Trong một số trường hợp, hai vợ chồng đã ly hôn, người vợ muốn đổi họ con theo họ của mẹ được hay không? Nếu được thì cần đáp ứng điều kiện gì và thủ tục như thế nào? Bài viết sẽ cung cấp một số thông tin liên quan đến vấn đề này.
(1) Có được thay đổi họ của con theo mẹ không?
Tại Điều 26 Luật Hộ tịch năm 2014 quy định phạm vi thay đổi hộ tịch gồm:
- Thay đổi họ, chữ đệm và tên của cá nhân trong nội dung khai sinh đã đăng ký khi có căn cứ theo quy định của pháp luật dân sự
- Thay đổi thông tin về cha, mẹ trong nội dung khai sinh đã đăng ký sau khi được nhận làm con nuôi theo quy định của Luật nuôi con nuôi.
Tại Điểm a Khoản 1 Điều 27 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp:
“Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại".
Bên cạnh đó, Khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định:
Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch năm 2014 phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thì còn phải có sự đồng ý của người đó.
Như vậy, theo các phân tích trên, trường hợp mẹ muốn thực hiện thay đổi họ con theo mẹ thì phải được cha của trẻ đồng ý cho trẻ thay đổi họ theo họ của mẹ và việc đồng ý được thể hiện rõ trong Tờ khai đăng ký thay đổi, cải chính, bổ sung thông tin hộ tịch, xác định lại dân tộc.
(2) Cơ quan có thẩm quyền giải quyết
Về thẩm quyền giải quyết, trẻ chưa đủ 14 tuổi theo quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 7 và Điều 27 của Luật Hộ tịch năm 2014 thì thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND cấp xã nơi đã đăng ký khai sinh trước đây của trẻ hoặc nơi cư trú của trẻ.
Do đó, người mẹ cần liên hệ UBND cấp xã nơi đã đăng ký khai sinh trước đây của trẻ hoặc nơi cư trú của trẻ để yêu cầu thực hiện thủ tục Thay đổi, cải chính hộ tịch, bổ sung thông tin hộ tịch.
(3) Thành phần hồ sơ thay đổi họ cho con
Về thành phần hồ sơ bao gồm:
- Tờ khai đăng ký thay đổi, cải chính, bổ sung thông tin hộ tịch, xác định lại dân tộc theo mẫu ban hành kèm Thông tư 04/2020/TT-BTP ngày 28/5/2020 của Bộ Tư pháp quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Hộ tịch và Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch (trong đó có ý kiến của người cha đồng ý cho trẻ thay đổi họ theo họ của người mẹ).
- Văn bản ủy quyền theo quy định của pháp luật trong trường hợp ủy quyền thực hiện việc đăng ký thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch.
