đất đai 2024 thì được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn sử dụng đất còn lại mà không phải chuyển sang thuê đất. Khi hết thời hạn sử dụng đất, nếu được cơ quan nhà nước có thẩm quyền gia hạn thì phải chuyển sang thuê đất theo quy định của Luật Đất đai 2024
- Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đã được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất trước 01/7/2014 mà thuộc trường hợp thuê đất theo quy định của Luật Đất đai số 45/2013/QH13 và Luật Đất đai 2024 thì phải chuyển sang thuê đất.
- Người sử dụng đất thuộc trường hợp được tiếp tục sử dụng đất theo quy định tại khoản 5 Điều 60 của Luật Đất đai số 45/2013/QH13 thì được lựa chọn tiếp tục thuê đất trong thời hạn sử dụng đất còn lại hoặc chuyển sang giao đất có thu tiền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai 2024.
- Cá nhân đã được Nhà nước giao đất bãi bồi ven sông, ven biển trước 01/7/2014 để sử dụng vào mục đích nông nghiệp thì được tiếp tục sử dụng trong thời hạn giao đất còn lại. Khi hết thời hạn giao đất, nếu có nhu cầu sử dụng đất, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và không vi phạm pháp luật về đất đai thì được Nhà nước xem xét giao đất, cho thuê đất.
→ Các quy định tại Luật Đất đai 2024 cũng tương tự Luật Đất đai 2013 khi chuyển tiếp về giao đất, cho thuê đất. Có 1 điểm mới trong Luật Đất đai 2024 ở khoản cá nhân, hộ gia đình được giao đất nông nghiệp trước 01/07/2014 nhưng vượt hạn mức giao đất tại thời điểm giao thì phải chuyển sang thuê đất với phần diên tích vượt hạn mức.
Ngoài ra, còn có các trường hợp người được nhà nước giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo hạn mức giao đất nhưng diện tích đất vượt quá diện tích hạn mức của UBND tỉnh quy định thì phần diện tích vượt quá đó chuyển thành cho thuê đất của Nhà nước, cụ thể:
- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp do tự khai hoang, không có tranh chấp thì được Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo hạn mức giao đất nông nghiệp do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định; nếu vượt hạn mức do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định thì diện tích vượt hạn mức phải chuyển sang thuê đất của Nhà nước (khoản 4 Điều 139 Luật Đất đai 2024).
- Công nhận quyền sử dụng đất cho người đang sử dụng đất nông nghiệp, lâm nghiệp mà có nguồn gốc là đất được giao, giao khoán, khoán trắng, thuê đất, mượn của nông, lâm trường trước, 01/02/2015 theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với diện tích đất đang sử dụng nhưng không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp cho cá nhân quy định tại Điều 176 của Luật Đất đai 2024, thời hạn sử dụng đất tính từ ngày được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; phần diện tích vượt hạn mức (nếu có) thì ưu tiên giao cho đối tượng theo quy định tại các điểm c, d và đ khoản 2 Điều 181 Luật Đất đai 2024 hoặc phải chuyển sang thuê đất (điểm a khoản 2 Điều 181 Luật Đất đai 2024)
- Cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp thường trú trên địa bàn cấp xã nơi có đất rừng sản xuất là rừng trồng đối với diện tích đất trong hạn mức giao đất quy định tại điểm b khoản 3 Điều 176 của Luật này; đối với phần diện tích đất rừng sản xuất là rừng trồng vượt hạn mức giao đất thì phải chuyển sang thuê đất (điểm a khoản 1 Điều 184 Luật Đất đai 2024)
- Đất làm muối được Nhà nước giao cho cá nhân trong hạn mức giao đất quy định tại Điều 176 Luật Đất đai 2024 tại địa phương để sản xuất muối. Trường hợp người đang sử dụng đất sử dụng vượt hạn mức giao đất thì phần vượt hạn mức giao đất phải chuyển sang thuê đất (khoản 1 Điều 187 Luật Đất đai 2024)
- Trường hợp đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng đất xây dựng công trình sự nghiệp kết hợp với thương mại, dịch vụ thì phải chuyển sang thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm đối với phần diện tích kết hợp đó (khoản 3 Điều 218 Luật Đất đai 2024).
(3) Kết luận
Nhìn chung các quy định về giao đất và cho thuê đất của Nhà nước đã siết chặt chẽ hơn, tạo điều kiện cho cá nhân, doanh nghiệp muốn thuê đất phi nông nghiệp.
Khái niệm diện tích vượt hạn mức giao đất mới trong Luật Đất đai 2024 giúp Nhà nước dễ quản lý và quy hoạch đất đai hơn, những ai được giao đất nhưng vượt quá diện tích hạn mức thì phải chuyển thành hình thức thuê đất với phần diện tích vượt hạn mức giao đất đó.
