Interpol là gì? Interpol có hoạt động ở Việt Nam không? Hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự cần tuân thủ những nguyên tắc nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.
(1) Interpol là gì? Interpol có hoạt động ở Việt Nam không?
Interpol viết đầy đủ là International Criminal Police Organization, dịch ra tiếng Việt là Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế. Cơ quan này được thành lập vào ngày 7/9/1923 tại thủ đô Viên, Áo với vai trò kết nối lực lượng Cảnh sát trên toàn thế giới trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Tuy nhiên, Interpol không phải một tổ chức cảnh sát thuần túy mà là cơ quan đầu não, chuyên về điều tra, theo dõi, cung cấp tư liệu liên quan đến tội phạm hình sự xuyên biên giới.
Theo đó, Interpol không tham gia vào công việc bắt giữ hay can thiệp vũ trang mà sẽ hỗ trợ, giúp đỡ các tổ chức cảnh sát địa phương trong việc theo dõi tiến trình hoạt động của những kẻ bị truy nã và phát lệnh truy nã cho các quốc gia thành viên Interpol có trụ sở chính đặt tại thành phố Lyon, Pháp và hiện nay có khoảng 194 quốc gia thành viên.
Việt Nam tham gia Interpol vào năm 1991 và là thành viên thứ 156 của tổ chức này Văn phòng Interpol Việt Nam - trực thuộc Văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ Công an (C01). Đây là cơ quan đầu mối trong hoạt động hợp tác quốc tế, đấu tranh phòng, chống tội phạm của lực lượng Công an Việt Nam với Interpol.
Kể từ khi gia nhập tính đến thời điểm, Interpol Việt Nam đã tiếp nhận, xử lý hàng triệu lượt thông tin liên quan đến tội phạm hình sự, kinh tế, chất cấm,..phối hợp với Cảnh sát các nước bắt giữ, dẫn độ về nước hàng trăm đối tượng truy nã của Việt Nam, cùng nhiều chiến công khác Góp phần nâng cao vai trò, vị thế và uy tín của Interpol Việt Nam trên trường quốc tế.
(2) Đồ vật do cơ quan nước ngoài gửi đến Việt Nam để ủy thác truy cứu trách nhiệm hình sự có được xem là chứng cứ không?
Căn cứ Điều 494 Bộ Luật Tố tụng hình sự 2015 có quy định về giá trị pháp lý của tài liệu, đồ vật thu thập được qua hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự như sau:
“Tài liệu, đồ vật do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài thu thập theo ủy thác tư pháp của cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam hoặc tài liệu, đồ vật do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài gửi đến Việt Nam để ủy thác truy cứu trách nhiệm hình sự có thể được coi là chứng cứ. Trường hợp tài liệu, đồ vật này có đặc điểm quy định tại Điều 89 của Bộ luật này thì có thể được coi là vật chứng.”
Từ dẫn chiếu quy định nêu trên, có thể thấy, trường hợp đồ vật được gửi bởi cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài đến Việt Nam để ủy thác truy cứu trách nhiệm hình sự thì được xem là chứng cứ trong vụ án hình sự nếu Việt Nam và nước đó có thỏa thuận về hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự.
(3) Hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự cần tuân thủ những nguyên tắc nào?
Căn cứ Điều 492 Bộ Luật Tố tụng hình sự 2015 có quy định về nguyên tắc hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự như sau:
- Tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia;
- Không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau;
- Bình đẳng và cùng có lợi;
- Phù hợp với Hiến pháp, pháp luật của Việt Nam và điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
Trường hợp Việt Nam chưa ký kết hoặc chưa gia nhập điều ước quốc tế có liên quan thì việc hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự được thực hiện theo nguyên tắc có đi có lại nhưng không trái pháp luật Việt Nam, phù hợp với pháp luật quốc tế và tập quán quốc tế.
Theo đó, hiện nay, việc hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự cần tuân thủ theo những nguyên tắc như đã nêu trên.
