>>> Chia tài sản khi "sổ đỏ" chỉ đứng tên một bên vợ/chồng
>>>Một số lưu ý khi phân chia tài sản thuộc sở hữu chung
>>>Xử lý thế nào khi phát sinh yêu cầu chia tài sản chung trong vụ án ly hôn?
Nhà, đất là loại tài sản quan trọng và có giá trị lớn trong đời sống. Bởi vậy, không thể phủ nhận hiện nay tranh chấp liên quan đến nhà, đất là một trong những dạng tranh chấp phổ biến trong việc phân chia tài sản khi ly hôn. Để đảm bảo nguyên tắc quản lý đất đai nói chung và cũng nhằm bảo vệ quyền lợi cho mỗi bên vợ, chồng mà pháp luật hôn nhân gia đình đã đưa ra những nguyên tắc riêng về việc chia tài sản là nhà, đất khi ly hôn.
Cụ thể, chia tài sản nhà, đất khi ly hôn được thực hiện như sau:
>>> ĐỐI VỚI TÀI SẢN LÀ QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT
Theo quy định tại Điều 62 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì:
***Trường hợp là tài sản riêng: tài sản là đất đai thuộc sở hữu riêng của bên nào thì khi ly hôn vẫn thuộc về bên đó.
*** Trường hợp là tài sản chung:
- Đối với đất nông nghiệp trồng cây hàng năm, nuôi trồng thủy sản:
+ Nếu cả hai bên đều có nhu cầu và có điều kiện trực tiếp sử dụng đất thì được chia theo thỏa thuận của hai bên; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết theo nguyên tắc chung giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn đó là dựa trên hoàn cảnh gia đình; công sức đóng góp; lỗi của các bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng...
Trong trường hợp chỉ một bên có nhu cầu và có điều kiện trực tiếp sử dụng đất thì bên đó được tiếp tục sử dụng nhưng phải thanh toán cho bên kia phần giá trị quyền sử dụng đất mà họ được hưởng.
+ Trong trường hợp vợ chồng có quyền sử dụng đất chung với hộ gia đình thì khi ly hôn phần quyền sử dụng đất của vợ chồng được tách ra và chia theo thỏa thuận hoặc theo quyết định của Tòa án.
- Đối với đất nông nghiệp trồng cây lâu năm, đất lâm nghiệp để trồng rừng, đất ở:
Được chia theo nguyên tắc chung giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn đó là dựa trên hoàn cảnh gia đình; công sức đóng góp; lỗi của các bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng;…
- Đối với loại đất khác thì được chia theo quy định của pháp luật về đất đai.
*** Trường hợp vợ chồng sống chung với gia đình mà không có quyền sử dụng đất chung với hộ gia đình:
Khi ly hôn quyền lợi của bên không có quyền sử dụng đất và không tiếp tục sống chung với gia đình được giải quyết như sau:
- Nếu tài sản của vợ chồng trong khối tài sản chung của gia đình không xác định được: Vợ hoặc chồng được chia một phần trong khối tài sản chung của gia đình căn cứ vào công sức đóng góp của vợ chồng vào việc tạo lập, duy trì, phát triển khối tài sản chung cũng như vào đời sống chung của gia đình. Việc chia một phần trong khối tài sản chung do vợ chồng thỏa thuận với gia đình; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
- Nếu tài sản của vợ chồng trong khối tài sản chung của gia đình có thể xác định được theo phần:
Phần tài sản của vợ chồng được trích ra từ khối tài sản chung đó để chia theo tỉ lệ tương ứng mà người đó được hưởng. Vợ, chồng sẽ tự thỏa thuận việc phân chia tài sản sau khi được trích ra, nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
>>> ĐỐI VỚI TÀI SẢN LÀ NHÀ
Tài sản là nhà cũng được chia như quy định chung của pháp luật về giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn. Theo đó, nguyên tắc phân chia nhà khi ly hôn sẽ là chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:
- Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;
- Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;
- Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;
- Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.
Mặt khác, do nhà là loại tài sản không thể chia bằng hiện vật nên nó phải được chia theo giá trị. Bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.
Ngoài ra, việc phân chia nhà, đất khi ly hôn cũng phải đảm bảo quyền lưu cư của vợ hoặc chồng. Theo đó, nếu nhà ở thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng đã đưa vào sử dụng chung thì khi ly hôn vẫn thuộc sở hữu riêng của người đó; trường hợp vợ hoặc chồng có khó khăn về chỗ ở thì được quyền lưu cư trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày quan hệ hôn nhân chấm dứt, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.
